Ο βρετανός ήρωας του πολέμου και συγγραφέας σερ Πάτρικ Λι Φέρμορ γοήτευε όλους όσους συναντούσε, από αγνώστους πεζοπόρους σε ορεινά μονοπάτια μέχρι και τον γερμανό στρατηγό που απήγαγε στην Κρήτη.

Η γοητεία που ασκούσε στις γυναίκες, ωστόσο, έχει μείνει θρυλική∙ τόσο ώστε τα ερωτικά του μπερδέματα οδήγησαν τον Σόμερσετ Μομ –που είχε μείνει ασυγκίνητος μπροστά στη σαγήνη του– να τον αποκαλέσει «ζιγκολό της μεσαίας τάξης για γυναίκες της ανώτερης τάξης», γράφει στους Times ο Ιζαμπαρντ Γουίλκινσον, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στη Μαδρίτη.

Και τώρα ξαφνικά, πάνω από μια δεκαετία μετά τον θάνατό του, ο Λι Φέρμορ καίει απροσδόκητα καρδιές στην Ισπανία. Η πρόσφατη δημοσίευση δύο ισπανικών βιβλίων για τη ζωή του, και τα δύο παθιασμένα αφιερώματα γραμμένα από γυναίκες, αποδεικνύουν ότι έχει φανατικούς οπαδούς στην κοινωνική και λογοτεχνική ελίτ της χώρας.

«Υπάρχει μια αίρεση, η “αίρεση των λι-φερμόφιλων”, που είναι πραγματικά εκπληκτική, δεδομένου ότι η Ισπανία δεν έχει μεγάλη παράδοση στην ανάγνωση ταξιδιωτικών βιβλίων», λέει στους Times ο Σαντιάγο Δε Μόρα-Φιγερόα Υ Γουίλιαμς, μαρκήσιος του Ταμαρόν, ο οποίος έγινε φίλος με τον συγγραφέα, ενώ υπηρετούσε ως πρέσβης στο Λονδίνο, από το 1999 έως το 2004. «Επίσης, δεν έγραψε ποτέ κάποιο βιβλίο για την Ισπανία. Αλλά ως ρομαντική φιγούρα, γεμάτη θάρρος και εξυπνάδα, είναι ακαταμάχητος για ορισμένους Ισπανούς», προσθέτει.

Ο Πάτρικ Λι Φέρμορ, γνωστός σε όλους ως «Πάντι», ο οποίος πέθανε το 2011 σε ηλικία 96 ετών, έζησε μια έντονη ζωή. Στα 18 του αποβλήθηκε από το King’s School, στο Καντέρμπουρι, επειδή τους έπιασαν χεράκι-χεράκι με την κόρη ενός μανάβη. Τότε ξεκίνησε το μοναχικό του ταξίδι στην Ευρώπη της δεκαετίας του 1930, που θα αποτελούσε τη βάση για το πιο διάσημο έργο του, «A Time of Gifts» («Η Εποχή της Δωρεάς», κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Μαίρης Βοσταντζή).

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρετώντας στη βρετανική μυστική υπηρεσία SOE, ο Πάντι, μεταμφιεσμένος σε βοσκό, έζησε περισσότερα από δύο χρόνια στα βουνά της Κρήτης και μαζί με την ομάδα του –που απαρτιζόταν από βρετανούς κομάντο και κρητικούς αντιστασιακούς– απήγαγαν τον στρατηγό Κράιπε, τον γερμανό διοικητή του νησιού, με τον οποίο συνήψε κατόπιν φιλία χάρη στην κοινή τους αγάπη για τις «Ωδές» του Οράτιου.

Το θάρρος, το λογοτεχνικό του χάρισμα και η ωραία του εμφάνιση προκάλεσαν στην Ισπανία μια μετά θάνατον άνθηση των θαυμαστών του, λέει στους βρετανικούς Times η Μαρία Χοσέ Σολάνο, της οποίας το βιβλίο «Una  Αventura Griega: Tras los Pasos de Patrick Leigh Fermor» (Μια ελληνική περιπέτεια: Στα χνάρια του Πάτρικ Λι Φέρμορ) κυκλοφόρησε πρόσφατα. Στο μυαλό των Ισπανών, προσθέτει, το γεγονός ότι μετά τον πόλεμο έμεινε μόνιμα στην Ελλάδα, όπου έχτισε ένα σπίτι στην Καρδαμύλη της Μάνης, τον έκανε συμπατριώτη της Μεσογείου.

«Ανήκει στη γενεαλογία των μυθολογικών ηρώων. Και ήταν πλάνος. Και κατεργάρης» λέει η Σολάνο. «Το βιβλίο μου είναι ένα βιβλίο απόλυτου θαυμασμού και δεν είχα όρεξη να το κρύψω» προσθέτει. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε (τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη) σημειώνει, εξάλλου: «Μέχρι τώρα μόνο μια πολύ εκλεκτή μειοψηφία αναγνωστών στην Ισπανία εκτιμούσε τον Πάτρικ Λι Φέρμορ, αλλά το βιβλίο της Σολάνο τον έκανε δημοφιλή».

Το πόνημα της Μαρία Χοσέ Σολάνο -μια «ξεδιάντροπη ερωτική επιστολή» χαρακτηρίζει το «Una Aventura Griega» στους Times ο Ιζαμπαρντ Γουίλκινσον- ακολουθεί το «Πίνοντας με τον Πάτρικ Λι Φέρμορ» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Key Books), που έγραψε η Ντολόρες Παγιάς, η ισπανίδα μεταφράστρια του βρετανού συγγραφέα, όπου περιγράφει λεπτομερώς τη φιλία και την καθημερινότητά τους στο σπίτι του στην Καρδαμύλη τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο τίτλος του αναφέρεται στη ρουτίνα του Λι Φέρμορ να ανακοινώνει στη 1.30 το μεσημέρι και ξανά στις 8.00 το βράδυ ότι ήταν η ώρα για ένα τονωτικό ποτό.

Αποκαλώντας το έργο της «φόρο τιμής χωρίς κανένα κόμπλεξ σε έναν περήφανο, αήττητο και αξιολάτρευτο ηλικιωμένο κύριο», η Παγιάς είπε: «Οι αναμνήσεις μου από τη δουλειά μου μαζί του –περάσαμε τον περισσότερο χρόνο κουβεντιάζοντας και πίνοντας κρασί– αποτελούνται από μια σειρά ένδοξων, λαμπερών και χρυσών ημερών».

Το πάθος για τον Πάτρικ Λι Φέρμορ, γράφει ο Γουίλκινσον στους Times, οδήγησε μια ομάδα Ισπανών, γνωστών ως «Le Club Paddy», να ταξιδέψει ακολουθώντας τα χνάρια του στην Κρήτη για να επισκεφθεί τη σκηνή της διάσημης απαγωγής (το θέμα της ταινίας «Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε», 1953) και στο Κάιρο, όπου ο συγγραφέας και οι σύντροφοί του έκαναν πάρτι κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Αλλοι, πάλι, έκαναν προσκύνημα στο σπίτι του στην Καρδαμύλη, το οποίο εντυπωσίασε τον σερ Τζον Μπέτζεμαν, φιλοξένησε φίλους και πλέον είναι ανοιχτό στους επισκέπτες. Μεταξύ εκείνων που σκοπεύουν τώρα να κάνουν ένα ταξίδι στη φωλιά του Λι Φέρμορ είναι και ο Ραμόν Περέθ-Μάουρα, ένας αριστοκράτης δημοσιογράφος. «Η αγάπη μου για τα βιβλία του Πάντι και το “Drink time” της Παγιάς με έκαναν να ανυπομονώ για μια επίσκεψη στην Καρδαμύλη στο εγγύς μέλλον», είπε στους Times.

Ο μαρκήσιος του Ταμαρόν, και πρώην πρέσβης, είπε ακόμη ότι όλος αυτός ο θαυμασμός προκλήθηκε επειδή ο Πάτρικ Λι Φέρμορ «είναι η επιτομή της ιδέας του καλύτερου Αγγλου, τις αρετές του οποίου θα θέλαμε να κατέχουμε». Θυμήθηκε, μάλιστα, ότι είχε μεταφέρει τον συγγραφέα με το αυτοκίνητο της πρεσβείας από το Τσάσγουορθ, την κατοικία του δούκα του Ντέβονσαϊρ, στο Λονδίνο μετά από ένα πάρτι. «Πριν ξεκινήσουμε, ξαναπήγε στο σπίτι και γύρισε με ένα μπουκάλι ουίσκι για το ταξίδι», είπε και πρόσθεσε: «Εχουμε μια ισπανική έκφραση “tiene buen vino”, που κυριολεκτικά θα πει “έχει καλό κρασί”, αλλά σημαίνει ότι ήταν ένας διασκεδαστικός, ευχάριστος πότης».

Η Ισπανία ήταν ένας έρωτας που δεν έμεινε ανεκπλήρωτος. Η βιογράφος του Αρτεμις Κούπερ (από το Μεταίχμιο κυκλοφορεί στα ελληνικά το βιβλίο της «Πάτρικ Λη Φέρμορ, μια περιπέτεια») είπε ότι, παρ’ όλο που ο Λι Φέρμορ δεν έγραψε κάποιο βιβλίο για την Ισπανία, οι επιστολές και οι αναμνήσεις του από τα ταξίδια του στη χώρα ήταν γεμάτες μαγεία. «Λάτρευε τη Σεβίλλη και πήγε εκεί για να δει τη “Fiesta de Nuestra Señora del Rocio”» είπε στους Times η Κούπερ, η οποία συνεργάστηκε στενά με τον ίδιο τον Φέρμορ, τόσο στην έκδοση της αλληλογραφίας του όσο και στην έκδοση της συλλογής άρθρων του «Words of Mercury».

«Μου είπε πόσο υπέροχοι ήταν οι καμπαγιέρος καθώς έμπαιναν μέσα, με τις γυναίκες ή τις φίλες τους με τις υπέροχες φούστες πίσω τους» θυμήθηκε. Μάλιστα, ένα γράμμα που έγραψε για ένα ταξίδι του το 1975 ξεκινά με τη φράση: «Spain. This was all glory» («Ισπανία. Ηταν γεμάτη λαμπρότητα»).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News