Στην Ιταλία κυκλοφορεί το βιβλίο «H Αμερική του Κλίντον, από τον Ψυχρό Πόλεμο στην παγκόσμια αταξία» («L’America di Clinton, dalla Guerra fredda al disordine globale»), γραμμένο από τη Μαρία Βιτόρια Λατζαρίνι Μερλόνι και τον Αντρέα Σπίρι. Κατά τη Repubblica, το πόνημα αυτό ρίχνει φως στις αμερικανορωσικές σχέσεις «μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία», επειδή «γίνεται αντιληπτό ότι ο διάλογος περί διεύρυνσης του ΝΑΤΟ ήταν πιο βαθύς και πιο εύκολος, και ας λέει σήμερα τα αντίθετα η Ρωσία». Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η Repubblica είναι ότι «τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη σημερινή μετατόπιση». Και παρέθεσε δείγματα πληροφοριών και διαλόγων από τις σελίδες του συγγραφικού διδύμου.

Πρώτη σελίδα. «Είναι 12 Σεπτεμβρίου 1999 και ο απερχόμενος πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ, που διαχειρίστηκε την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, συνάντησε τον ρώσο πρωθυπουργό, που προορίζεται να γίνει πρόεδρος οκτώ μήνες αργότερα, στο ξενοδοχείο ‘‘Stamford Plaza’’ του Οκλαντ. Ο Μπιλ Κλίντον υπογράμμισε τη σημασία της ειρηνικής μετάβασης της εξουσίας από τον Γέλτσιν μέσω εκλογών. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, όμως, του είπε: ‘‘Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει. Η Ρωσία δεν έχει καθιερωμένο πολιτικό σύστημα. Οι ψηφοφόροι δεν διαβάζουν τα προγράμματα, αλλά κοιτάζουν τα πρόσωπα των ηγετών, ανεξαρτήτως κόμματος. Η στρατηγική της αντιπολίτευσης βασίζεται σε αυτό, για να προκαλέσει ταραχή, να υπάρξει συναισθηματικός αντίκτυπος. Ο Γέλτσιν το καταλαβαίνει και το λαμβάνει υπ’ όψιν του. Κάποιες από τις ενέργειές του μπορεί να σας εκπλήσσουν. Κάποιες άλλες είναι λανθασμένες. Ωστόσο, σημειώστε ότι έχουμε σχέδια και ενεργούμε’’. Ο Κλίντον έγνεψε καταφατικά και σχολίασε: ‘‘Ανυπομονώ να δω πώς θα πραγματοποιηθούν’’. Ο Πούτιν τον καθησύχασε: ‘‘Εκτιμώ όλα όσα έχετε κάνει για να συμβάλετε στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας’’».

Δεύτερη σελίδα. «Στις 7 Σεπτεμβρίου 1993, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο υπουργός Εξωτερικών [των ΗΠΑ, ο Γουόρεν] Κρίστοφερ έλαβε την έκθεση ‘‘Στρατηγική για την επέκταση και τον μετασχηματισμό του ΝΑΤΟ’’. Περιγράφει τέσσερις φάσεις. ‘‘Στόχοι μας στην Ευρώπη είναι να διασφαλίσουμε τη δημοκρατική και οικονομική μετάβαση στην Ανατολή και να αποτρέψουμε την επιστροφή σε έναν επικίνδυνο εθνικισμό. Η Σύνοδος Κορυφής πρέπει να ανακοινώσει τα κριτήρια, που πρέπει να καθοριστούν με τέτοιον τρόπο ώστε να μην αποκλείονται εκ των προτέρων η Ρωσία και η Ουκρανία. Τα διμερή προγράμματα με τη Μόσχα και το Κίεβο πρέπει να σχεδιαστούν για να εξαλείψουν την εντύπωση ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ είναι εναντίον τους. Οι εγγυήσεις ασφαλείας των άρθρων IV και V θα προσφέρονται σταδιακά για να δώσουν την προοπτική ταχείας επέκτασης σε ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και αργότερα της εισόδου και της Ρωσίας’’».

Κατόπιν, οι ιταλοί συγγραφείς αναφέρονται στον βασικό ρόλο του Γέλτσιν στο όλο πρότζεκτ, αφού αυτός «αναγνώρισε το δικαίωμα των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης να ενταχθούν στη Συμμαχία, υποστήριξε τον μετασχηματισμό της και προσφέρθηκε να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ για τον σχεδιασμό της διαδικασίας».

Η προαναφερθείσα έκθεση έλεγε ότι «η Ρωσία πληροί τα στρατιωτικά κριτήρια εισόδου στο ΝΑΤΟ πριν από άλλες χώρες» και πρότεινε τα τέσσερα στάδια της επέκτασης. «Μέχρι το 1996 τα κράτη της ΕΖΕΣ [Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών] θα εισέλθουν στην ΕΕ. Μέχρι το 1998 η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και πιθανώς η Βουλγαρία και η Σλοβενία. Μέχρι το 2000 η Ρουμανία, η Αλβανία και οι βαλτικές χώρες. Μέχρι το 2005 η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία. Αν η Ρωσία επιστρέψει στον ολοκληρωτισμό, η επέκταση θα σταματήσει στην τρίτη φάση».

Τρίτη σελίδα. Στις 12 Ιανουαρίου 1994 ο Κλίντον συναντήθηκε με τους ηγέτες της Ανατολικής Ευρώπης στην Πράγα. Εγινε λόγος για τη «Σύμπραξη για την Ειρήνη» και για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ του ΝΑΤΟ και των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. Το θέμα της Ρωσίας και της Ουκρανίας συζητήθηκε επίσης, ωστόσο υπήρξαν αντιδράσεις. «Ο Πολωνός Βαλέσα προειδοποίησε ότι η Ρωσία υπογράφει πολλές συμφωνίες, όμως δεν κρατάει πάντα τον λόγο της, αφού στο ένα χέρι έχει το στυλό και στο άλλο τη χειροβομβίδα. Ο Τσέχος Χάβελ είπε ότι δεν πρέπει να απομονωθεί η Ρωσία χωρίς να έχει δικαίωμα βέτο σε όποιον μπαίνει. Ο Κλίντον συμφώνησε, όμως ο πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ολεχόφσκι ρώτησε ‘‘αν οι ΗΠΑ θα κάνουν συμφωνία με τη Ρωσία ερήμην των άλλων Ανατολικών, αποδεχόμενοι νέα σφαίρα επιρροής της Μόσχας’’. Ο Κλίντον το απέκλεισε. ‘‘Δεν θα χαράξουμε νέα γραμμή στην Ευρώπη. Η Ρωσία δεν απειλείται από τη ‘‘Σύμπραξη για την Ειρήνη’’, αν μη τι άλλο.

»Οι Ούγγροι προέβλεψαν το μέλλον. ‘‘Η Ουκρανία μπορεί να γίνει πρόβλημα αν την παραμελήσουμε. Κινδυνεύει να απορροφηθεί από τη Ρωσία, αλλιώς θα ξεσπάσει πόλεμος’’. Ολοι έχουν δεσμευθεί να στηρίξουν το Κίεβο. ‘‘Η υποστήριξη της ουκρανικής οικονομίας σημαίνει υποστήριξη της ρωσικής δημοκρατίας. Μια ανεξάρτητη Ουκρανία θα εκτροχιάσει την ατζέντα των ρώσων ιμπεριαλιστών’’ είπε ο Σλοβάκος Μόραβτσικ. Δεν είναι εύκολο. Στις 21 Απριλίου ο Κλίντον μίλησε σχετικώς με τον Γέλτσιν, στη Μόσχα. ‘‘Οσον αφορά το ΝΑΤΟ, γνωρίζετε ότι δεσμεύομαι να αποφύγω τις εκπλήξεις για εσάς. Η διεύρυνση θα προχωρήσει με τον τρόπο για τον οποίο μίλησα: σταδιακή, σταθερή και διαφανή. Κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα, σύμφωνα με όσα συμφωνήσαμε από την αρχή’’ του είπε. Ο Γέλτσιν έγνεψε καταφατικά».

Το κλείσιμο της Repubblica: «Αυτά τα έγγραφα πρέπει να διαβαστούν με εκείνα του 1994 και του 1995 από το Πανεπιστήμιο George Washington, στα οποία βλέπουμε την εξέλιξη του Γέλτσιν: από την αντίσταση στη ΝΑΤΟϊκή διεύρυνση, που θεωρείται ταπείνωση, μέχρι την κατανόηση της στρατηγικής του Κλίντον. Ο Πούτιν τον κληρονόμησε και έδειχνε ότι υποστήριζε τις απόψεις του. Στη συνάντηση της 12ης Σεπτεμβρίου 1999 πρότεινε να κάνουμε κοινή επιχείρηση εναντίον της Αλ Κάιντα: ‘‘Αυτοί που μας επιτίθενται στο Νταγκεστάν είναι οι ίδιοι που επιτέθηκαν στις ΗΠΑ. Ο Μπιν Λάντεν σκοπεύει να μετακομίσει στην Τσετσενία. Δεν κουνιέται επειδή φοβάται ότι θα τον συλλάβουμε’’. Δύο χρόνια αργότερα έγινε η Σύνοδος [του ΝΑΤΟ, στην αεροπορική βάση της Ρώμης] Pratica di Mare, η οποία φαινόταν να φέρνει τη Ρωσία πιο κοντά στο ΝΑΤΟ, όμως το 2008 όλα άρχισαν να καταρρέουν με τον πόλεμο του Πούτιν στη Γεωργία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News