Είναι ίσως το πιο απίθανο είδος στρατιωτικής βάσης. Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, ένα πλοίο της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στέκεται σκόπιμα αγκυροβολημένο στα απομακρυσμένα, ρηχά νερά της σκληρά αμφιλεγόμενης Θάλασσας της Νότιας Κίνας – φέροντας τη σημαία των Φιλιππίνων και καταπολεμώντας τον κινεζικό επεκτατισμό.

Αλλά το μέλλον του γίνεται ολοένα και πιο επισφαλές: το πλοίο αποτελεί σημείο πιθανής ανάφλεξης σε ένα από τα πιο αμφισβητούμενα νερά του κόσμου. Το «Σιέρα Μάδρε» –αγκυροβολημένο από το 1999 στον ύφαλο Second Thomas Shoal, στα νησιά Σπράτλι, 194 χλμ. δυτικά της πόλης Παλαγουάν των Φιλιππίνων– είναι ουσιαστικά ένα ναυάγιο. Η σκουριά έχει ρημάξει τις πλευρές του και τρύπες διαπερνούν την εξωτερική του επιφάνεια.

Οι ειδικοί στον τομέα της Αμυνας αμφισβητούν πόσο περισσότερο μπορεί να αντέξει – και οι Φιλιππίνες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη απόφαση για το τι θα κάνουν με αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν μια αμοιβαία αμυντική συνθήκη με τη Μανίλα, και θεωρούν τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας μια από τις πιο πολυσύχναστες στρατηγικής σημασίας ναυτιλιακές διαδρομές στον κόσμο.

Οι προσπάθειες των Φιλιππίνων να παραδώσουν προμήθειες σε μια χούφτα πεζοναυτών που ζουν και υπηρετούν στο πλοίο έχουν μπλοκαριστεί επανειλημμένως από την Κίνα, η οποία έχει ζητήσει την απομάκρυνσή του. Οι αναλυτές λένε ότι το Πεκίνο ουσιαστικά περιμένει να καταρρεύσει το πλοίο, αφήνοντας τον ύφαλο ελεύθερο.

Την περασμένη Κυριακή, φιλιππινέζικα και κινεζικά πλοία συγκρούστηκαν δύο φορές, καθώς η Μανίλα επιχείρησε μια αποστολή ανεφοδιασμού – την τελευταία μιας σειράς τεταμένων θαλάσσιων συγκρούσεων μεταξύ των δύο χωρών στην περιοχή. Η εγκατάλειψη του πλοίου θα σήμαινε μια δύσκολη υποχώρηση για τις Φιλιππίνες.

Το «Σιέρα Μάδρε» είναι «ένα σύμβολο του πόσο μακριά εκτείνονται η κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα» αναφέρει στο σχετικό ρεπορτάζ του Guardian ο Τζέιμι Ναβάλ, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Φιλιππίνων. Η μεταφορά δομικών υλικών, συμπληρώνει, ακόμη και για μερική επισκευή του πλοίου, είναι υλικοτεχνικά περίπλοκη, είτε μέσω αέρα είτε μέσω νερού.

Το Second Thomas Shoal έχει μόνο μία και πολύ στενή είσοδο, η οποία μπορεί εύκολα να αποκλειστεί, και τα κινεζικά πλοία μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα από τον κοντινό ύφαλο Mischief, ο οποίος έχει καταληφθεί από την Κίνα το 1995. Ηταν αυτή ακριβώς η κατάληψη που ώθησε τη Μανίλα να προσαράξει το «Σιέρα Μάδρε» στον ύφαλο Second Thomas Shoal.

Και οι δύο τοποθεσίες απέχουν λιγότερο από 200 ναυτικά μίλια από την ακτή του νησιού Παλαγουάν των Φιλιππίνων, και έτσι αποτελούν μέρος της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της χώρας – που σημαίνει ότι οι Φιλιππίνες έχουν το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται πόρους στην περιοχή.

Μετά τις πρόσφατες συγκρούσεις, για τις οποίες οι Φιλιππίνες κατηγόρησαν την «επικίνδυνη, ανεύθυνη και παράνομη» συμπεριφορά της Κίνας να μπλοκάρει τα σκάφη της, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Μάο Νινγκ, είπε ότι η κινεζική ακτοφυλακή είχε «νομίμως» εμποδίσει τις προσπάθειες των Φιλιππίνων να στείλουν οικοδομικά υλικά στο πλοίο – οι οποίες, όπως ισχυρίστηκε, είναι παρανόμως θεμελιωμένες.

Το Πεκίνο διεκδικεί σχεδόν ολόκληρη τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας – παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι κάτι τέτοιο δεν έχει νομική βάση. Οι συγκρούσεις μεταξύ κινεζικών και φιλιππινέζικων πλοίων την περασμένη εβδομάδα ήταν απλώς η τελευταία αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια μιας αποστολής ανεφοδιασμού.

Τον περασμένο Αύγουστο, σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής χρησιμοποίησαν κανόνια νερού εναντίον ενός παρόμοιου σκάφους ανεφοδιασμού των Φιλιππίνων. Εξι μήνες νωρίτερα, η Μανίλα είχε κατηγορήσει την Κίνα ότι κατεύθυνε λέιζερ στρατιωτικής ποιότητας σε πλοίο των Φιλιππίνων.

Οι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι οι αντιπαραθέσεις γίνονται όλο και πιο έντονες και συχνές και ότι υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος εσφαλμένων υπολογισμών, σε μια μακροχρόνια και ιδιαίτερη διαμάχη.

Η αμυντική συνθήκη ανάμεσα σε Μανίλα και Ουάσινγκτον επεκτείνεται σε ένοπλες επιθέσεις εναντίον στρατευμάτων, δημόσιων πλοίων και αεροσκαφών των Φιλιππίνων –συμπεριλαμβανομένων αυτών της ακτοφυλακής τους– σε οποιοδήποτε σημείο της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, δηλώνει το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Εάν η κατάσταση κλιμακωθεί, αυτό θα μπορούσε να φέρει τις ΗΠΑ σε αντιπαράθεση με το Πεκίνο.

Οι εντάσεις έχουν αυξηθεί σε επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από το 2014, όταν οι Φιλιππίνες έριξαν από τον αέρα φαγητό και νερό στο Second Thomas Shoal για να ξεπεράσουν τον αποκλεισμό που είχε επιβάλει η Κίνα. Κάποιοι σκέφτονται μήπως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ξανά μια αερομεταφορά για την παράδοση προμηθειών, αλλά οι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτή δεν είναι βιώσιμη επιλογή.

Οι κοινές περιπολίες ναυτικών δυνάμεων των ΗΠΑ και των Φιλιππίνων είναι μια πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι, ωστόσο θα έθεταν μια σειρά δύσκολων ερωτημάτων. Εάν ένα πλοίο των ΗΠΑ αρχίσει να συνοδεύει τις αποστολές ανεφοδιασμού, θα συνεχίσουν οι Αμερικανοί τις συνοδείες κάθε αποστολής ανεφοδιασμού στο μέλλον; Παράλληλα, δεν είναι σαφές πώς θα λειτουργούσε στην πράξη μια κοινή περίπολος και πόσο θα αύξανε τις ήδη τεταμένες σχέσεις Ουάσινγκτον – Πεκίνου.

Η κατάσταση του πληρώματος του «Σιέρα Μάδρε» είναι οριακή. Οι στρατιώτες διαμένουν σε μικρές κουκέτες, οι καταιγίδες είναι έντονες και υπάρχει ελάχιστη άνεση – εκτός από μια τηλεόραση με μπαταρία που παίζει τις ίδιες ταινίες σε επανάληψη. Δεδομένης της ερειπωμένης κατάστασης της πλοίου, δεν είναι σαφές σε ποιον βαθμό μπορεί να διασωθεί.

Ο αιφνιδιασμός του Πεκίνου με μια αστραπιαία προσάραξη ενός σκάφους σε κοντινό ύφαλο για την περισυλλογή του εναπομείναντος πληρώματος του πλοίου θα μπορούσε να είναι μια εναλλακτική επιλογή. Τα στρατεύματα θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε ένα νέο πλοίο, σε έναν ύφαλο πιο κοντά στην ακτή του Παλαγουάν, όπως η Sabina Shoal.

Αλλά ακόμη και αν η ατόλη εκκενωθεί από τις Φιλιππίνες, δεν είναι σαφές αν η Κίνα θα επεδίωκε να χτίσει πάνω της, δεδομένου ότι ο κοντινότερος ύφαλος, Mischief, είναι περίπου 30 χλμ. μακριά. Ουδείς γνωρίζει πόσος χρόνος έχει απομείνει πριν το «Σιέρα Μάδρε» υποκύψει στα στοιχεία της φύσης, αλλά η ολοκληρωτική κατάρρευσή του θα μπορούσε να είναι ζήτημα ολίγων μηνών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News