Παρά τα γνωστά οφέλη της στην ευεξία, η σωματική άσκηση δεν συνεπάγεται απαραίτητα μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, και η υπερβολική γυμναστική μπορεί ακόμη και να επιταχύνει ορισμένες πτυχές της διαδικασίας γήρανσης, σύμφωνα με μια φινλανδική μελέτη που παρουσιάζουν οι Times του Λονδίνου.

Τα αποτελέσματα της σκανδιναβικής έρευνας αμφισβητούν την επιστημονική ορθοδοξία που έχει καθιερωθεί τα τελευταία τουλάχιστον 70 χρόνια – και υποδηλώνουν ότι η ρόδινη εικόνα των πλεονεκτημάτων της σωματικής δραστηριότητας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι λίγο πιο περίπλοκη.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, οι επιδημιολόγοι Τζέρεμι Μόρις και Ραλφ Παφενμπάρτζερ διεξήγαγαν μια κλασική ανάλυση της ζωής του εργατικού δυναμικού στο Λονδίνο, διαπιστώνοντας ότι οι εισπράκτορες λεωφορείων είχαν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακές παθήσεις από ό,τι οι οδηγοί.

Παρόμοιο χάσμα εμφανίστηκε μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της ταχυδρομικής παράδοσης και των ταχυδρομικών υπαλλήλων που περνούσαν τις περισσότερες μέρες τους πίσω από ένα γραφείο. Εκτοτε, πολλές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει τη διορατικότητα των δύο επιδημιολόγων – όσοι ασκούνται περισσότερο, όχι μόνο ζουν περισσότερο, αλλά διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να πεθάνουν από ασθένειες όπως ο καρκίνος ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Και όμως, η έρευνα του Λονδίνου μπορεί να μη λέει ολόκληρη την αλήθεια. Πριν από δύο χρόνια, ερευνητές στη Σουηδία ανέλυσαν αρκετές δεκάδες πειράματα, όπου οι συμμετέχοντες ακολουθούσαν καθεστώς φυσικής δραστηριότητας. Αν και υπήρχαν ενδείξεις ότι η άσκηση –σε συνδυασμό με δίαιτα– βοηθά στην αποφυγή του διαβήτη τύπου 2, οι επιστήμονες δεν βρήκαν πειστικά στοιχεία ότι επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής ή ελαχιστοποιεί τους θανάτους από καρδιακές παθήσεις.

Η πιο πρόσφατη μελέτη, με επικεφαλής την Αννα Κανκαανπάα του πανεπιστημίου της Ζαϊβασκάλα στη νότια Φινλανδία, θα μπορούσε να βοηθήσει στη λύση αυτού το παζλ. Η επιστήμονας και οι συνάδελφοί της ανέλυσαν τα αρχεία περισσότερων από 11.000 φινλανδών διδύμων του ίδιου φύλου, που υπήρξαν αντικείμενα μελέτης από το 1975 έως το 2020.

Διαπίστωσαν ότι οι λιγότερο σωματικά δραστήριες ομάδες είχαν όντως περίπου 20% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου των 45 ετών, σε σύγκριση με εκείνες που έκαναν τακτικά τουλάχιστον μια μέτριας έντασης άσκηση. Ωστόσο, μετά από συνυπολογισμό παραγόντων όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και οι μακροπρόθεσμες συνθήκες υγείας, βρήκαν μόνο μια πολύ αδύναμη σχέση μεταξύ των επιπέδων άσκησης και της μακροζωίας μακροπρόθεσμα.

Με άλλα λόγια, όσοι ασκούνται σωματικά μπορεί να ζουν περισσότερο, όχι επειδή γυμνάζονται, αλλά γιατί είναι θεμελιωδώς πιο υγιείς από εκείνους που δεν το κάνουν. Αλλά η ανάλυση των επιστημόνων στα δείγματα αίματος που ελήφθησαν από τα δίδυμα έθεσε μια πιο εντυπωσιακή πιθανότητα.

Τα βιολογικά «ηλικιακά ρολόγια» –χονδρικά, ένα μέτρο για το πόσο τροποποιούνται τα γενετικά σήματα από τα κύτταρά μας καθώς γερνάει το σώμα μας– ακολούθησαν ένα μοτίβο σε σχήμα U, που σημαίνει ότι τόσο οι λιγότερο όσο και οι πιο ενεργείς ομάδες έδειξαν σημάδια πιο προχωρημένης βιολογικής γήρανσης από εκείνες που βρίσκονταν στη μέση της κλίμακας εκγύμνασης.

Με βάση τον ορισμό των οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η καθιστική ζωή σημαίνει ότι ένα άτομο μετράει λιγότερα από 150 λεπτά μέτριας φυσικής δραστηριότητας κάθε μέρα, ενώ ένα πιο δραστήριο άτομο τριπλασιάζει αυτά τα επίπεδα.

Οπως ήταν αναμενόμενο, η πιο καθιστική ομάδα εμφάνισε πιο προχωρημένα σημάδια βιολογικής γήρανσης. Ωστόσο, το ίδιο ίσχυε και για τη σωματικά πιο δραστήρια ομάδα, της οποίας τα «ηλικιακά ρολόγια» ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1,8 χρόνια μπροστά από εκείνα όσων εξασκούσαν μέτρια σωματική δραστηριότητα.

Η έρευνα, που δεν έχει ακόμη υποβληθεί σε αξιολόγηση και δεν έχει δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό, τιμήθηκε πρόσφατα με ένα εθνικό βραβείο αθλητικής ιατρικής στη Φινλανδία. Ο δρ Τζορτζ Σαβά, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Quadram, ένα ερευνητικό κέντρο τροφίμων και υγείας στο Νόριτς της Βρετανίας, λέει ότι η εστίαση στα δίδυμα έδωσε στη μελέτη έναν «ισχυρό ερευνητικό σχεδιασμό».

Ωστόσο, σημειώνει ότι οι συγγραφείς της φιλανδικής μελέτης έχουν προσαρμόσει τα ευρήματά τους για να λάβουν υπόψη τον δείκτη μάζας σώματος, ο οποίος μπορεί να επηρεαστεί από την άσκηση – πράγμα που σημαίνει ότι οι φινλανδοί επιστήμονες ίσως έχουν χάσει ορισμένες από τις επιπτώσεις της σωματικής δραστηριότητας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News