Καθώς η κλιματική κρίση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, η Δανία ανακοίνωσε μια νέα πρόταση για την εφαρμογή ενός «πράσινου φόρου» σε όλες τις πτήσεις, σε μια προσπάθεια να χρηματοδοτήσει μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση για τα εσωτερικά αεροπορικά της ταξίδια.

Συγκεκριμένα, η σκανδιναβική χώρας θα χρεώνει τους επιβάτες (σε κορώνες Δανίας) περίπου 8,25 ευρώ για πτήσεις εντός Ευρώπης, 32 ευρώ για πτήσεις μεσαίων αποστάσεων και 51,25 ευρώ για πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, έως το 2030. Η πολιτική θα τεθεί σε ισχύ σταδιακά από το 2025.

Το ήμισυ των εσόδων από τον «πράσινο φόρο» –ο οποίος αναμένεται να αποφέρει περίπου 1,2 δισ. κορώνες (160 εκατ. ευρώ)– θα χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη μιας μετάβασης, στο τέλος της οποίας (το 2030) όλες οι πτήσεις εσωτερικού θα χρησιμοποιούν 100% βιώσιμα καύσιμα.

Η χώρα σχεδιάζει να λειτουργήσει το πρώτο της δρομολόγιο εσωτερικής πτήσης με αποκλειστικά «πράσινα» καύσιμα το 2025. Ενα άλλο μέρος των εσόδων από τον «πράσινο φόρο» θα υποστηρίξει τις αυξήσεις των συντάξεων για τους ηλικιωμένους πολίτες της χώρας, αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Washington Post.

«Οι πτήσεις επηρεάζουν το κλίμα, γι’ αυτό πρέπει να εξοπλιστούμε με πράσινα φτερά» δηλώνει ο υπουργός Κλίματος, Ενέργειας και Υπηρεσιών της Δανίας, Λαρς Αγκααρντ. «Ο τομέας των πτήσεων στη Δανία πρέπει –όπως όλοι οι άλλοι τομείς– να μειώσει το δικό του αποτύπωμα άνθρακα και να αποκτήσει ένα πράσινο μέλλον. Θα προχωρήσουμε σε αυτή την αλλαγή και θα κάνουμε τις πράσινες πτήσεις πραγματικότητα».

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αεροπορική βιομηχανία αντιπροσώπευε το 2% όλων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια το 2022, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Προ της πανδημίας το ποσοστό αυτό ήταν ακόμη μεγαλύτερο.

Μια μελέτη του 2020 από την Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας για την αεροπορική βιομηχανία διαπίστωσε ότι «τα παγκόσμια αεροπορικά ταξίδια και οι μεταφορές ευθύνονται για το 3,5% όλων των παραγόντων της κλιματικής αλλαγής από ανθρώπινες δραστηριότητες». Ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το μερίδιο των αερομεταφορών στις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα θα αυξηθεί στο 22% έως το 2050.

Η κίνηση της δανικής κυβέρνησης ακολουθεί παρόμοιες πολιτικές σε άλλες χώρες της Ευρώπης, που στοχεύουν στον περιορισμό των αρνητικών κλιματικών επιπτώσεων των αεροπορικών ταξιδιών. Στις αρχές του τρέχοντος έτους η κυβέρνηση της Ολλανδίας τριπλασίασε τον φόρο επιβατών στα αεροπορικά ταξίδια, σε μια ακόμη προσπάθεια να περιορίσει τις εκπομπές άνθρακα.

Επίσης, το περασμένο καλοκαίρι η Γαλλία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που θέσπισε νομική απαγόρευση για όλες τις εσωτερικές πτήσεις μικρών αποστάσεων μεταξύ τόπων όπου υπάρχει η εύκολη εναλλακτική λύση του τρένου και όπου το ταξίδι με τρένο διαρκεί λιγότερο από δυόμισι ώρες.

Αν και αποτελεί νομική καινοτομία, οι ακτιβιστές του κλίματος βρήκαν ότι ο νόμος ήταν απαραίτητος, καθώς τα δρομολόγια που απαγορεύονταν από τον νόμο αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 3% των εκπομπών άνθρακα πτήσεων εσωτερικού. Η αρχική πρόταση, που προήλθε από τη γαλλική «συνέλευση πολιτών» για το κλίμα, ίσχυε για πτήσεις όπου το αντίστοιχο ταξίδι του τρένου ήταν κάτω των τεσσάρων ωρών, αλλά το γαλλικό Κοινοβούλιο έριξε το όριο στις δυόμισι ώρες.

Αν και ειδικά οι πτήσεις μικρών αποστάσεων είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες και αποτελούν περίπου το 25% της εναέριας κυκλοφορίας της Αμερικής, παρόμοιες προτάσεις δεν έχουν γίνει ακόμη στις ΗΠΑ, όπου η αεροπορική βιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 3% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι πρωτοβουλίες για τη διακοπή ή τη μείωση των αεροπορικών ταξιδιών είναι γενικά πιο δημοφιλείς στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ, όπου η έλλειψη κυβερνητικής πρωτοβουλίας και εναλλακτικών ταξιδιωτικών υποδομών υψηλής ταχύτητας, όπως τα τρένα, προσφέρει περιορισμένο πεδίο πράσινων δράσεων.

Αν και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού, που ψηφίστηκε από το αμερικανικό Κογκρέσο το 2022, περιελάμβανε πιστώσεις φόρου και χρηματοδότηση έρευνας για την υποστήριξη της παραγωγής «βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων» (SAFs) στις ΗΠΑ, ουσιαστικά δεν μειώνει ούτε προσπαθεί να διαχειριστεί τη συχνότητα των πτήσεων.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται επίσης ένα αυξανόμενο διεθνές κίνημα επιστημόνων, επαγγελματιών και καταναλωτών που υποστηρίζουν τη μείωση των αεροπορικών ταξιδίων, ενώ ορισμένοι έφθασαν στο σημείο να σταματήσουν να ταξιδεύουν αεροπορικώς. Το We Stay on the Ground (Μένουμε στο Εδαφος), ένας όμιλος με έδρα τη Σουηδία, είχε 26.000 άτομα εγγεγραμμένα στην καμπάνια του «Flight free» (Χωρίς Πτήσεις) το 2020.

Παρά την ύπαρξη δυναμικών υποστηρικτών και τις προσπάθειες πολιτών με υψηλή προβολή –όπως το ταξίδι της Γκρέτα Τούνμπεργκ στον Ατλαντικό μέσω ιστιοφόρου υψηλής ταχύτητας–, το κίνημα για λιγότερα αεροπορικά ταξίδια στις ΗΠΑ δεν έχει μετατραπεί σε επικρατούσα τάση.

Ωστόσο, οι κυβερνήσεις, ειδικά στην Ευρώπη, έχουν λάβει σαφή μέτρα για τη ρύθμιση των κλιματικών επιπτώσεων της αεροπορικής βιομηχανίας, τόσο μέσω πολιτικών, όπως ο προτεινόμενος φόρος στη Δανία, όσο και με την καταστολή των αεροπορικών εταιρειών «greenwashing» (πράσινου ξεπλύματος), που παραποιούν τις πρακτικές αειφορίας τους για να μειώσουν τον «πράσινο φόρο» που τους αναλογεί – όπως συνέβη στην περίπτωση μιας ευρείας καταγγελίας από ομάδες καταναλωτών της ΕΕ αυτό το φθινόπωρο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News