Δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των Ελλήνων. Η κοινή γνώμη στις χώρες της λεγόμενης περιφέρειας συνηθίζει να προσλαμβάνει τα διεθνή γεγονότα με όρους εσωτερικής κατανάλωσης. Και καθώς ο Ρόμπερτ Μενέντεζ, έως την Παρασκευή πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Αμυνας της αμερικανικής Γερουσίας, λειτούργησε τα τελευταία χρόνια ως ο πλέον ισχυρός σύμμαχος των ελληνικών συμφερόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εμπλοκή του σε υπόθεση τριπλής δωροδοκίας προκαλεί έντονες συζητήσεις στην Αθήνα. 

Πάντως, αν κάποιος εκτός Ηνωμένων Πολιτειών πανηγυρίζει περισσότερο για την τροπή που λαμβάνει υπόθεση Μενέντεζ, αυτός είναι ο Ταγίπ Ερντογάν. Λίγες ώρες έχουν περάσει, άλλωστε, από την τελευταία φορά που ο τούρκος πρόεδρος κατονόμασε ―επί αμερικανικού εδάφους μάλιστα― τον γερουσιαστή ως έναν από τους επίσημους εχθρούς του. Με αιτία, φυσικά, τα αναχώματα που έθετε διαρκώς ο Μενέντεζ κατά τη διάρκεια της θητείας του έναντι της αναβάθμισης των τουρκικών F-16. 

Θα ήταν φυσικά ακροβασία να σκεφτεί κανείς ότι η υποκίνηση της υπόθεσης Μενέντεζ ήρθε από την πλευρά του ισχυρού φιλοτουρκικού λόμπι, προκειμένου να προχωρήσει το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Αγκυρας. Αλλωστε, αυτή τη στιγμή είναι στο χέρι της Τουρκίας να πάρει τα F-16. Αρκεί εντός του Οκτωβρίου η Εθνοσυνέλευση να εγκρίνει την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτή είναι η πραγματικότητα, ανεξαρτήτως αν αμφότεροι οι πρόεδροι Μπάιντεν και Ερντογάν διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους ότι οι τα ζητήματα δεν σχετίζονται και κυρίως δεν αλληλεξαρτώνται. 

Αλλωστε, μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, είχε αρχίσει να διαφαίνεται ότι ο Λευκός Οίκος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ο Μενέντεζ ως επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων αναζητούσαν μια κοινή φόρμουλα για να αρθούν τα όποια εμπόδια είχαν απομείνει για την αναβάθμιση της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. Ειδικά μετά τον αναγκαστικό κατευνασμό στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις και τη διακοπή- τουλάχιστον προς ώρας- της τουρκικής στρατηγικής των υπερπτήσεων πάνω από τα νησιά του Αιγαίου, τα επιχειρήματα του Μενέντεζ απώλεσαν μέρος του ειδικού βάρους τους. 

Αξίζει βεβαίως να θυμηθούμε ότι οι ευθείες απειλές κατά της Ελλάδας ήταν μόνο μία πτυχή των ορθών κατηγοριών που εξαπέλυε ο γερουσιαστής εναντίον της Τουρκίας. Πάντα ανέφερε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό, τα ελλείμματα στο κράτος δικαίου και φυσικά την εν γένει αντι-νατοϊκή στάση του Ερντογάν, την αγορά ρωσικών όπλων, τις στενές σχέσεις με τον Πούτιν και τη διευκόλυνση της Μόσχας να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις. 

Από την αρχή της καριέρας του ο Μενέντεζ πολιτεύθηκε φιλοτεχνώντας ένα προφίλ αντι-ολιγαρχικό, ως μια φωνή κατά κάθε απολυταρχικού ηγέτη και ειδικά αυτών που αντιστρατεύονται τα αμερικανικά συμφέροντα. Ήρθε, δε, σε ευθεία αντιπαράθεση με τη γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που διαχρονικά θεωρεί την Τουρκία ως αναπόσπαστο κομμάτι του συστήματος ασφαλείας της Ευρώπης, παραβλέποντας κάθε παρασπονδία της Άγκυρας. 

Στην τρέχουσα συγκυρία, όμως, η επαναγεφύρωση των σχέσεων με την Τουρκία είναι μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες του πρόεδρου Μπάιντεν. Κι αυτό διότι η ολοκλήρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, δια της εισόδου της Σουηδίας κατόπιν της σύμφωνης γνώμης της Άγκυρας, θα αποτελέσει την κυριότερη πολιτική παρακαταθήκη του αμερικανού προέδρου ενόψει και των εκλογών τον Νοέμβριο του 2024. Ο Μπάιντεν πρέπει να πείσει τους Αμερικανούς ότι η συνειδητή εμπλοκή σε έναν ατελείωτο πόλεμο επί ευρωπαϊκού εδάφους παράγει έμπρακτα θετικά αποτελέσματα για τους ίδιους. Μπροστά σε αυτά τα διακυβεύματα είναι βέβαιο ότι ο Μενέντεζ θα έβαζε στην άκρη τις αμφιβολίες του. Πέρα από το προσωπικό βέτο, άλλωστε, δεν είχε πια άλλες επιλογές. Και δεν είναι εποχή για ευθείες ρήξεις με τον Λευκό Οίκο. 

Όπως κι αν εξελιχθούν τα πράγματα, είναι γεγονός ότι ο Μενέντεζ καθυστέρησε όσο το δυνατόν περισσότερο την αναβάθμιση των τουρκικών μαχητικών. Με τη βοήθεια, φυσικά, του ελληνο-αμερικανικού λόμπι, που θα συνεχίσει να δραστηριοποιείται, διεκδικώντας την επιβολή όρων στην πιθανή αγοραπωλησία. Όροι που θα αφορούν τη μη χρήση των αμερικανικών όπλων έναντι συμμαχικής χώρας. Κάτι, όμως, που φαντάζει δύσκολο. Η καθυστέρηση, πάντως, προσφέρει ήδη συγκριτικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα, η οποία εντός του επόμενου διαστήματος αναμένει την αμερικανική επιστολή για την έναρξη του προγράμματος των F-35, από το οποίο η Τουρκία έχει αποκλειστεί. 

Όπως λένε άνθρωποι από το περιβάλλον του Μενέντεζ, ο Γερουσιαστής δεν σκοπεύει να αλλάξει τίποτα στην πολιτική του. Κατόπιν συνομιλίας του με τον επικεφαλής των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, ο γιος των μεταναστών από την Κούβα παραιτήθηκε από την προεδρία της Επιτροπής, τουλάχιστον έως ότου τελεσιδικήσει η υπόθεσή του. Αρνήθηκε, όμως, καν να συζητήσει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί από γερουσιαστής, όπως απαίτησε εν πρώτοις ο ομόσταυλος του, Δημοκρατικός κυβερνήτης του Νιού Τζέρσεϊ, και κατόπιν άλλα στελέχη καταγόμενα από την πολιτεία όπου εκλέγεται ο Μενέντεζ. Το τοπικό πολιτικό παίγνιο στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σκληρό, όπως άλλωστε συμβαίνει παντού στο δυτικό κόσμο. 

Αν, όμως, κάποιος πλήττεται περισσότερο από την υπόθεση, εκτός φυσικά από τον ίδιο τον Μενέντεζ, είναι ο πρόεδρος Μπάιντεν. Οι δύο άνδρες συνεργάζονται όλα αυτά τα χρόνια πολύ στενά, σε έναν πολύ κομβικό τομέα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ο τέως πρόεδρος της καίριας Επιτροπής προωθούσε με επιτυχία τις καμπάνιες για την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, ενώ συμβαδίζει πλήρως με την ατζέντα Μπάιντεν, στα θέματα που ξεκινούν από την κλιματική αλλαγή και φθάνουν έως την αντιμετώπιση της Κίνας. 

Θα μπορέσει άραγε να εκλεγεί ξανά γερουσιαστής ο Μενέντεζ στην αναμέτρηση του μεθεπόμενου Νοεμβρίου; Θα μπορέσουν οι Δημοκρατικοί να διατηρήσουν την ισχνή πλειοψηφία 51-49 που διαθέτουν στη Γερουσία; Βέβαιο είναι ότι η υπόθεση θα μοχλευθεί κατά κόρον από τους Ρεπουμπλικάνους, συμβάλλοντας στη ρητορική περί «διεφθαρμένων Δημοκρατικών». Τα ζητήματα ηθικής απασχολούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την αμερικανική κοινή γνώμη. Και ο Μενέντεζ κατηγορείται για τρεις ξεχωριστές υποθέσεις δωροληψίας. Έχει δε ήδη περάσει από μια αντίστοιχη δίκη, χωρίς όμως να αθωωθεί επί της ουσίας, αλλά κατόπιν απόφασης περί κακοδικίας. Η οργισμένη μεν, γενικόλογη δε, πρώτη δήλωση του δεν αρκεί για να καταρριφθούν οι κατηγορίες. Τώρα πια πρέπει να αποδείξει ποιες είναι «οι δυνάμεις στο παρασκήνιο που επιχειρούν ξανά να με φιμώσουν και να σκάψουν τον πολιτικό τάφο» του. Τότε, ενδεχομένως, να μάθουμε και ποιοι είναι αυτοί που τον θέλουν εκτός παιχνιδιού. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News