To 2023 φθάνει στο τέλος του με την ουκρανική αντεπίθεση να καταλήγει στη στασιμότητα και την Ευρωπαϊκή Ενωση να ασχολείται με την ενσωμάτωση της χώρας στους κόλπους της, εξετάζοντας τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται από το Κίεβο ώστε να καταστεί αυτό δυνατό.

Ωστόσο, στην ΕΕ υπάρχουν και φωνές όπως του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν, που προσπαθεί να περιορίσει την υποστήριξη της Ουκρανίας από το μπλοκ, ενθαρρυμένος και από την εκλογή του Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία, ο οποίος δηλώνει μεν έτοιμος να στηρίξει την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών, αλλά θέτει τους δικούς του όρους.

Στις εξελίξεις αυτές και στην ευρύτερη άνοδο της Ακροδεξιάς στην ΕΕ στέκεται στους New York Times ο πολιτικός επιστήμονας, Χανς Κουντνάνι, ανώτερος συνεργάτης της βρετανικής δεξαμενής σκέψης Chatham House και συγγραφέας του βιβλίου «Eurowhiteness: Culture, Empire and Race in the European Project».

Ο αναλυτής των ευρωπαϊκών θεμάτων σημειώνει το σοκ του τον περασμένο μήνα, όταν το ακροδεξιό κόμμα του Γκερτ Βίλντερς έγινε η μεγαλύτερη δύναμη στο ολλανδικό Κοινοβούλιο. Ανεξαρτήτως αν ο Βίλντερς μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση ή όχι, ο Κουντνάνι σημειώνει ότι η ισχυρή παρουσία του μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αναστάτωση την Ευρώπη σε ό,τι αφορά την Ουκρανία και πολλά άλλα ζητήματα.

Ο ίδιος προσθέτει μια ακόμη «πολύ πιο ανησυχητική εξέλιξη» που θεωρεί ότι λαμβάνει χώρα κάτω από την επιφάνεια: την προσέγγιση της Κεντροδεξιάς και της Ακροδεξιάς, ιδίως σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ταυτότητας, τη μετανάστευση και το Ισλάμ. Ενόψει των Ευρωεκλογών του 2024, η σύγκλιση που εντοπίζει φέρνει στο προσκήνιο την πιθανότητα να δημιουργηθεί «κάτι σαν μια ακροδεξιά Ευρωπαϊκή Ενωση», μια εξέλιξη που μέχρι πρόσφατα «φάνταζε αδιανόητη».

Στο άρθρο του στους New York Τimes, ο πολιτικός επιστήμονας εντοπίζει την πρώτη στιγμή που η αντίθεση ανάμεσα στη φιλελεύθερη και την ακροδεξιά ΕΕ έγινε ορατή, κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, το 2015. Η αντίθεση ανάμεσα στην τότε καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ και τον Ορμπαν σημειώθηκε σε μια περίοδο που και τα δύο κόμματα, οι κεντροδεξιοί Χριστιανοδημοκράτες και το ακροδεξιό Fidesz της Ουγγαρίας, βρίσκονταν στην ίδια ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ). Υπήρξαν, λοιπόν, πολιτικοί σύμμαχοι προτού το Fidesz αποβληθεί από το ΕΛΚ, το 2019.

«Εκτοτε», συνεχίζει ο Κουντνάνι, «η σύγκλιση μεταξύ Κεντροδεξιάς και Ακροδεξιάς στην Ευρώπη προχώρησε περισσότερο». Ο ίδιος θεωρεί πως το μάθημα που άντλησαν τα κεντροδεξιά κόμματα από την άνοδο του δεξιού λαϊκισμού ήταν ότι «έπρεπε να υιοθετήσουν μέρος της ρητορικής και των πολιτικών του». Σε εθνικό επίπεδο, κόμματα και από τα δύο στρατόπεδα κυβέρνησαν από κοινού, τόσο επίσημα, όπως στην Αυστρία και τη Φινλανδία, όσο και ανεπίσημα, όπως στη Σουηδία.

Ωστόσο, ως πλέον εντυπωσιακή απεικόνιση αυτής της σύγκλισης ο μελετητής αναφέρει την αρμονική σχέση μεταξύ της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς και της Τζόρτζια Μελόνι, της ηγέτιδας των μεταφασιστικού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, που έγινε πρωθυπουργός το 2022. Αμέσως μόλις η Μελόνι έδειξε ότι δεν θα διαταράξει την οικονομική πολιτική του μπλοκ και θα υποστηρίξει την Ουκρανία, το ΕΛΚ δήλωσε πρόθυμο να συνεργαστεί μαζί της.

«Η Κεντροδεξιά, όπως αποδεικνύεται, δεν έχει πρόβλημα με την Ακροδεξιά. Εχει απλώς πρόβλημα με εκείνους που αψηφούν τους θεσμούς και τις θέσεις της ΕΕ» σημειώνει ο Κουντνάνι. «Οι δυο τους μπορούν να συμφωνήσουν σε πολλά, κάτι που φαίνεται πιο καθαρά στη μεταναστευτική πολιτική. Σε αντίθεση με την προοδευτική εικόνα της, η Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως και ο Ντόναλντ Τραμπ, έχει επιδιώξει να χτίσει ένα τείχος –στην προκειμένη περίπτωση στη Μεσόγειο– για να εμποδίσει τους μετανάστες να φτάνουν στις ακτές της» προσθέτει.

Ο πολιτικός επιστήμονας παρατηρεί ακόμη στους NYTimes πως, παρότι η ΕΕ έχει υποδεχτεί εκατομμύρια oυκρανούς πρόσφυγες, έχει χρηματοδοτήσει αυταρχικά καθεστώτα σε χώρες της Βόρειας Αφρικής, ώστε να εμποδίζουν τους μετανάστες από την Υποσαχάρια Αφρική να φτάσουν στην Ευρώπη. Ακόμη και με βίαιο, συχνά, τρόπο.

«Μέσω αυτής της τραγελαφικής μορφής εξωτερικής ανάθεσης η Ενωση μπορεί να συνεχίσει να επιμένει ότι υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία αποτελούν κεντρικό στοιχείο της αυτοεικόνας της. Σε αυτό το σχέδιο η Κεντροδεξιά και η Ακροδεξιά συμβαδίζουν» γράφει ο Κουντνάνι.

Θυμίζει ακόμη ότι τον Ιούλιο του 2023 η Μελόνι ένωσε δυνάμεις με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον ολλανδό πρωθυπουργό (νυν υπηρεσιακό) Μαρκ Ρούτε για να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία με την Τυνησία. Το μνημόνιο συνεργασίας ΕΕ-Τυνησίας που υπέγραψε από την πλευρά της βορειοαφρικανικής χώρας ο τυνήσιος πρόεδρος Κάις Σαγέντ εστίαζε, μεταξύ άλλων, στη διαχείριση των συνόρων, στην καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων και στις επιστροφές μεταναστών.

Ο Κουντνάνι επιμένει ότι το θόλωμα των ορίων μεταξύ της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς και της Ακροδεξιάς δεν είναι πάντα τόσο εύκολο να εντοπιστεί όσο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην ΕΕ «η σημερινή Ακροδεξιά μιλάει όχι μόνο για λογαριασμό του έθνους, αλλά και για λογαριασμό της Ευρώπης. Εχει ένα πολιτισμικό όραμα για μια λευκή, χριστιανική Ευρώπη, που απειλείται από τους ξένους, ιδίως τους μουσουλμάνους» σχολιάζει στους New York Times.

Υπό αυτό το πρίσμα, εκτιμά ότι η εκλογική επιτυχία του Βίλντερς στην Ολλανδία θα μπορούσε να αποτελέσει προοίμιο για μια μεγάλη δεξιά μετατόπιση στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. «Αυτό θα έδινε στην Ακροδεξιά ουσιαστική δύναμη να διαμορφώσει την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τόσο άμεσα, με την πιθανότητα επιλογής ακροδεξιών πολιτικών σε κορυφαίες θέσεις, όσο και έμμεσα, με τις ανησυχίες των ακροδεξιών να διοχετεύονται μέσα από την Κεντροδεξιά» αναφέρει κλείνοντας ο Χανς Κουντνάνι.

Ο πολιτικός επιστήμονας, που βλέπει μετατόπιση της Κεντροδεξιάς προς τα άκρα, θεωρεί ότι πλέον η ΕΕ ενώνεται γύρω από την υπεράσπιση ενός επαπειλούμενου ευρωπαϊκού πολιτισμού και την απόρριψη της μη λευκής μετανάστευσης, κάτι που στα δικά του μάτια κλονίζει την πεποίθηση ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι «μια δύναμη που υπερασπίζεται το καλό».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News