Στην καρδιά του Μονπαρνάς, σε μια καλλιτεχνική γειτονιά της Μονμάρτρης στο Παρίσι, βρίσκεται η Cite Falguiere. Επί 150 χρόνια αυτό το συγκρότημα κατοικιών, που αποτελείται κυρίως από στούντιο, φιλοξένησε μεγάλα ονόματα του καλλιτεχνικού κόσμου, όπως ο Κονσταντίν Μπρανκούζι, ο Πολ Γκογκέν και ο Χαΐμ Σουτίν. Εκεί συνάντησε τη ρωσίδα ερωμένη του, τη διάσημη ποιήτρια Αννα Αχμάτοβα, ο ιταλός ζωγράφος Αμεντέο Μοντιλιάνι.

Χτισμένο στις αρχές της δεκαετίας του 1870, το Cité Falguière ήταν μια κοινότητα καλλιτεχνών σε ένα αδιέξοδο στο Μονπαρνάς: όσοι είχαν βαρεθεί τη Μονμάρτρη ή δεν μπορούσαν πλέον να αντέξουν οικονομικά τα ενοίκιά της μετακόμισαν στα νότια της γαλλικής πρωτεύουσας για να ζωγραφίσουν και να σμιλέψουν γλυπτά, γεννώντας αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως κίνημα École de Paris.

Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 οι μπουλντόζες μπήκαν μέσα, καταστρέφοντας πολλά από τα ιστορικά ατελιέ, προκειμένου να κατασκευαστούν πολυκατοικίες. Αυτά που έχουν απομείνει, με εξαίρεση το Atelier 11, έχουν μετατραπεί σε ιδιωτικές κατοικίες.

Για περισσότερες από έξι δεκαετίες η τοπική κοινότητα έχει αγωνιστεί για τη διατήρηση αυτού του μοναδικού χώρου. Το 2022 οι προσπάθειές της απέδωσαν τελικά καρπούς, με τη θεσμική υποστήριξη του μη κυβερνητικού οργανισμού Fondation du Patrimoine, ξεκινώντας ένα σχέδιο για τη διατήρηση του Atelier 11 ως διεθνούς καλλιτεχνικής και ερευνητικής κατοικίας.

Ωστόσο, η μάχη δεν τελειώνει εκεί. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, η ανάγκη χρηματοδότησης για τις εσωτερικές ανακαινίσεις παραμένει. Αυτό που κυρίως επείγει είναι η ανακαίνιση της πρόσοψης, της οποίας τα ξύλινα και μεταλλικά κουφώματα δεν έχουν αντικατασταθεί, σχεδόν από τότε που κατασκευάστηκαν.

«Η καρδιά αυτού του έργου είναι να διατηρηθεί η κληρονομιά ζωντανή, με ενεργό τρόπο» δηλώνει στον Guardian η Τζέσικα Σιλό, η οποία συντονίζει το έργο ανακαίνισης για τις μη κερδοσκοπική οργάνωση l’AiR ARTSand Cité Falguière. «Δεν επιθυμούμε να μετατρέψουμε αυτό το μέρος σε μουσείο, αλλά να παραμείνει ένας χώρος για τους καλλιτέχνες που θα έρχονται εδώ και θα εργάζονται. Να είναι ένας χώρος δημιουργίας. Ελπίζουμε ότι το πρόγραμμα residency, που δημιουργήσαμε για σύγχρονους καλλιτέχνες –και με τον όρο καλλιτέχνες δεν εννοούμε μόνο ζωγράφους και γλύπτες, αλλά και πολυεπιστημονικούς δημιουργούς, συμπεριλαμβανομένων χορευτών, συγγραφέων και  κινηματογραφιστών– να κρατήσει ζωντανό το πνεύμα του École de Paris» προσθέτει.

Το Cité Falguière, κοντά στον σταθμό Μονπαρνάς, πήρε το όνομά του από τον ζωγράφο και γλύπτη του 19ου αιώνα Αλεξάντρ Φαλγιέρ. Το 1861, ο γλύπτης Ζιλ-Ερνέστ Μπουιγιό μετέτρεψε μέρος του κτιρίου σε 30 μικρά εργαστήρια προκειμένου να προσφέρει στους μη αναγνωρισμένους ακόμα καλλιτέχνες στέγη με χαμηλό ενοίκιο. Το ατελιέ ήταν δομημένο με ξύλινες και μεταλλικές κατασκευές, με τεράστια, γυάλινα παράθυρα που μπορούσαν να ανοίγουν, ώστε να βγαίνουν από το κτίριο ακόμα και τα μεγαλύτερα γλυπτά.

Ο Γκογκέν δημιούργησε το στούντιό του στην κοινότητα το 1877, ακολουθούμενος από τον Μοντιλιάνι, του οποίου η ρωσίδα ερωμένη ήταν η ποιήτρια Αννα Αχμάτοβα. Εκεί ολοκλήρωσε και το γλυπτό του «Καρυάτιδα». Στη συνέχεια κατέφθασαν ο Μπρανκούζι από τη Ρουμανία και ο Τσουγκουχάρου Φουτζίτα από την Ιαπωνία, μαζί με καλλιτέχνες από την Ευρώπη, την Αμερική και την Τουρκία, το Ιράν και την Κούβα.

Ο γάλλος ζωγράφος λευκορωσο-εβραϊκής καταγωγής Χαΐμ Σουτίν, ο οποίος μοιράστηκε το ενοίκιο με τον Μοντιλιάνι, ζωγράφισε την πρόσοψη του ατελιέ 11, δίνοντας στους αναστηλωτές μια τέλεια ιδέα για το πώς ήταν αρχικά. Ετσι, το Atelier 11 θα σχετίζεται για πάντα με τον Χαΐμ Σουτίν και τον πίνακά του «L’Atelier de l’Αrtiste à la Cité Falguière». Ο Εμανουέλ Μακρόν και η σύζυγός του, Μπριζίτ, διατηρούσαν ένα διαμέρισμα στον αριθμό 8 του Cité Falguière, στον αδιέξοδο δρόμο της καλλιτεχνικής γειτονιάς, μέχρι το 2014, που διορίστηκε υπουργός Οικονομικών.

Οι σημερινοί ιδιοκτήτες του Atelier 11 έχουν υπογράψει συμφωνία με τη μη κυβερνητική οργάνωση L’AiR ARTS και τη Cité Falguière για να διασφαλίσουν ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί ως κατοικία και εργαστήριο καλλιτεχνών. Η δωρεά των 105.000 ευρώ από τη Mission Patrimoine, έναν εθνικό οργανισμό που υποστηρίζεται από το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού, δίνει το πράσινο φως για να ξεκινήσει η ανακαίνιση της πρόσοψης του Atelier 11 στις αρχές του επόμενου έτους. Ωστόσο, χρειάζονται επιπλέον 150.000 ευρώ για να ολοκληρωθεί το έργο.

Σύμφωνα με τους ακτιβιστές «θα χρειαστεί τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ για να εκσυγχρονιστεί το εσωτερικό του μικρού τριώροφου κτιρίου και ταυτόχρονα να πληρούνται τα πρότυπα ασφαλείας που είναι απαραίτητα για να επιτρέψουν στους καλλιτέχνες να παραμείνουν και να εργάζονται».

«Αυτό το ατελιέ διοικούνταν από καλλιτέχνες για καλλιτέχνες επί 150 χρόνια και θέλουμε να το συνεχίσουμε. Δεν είναι απλώς ένας μοναδικός χώρος, είναι μια κοινότητα ανθρώπων, ένα μέρος όπου η τέχνη και η ιστορία της τέχνης ενώνονται» δήλωσε στον Guardian η ιστορικός τέχνης και πρόεδρος του συλλόγου Cité Falguière, Στεφανί Νανταλό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News