Με τον όρο stealthflation (μη ορατός πληθωρισμός), που θα θυμίσει σε κάποιους την τεχνολογία stealth στα μαχητικά αεροσκάφη που δεν ανιχνεύονται από τα ραντάρ, ο Economist εστιάζει στους αφανείς τρόπους αύξησης των τιμών από πολλές επιχειρήσεις.

Η βρετανική επιθεώρηση τονίζει ότι, εν μέσω της έξαρσης του πληθωρισμού, πολλές, κυρίως μεγάλες, εταιρείες έχουν βρει διάφορους κρυφούς τρόπους για να αυξάνουν τις τιμές. Πώς ακριβώς μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Ο Economist απαντά:

♦ Ενα κλασικό παράδειγμα είναι η τεχνική της «αποσύνδεσης». Πρόκειται για ένα τέχνασμα που εφευρέθηκε από τις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους. Το γνωρίζουμε όλοι: έξτρα χρέωση για τις αποσκευές που κάποτε συμπεριλαμβάνονταν στην τιμή, το ίδιο και για το φαγητό.

Στη συνέχεια ήρθαν οι χρεώσεις για την επιλογή θέσης «ή για κάθε χειραποσκευή μεγαλύτερη από μια κάλτσα γεμάτη με εφεδρικά εσώρουχα», σχολιάζει ειρωνικά ο Economist. Η αυτοκινητοβιομηχανία, ως καλός μαθητής, αντέγραψε το σύστημα. Μια μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία «χρέωσε 18 δολάρια τον μήνα για να ενεργοποιεί ο αγοραστής τα θερμαινόμενα καθίσματα σε ορισμένα από τα αυτοκίνητά της», συνεχίζει το δημοσίευμα.

Τον τελευταίο καιρό τα πράγματα έχουν ξεφύγει πραγματικά από τον έλεγχο. Το βλέπουμε καθημερινά σε κάθε τι που αγοράζουμε:

– Αεροπορικές εταιρείες. Ορισμένες επιβάλλουν πλέον μια «χρέωση τεχνολογικής ανάπτυξης» (καινούργιο φρούτο αυτό) για το προνόμιο της ηλεκτρονικής κράτησης, η οποία, παραδόξως, εξαρτάται από την απόσταση του ταξιδιού.

«Οι διακομιστές του διαδικτύου πρέπει να εργάζονται πολύ πιο σκληρά, βλέπετε, για να παραδώσουν εισιτήρια μεγάλων αποστάσεων», συνεχίζει σκωπτικά η βρετανική επιθεώρηση.

Αλλες προβλέπουν επιπλέον χρέωση για τις εκτυπωμένες κάρτες επιβίβασης, το check-in στο αεροδρόμιο ή τις κουβέρτες κατά τη διάρκεια της πτήσης.

«Είναι μόνο θέμα χρόνου» κατά τον Economist «να αρχίσουν οι αεροπορικές εταιρείες να πωλούν εισιτήρια για το λεωφορείο προς το αεροπλάνο, να εισπράττουν χρέωση για κάθε ρούχο που φοριέται ή να χρεώνουν τη χρήση της τουαλέτας (το αφεντικό της Ryanair, ο Μάικλ Ο’Λίρι, πρότεινε κάποτε το τελευταίο)».

– Ξενοδοχεία και αυτοκίνητα. Η πρακτική έχει εξαπλωθεί στα ξενοδοχεία και στα θέρετρα, τα οποία χρεώνουν συχνά ένα «τέλος check-in». Παράλληλα, πολλά καταστήματα που παρέχουν φαγητό σε πακέτο χρεώνουν πια ένα «τέλος συσκευασίας». Συνεχίζοντας, η βρετανική επιθεώρηση γράφει για την προαναφερθείσα αυτοκινητοβιμηχανία που εισήγαγε μηνιαία χρέωση 18 δολαρίων για την ενεργοποίηση του (εγκατεστημένου προφανώς) συστήματος θέρμανσης καθισμάτων σε ορισμένα αυτοκίνητά της. Με άλλα λόγια, το αγοράζεις μαζί με το αυτοκίνητο, αλλά αν δεν πληρώσεις παραπάνω δεν μπορείς να το χρησιμοποιήσεις.

Ενδεικτικά, η «απεριόριστη» πρόσβαση στα θερμαινόμενα καθίσματα, αν δεν θέλει κανείς να δίνει τα 18 δολάρια τον μήνα, προσφέρεται με εφάπαξ χρέωση 415 δολαρίων. Αντίστοιχα, μια άλλη αυτοκινητοβιομηχανία χρεώνει 60 δολάρια τον μήνα ή 600 δολάρια τον χρόνο για τη δυνατότητα ενίσχυσης της επιτάχυνσης ορισμένων ηλεκτρικών οχημάτων της.

Η υπερτιμολόγηση μολύνει τώρα και άλλες βιομηχανίες. Τον Σεπτέμβριο, μια βρετανική αλυσίδα παμπ ανακοίνωσε ότι η μπίρα θα κοστίζει περισσότερο τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα ή κατά τη διάρκεια μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων.

«Μήπως τελικά ο πυρετός των κρυφών αυξήσεων των τιμών θα σπάσει το 2024;» θέτει το ερώτημα ο Economist.

Η πτώση του πληθωρισμού μπορεί να μετριάσει τη χρήση εξωφρενικών μεθόδων για τη διατήρηση των περιθωρίων κέρδους, εκτιμά το βρετανικό περιοδικό: «Οι κυβερνήσεις δηλώνουν ότι θα πατάξουν την κερδοσκοπία ενώ και οι καταναλωτές αντιδρούν. Αυτό σε ορισμένες περιπτώσεις παράγει αποτελέσματα». Για παράδειγμα, η μια από τις προαναφερθείσες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως γράφει ο Εconomist, «απέσυρε πρόσφατα τις χρεώσεις για τη θέρμανση των καθισμάτων λαμβάνοντας υπόψη την οργή των πελατών της».

Η Airbnb, από την πλευρά της, ανανέωσε τελευταία την πλατφόρμα της για να κάνει πιο ξεκάθαρες τις επιπλέον χρεώσεις για τους πελάτες της. Επομένως, σίγουρα υπάρχει η δυνατότητα από την πλευρά των επιχειρήσεων να προσφέρουν πιο απλή και διαυγή τιμολόγηση, χωρίς κρυφές πρόσθετες χρεώσεις.

Ωστόσο, ας μην ποντάρουμε ότι θα συμβεί κιόλας. Ο Economist σημειώνει πως φαίνεται πια πολύ πιο πιθανό, «έχοντας ανακαλύψει μυριάδες μεθόδους για το φούσκωμα των τιμών, οι εταιρείες να συνεχίσουν να το κάνουν». Αλλωστε, ήδη «οι αεροπορικές εταιρείες πειραματίζονται με την αποσύνδεση των προνομίων από τα εισιτήρια της business class»! Ο Λέο Μιράνι, που υπογράφει το δημοσίευμα, μας πληροφορεί επίσης ότι οι επίμαχες αυτοκινητοβιομηχανίες σχεδιάζουν τώρα νέες έξτρα παροχές, που θα ξεκλειδώνουν με επιπλέον χρεώσεις και μηνιαίες καταβολές.

Επομένως, οι τεχνικές του stealthflation έχoυν αρκετό δρόμο μπροστά τους. «Περιμένετε να ζήσετε περισσότερη οργή το 2024» γράφει ο Μιράνι, και το ερώτημα πολλών είναι αν το νέο έτος, μέσα από την αντίδραση του καταναλωτικού κοινού, θα φτάσουμε σε ένα σημείο καμπής για την αντιστροφή αυτής της νέας, εκνευριστικής τάσης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News