1. Ποια/ος θα νικήσει την Κυριακή;

Ο Στέφανος Κασσελάκης φαίνεται να έχει περισσότερες πιθανότητες. Παρά το γεγονός πως έχει κινητοποιηθεί σεβαστό τμήμα του κομματικού μηχανισμού για να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί πως είναι υπαρξιακή απειλή, «πειρατική κατάληψη» του κόμματος, η δυναμική του είναι δύσκολο να ανακοπεί.

2. Γιατί οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσουν τον Στέφανο Κασσελάκη όταν βλέπουν πως η εκλογή του θα οδηγήσει σε μεγάλο ρήγμα;

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει, χοντρικά, δύο ειδών ψηφοφόρους. Τους σκληραγωγημένους ψηφοφόρους του 3%, αυτούς που τον ψήφιζαν ακόμα και στις πιο δύσκολες εποχές αλλά και τους καλομαθημένους ψηφοφόρους που έφερε στο κόμμα η κρίση και ο Αλέξης Τσίπρας. Η δεύτερη ομάδα δεν συνδέεται με τον κομματικό μηχανισμό, προέρχεται κυρίως από το ΠΑΣΟΚ ή είναι νέοι ψηφοφόροι. Αλλά απογοητεύτηκε τόσο, που φέτος είτε δεν ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια τουλάχιστον από τις δύο εκλογές ή τον ψήφισε μεν αλλά είναι ιδιαίτερα αμφίβολο αν θα παραμείνει πιστή σε ένα κόμμα χωρίς τον Αλ. Τσίπρα. Θα ψηφίσουν Στ. Κασσελάκη γιατί τον βλέπουν ως έναν νέο Τσίπρα και επιπλέον διότι φαίνεται πως και ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας τον στηρίζει. Κυρίως, όμως, γιατί μπορούν να τον φανταστούν ως κάποιον που μπορεί να νικήσει τον Κ. Μητσοτάκη.

3. Μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο η Εφη Αχτσιόγλου;

Η Αχτσιόγλου είναι η καλύτερη από τις εναλλακτικές που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την παραίτηση Τσίπρα. Η παραίτηση αυτή αυτομάτως υποβίβασε τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα «μεσαίας δυναμικής κόμμα» όπως το ΠΑΣΟΚ ή το ΚΚΕ. Αλλά η Αχτσιόγλου, θεωρώ, θα μπορούσε να κρατήσει το κόμμα σε αξιοπρεπή ποσοστά, γύρω στο 10-12%. Αν, μάλιστα, τη βοηθούσε η πολιτική συγκυρία και η κλιματική αλλαγή, θα μπορούσε να προσεγγίσει ακόμα και το 15%. Αλλά όλα αυτά πριν την εμφάνιση του Κασσελάκη.

4. Γιατί, τι άλλαξε τώρα; Αν κερδίσει τελικά η Αχτσιόγλου, γιατί δεν θα συμβούν τα παραπάνω;

Διότι αν ο κομματικός μηχανισμός καταφέρει να εξουδετερώσει τον Κασσελάκη με παλαιοκομμουνιστικού τύπου μεθοδεύσεις (δείτε τη συνεχή αλλαγή των κανόνων στη διάρκεια της εβδομάδας που πέρασε), η απογοήτευση των δεκάδων χιλιάδων ατόμων που έσπευσαν στις κάλπες την πρώτη Κυριακή και αυτών που θα το κάνουν και στη δεύτερη για να τον ψηφίσουν θα είναι μεγάλη και θα επηρεάσει το σύνολο των δυνητικών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ που παρακολουθούν με ενδιαφέρον, αλλά επιφυλακτικά, τις εξελίξεις. Η Αχτσιόγλου θα έχει τραυματίσει τη θετική εικόνα που με τόσο κόπο είχε διαμορφώσει και θα αναλάβει ένα κόμμα βαριά πληγωμένο από έναν άγριο μίνι-εμφύλιο πόλεμο. Θα φαίνεται πως κατόρθωσε να επικρατήσει με μεθοδεύσεις που ένα μεγάλο μέρος των δυνητικών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ θα θεωρεί ανήθικες ή έστω τυπικές ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος που προσαρμόζει τους κανόνες για να εξασφαλίσει την αναπαραγωγή του. Θα κερδίσει το κόμμα αλλά η νίκη της θα είναι Πύρρειος. Πώς θα μπορέσει να ξανακάνει κριτική στο «καθεστώς» της ΝΔ;

5. Ακόμα κι αν είναι έτσι, δεν θα ήταν καλύτερο αυτό το σενάριο αντί του δομικού ρήγματος που οπωσδήποτε θα προκαλέσει η εκλογή του  Κασσελάκη;

Το ρήγμα, πράγματι, θα κλονίσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά δεν θα είναι απαραίτητα τόσο μεγάλο. Αν η εκλογή Κασσελάκη είναι θριαμβευτική, ποιος θα τολμήσει να δράσει διασπαστικά; Αλλά ακόμα κι αν δεν είναι ευρεία η νίκη, αυτοί που θα την αμφισβητήσουν θα κατηγορηθούν όχι μόνο ως διασπαστές αλλά κυρίως ως εχθροί των δημοκρατικών διαδικασιών, ως ελιτιστές, που τους ενόχλησε το ότι η κοινωνία και όχι η νομενκλατούρα, έκανε την επιλογή. Άλλωστε, όπως όλη αυτή η κωμικοτραγική ιστορία αποδεικνύει, τι ακριβώς θέλουν να προστατέψουν; Τι αξίζει προστασίας από αυτό που κατέληξε να είναι η πρώην ανανεωτική Αριστερά; Αλλά ακόμα κι αν έχουμε σοβαρό ρήγμα, το κόστος θα είναι πολύ μικρότερο απ’ όσο νομίζετε και θα αποσβεσθεί μεσοπρόθεσμα αν η λύση Κασσελάκη φανεί να αποδίδει.

6. Όλα αυτά, όμως, περιέχουν ισχυρή δόση αβεβαιότητας. Γιατί να επιλέξουν την αβεβαιότητα οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ αντί το «μικρό πλην έντιμο» κόμμα που μάλλον θα καταφέρει να διατηρήσει η Αχτσιόγλου;

Διότι αυτό το μικρό κόμμα δεν θα είναι πλέον κόμμα εξουσίας. Θα κινδυνεύει να περάσει ακόμα και στην τρίτη θέση. Σκεφτείτε μόνο αυτό: ένας μεγάλος αριθμός νέων κυρίως ανθρώπων που ταυτίστηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ ως μέλη ή συνοδοιπόροι από το 2012 και μετά «έζησαν» την εξουσία «συμμετέχοντας» σ’ αυτήν, για ένα μεγάλο διάστημα (2015-2019) και έλπιζαν να επανέλθουν φέτος. Όταν, όμως,  διαπίστωσαν ότι αυτή η προοπτική απομακρύνεται τόσο όσο ούτε οι πιο απαισιόδοξοι φοβόντουσαν, βρέθηκαν από τον Μάιο μετέωροι και με διαψευσμένες προσδοκίες. Η ομάδα αυτών των ανθρώπων δεν έχει την εμπειρία στις κακουχίες του 3% που έχουν τα παλιά στελέχη της πρώην ανανεωτικής Αριστεράς. Ο Στ. Κασσελάκης τους προσφέρει μεν ριζική αβεβαιότητα αλλά ακόμα κι αυτή τους φαίνεται προτιμότερη από τη βεβαιότητα της πολιτικής μιζέριας.

7. Ναι, αλλά είναι προφανώς ένα μπαλόνι που πέταξε ψηλά και γρήγορα θα ξεφουσκώσει.

Η αλήθεια είναι πως ο Κασσελάκης έχει μπροστά του δύο μεγάλα προβλήματα να αντιμετωπίσει. Το ένα είναι η μεγάλη πολιτική άγνοια που είναι προφανής. Όμως αυτή, προς το παρόν, δεν φαίνεται να του στοιχίζει ιδιαίτερα διότι αυτό που πουλάει είναι συμβατό με την άγνοια, αποτελεί ένδειξη αντισυστημικότητας, αυθορμητισμού, ακόμα και εξωτισμού. Άλλωστε γρήγορα θα μάθει το ποίημα. Σε όσους ασχολούνται καθημερινά με την πολιτική, η προσπάθειά του μπορεί να φαίνεται σήμερα γελοία, καθώς επιχειρεί άγαρμπα να χειριστεί ταυτόχρονα το ξύλινο λεξιλόγιο της Αριστεράς, την εθνικοπατριωτική κούφια ρητορεία, τον προνοιακό λαϊκισμό, και όλα αυτά με αυξανόμενες δόσεις συριζαϊκής™ εχθροπάθειας. Το αποτέλεσμα είναι συχνά γελοίο αλλά το κάθε είδος λόγου έχει το κοινό του. Στο μέλλον θα τα προσαρμόσει όλα αυτά στο προφίλ του και θα φροντίσει να τα πιστέψει και να τα εσωτερικοποιήσει για να γίνει πειστικότερος. Αλλά το δεύτερο μεγάλο πρόβλημά του είναι πολύ σοβαρότερο: οι σκελετοί στη ντουλάπα.

8. Τι έχει να κρύψει ο Κασσελάκης;

Δεν έχω ιδέα αλλά νομίζω πως αυτή είναι η πραγματική αχίλλειος πτέρνα του. Η ιστορία του έχει πάρα πολλά κενά και οπωσδήποτε θα αποδομηθεί σύντομα και συστηματικά από αυτούς που έχουν καθήκον να την ελέγξουν ή έχουν συμφέρον να τον καταστρέψουν. Αν έχουν όπλα στη φαρέτρα τους, είμαι βέβαιος πως τα κρατάνε για να τα χρησιμοποιήσουν μετά την εκλογή του, όταν αυτά τα όπλα θα μεγιστοποιήσουν τη ζημιά. Νομίζω πως σ’ αυτό το σημείο ο Στ. Κασσελάκης έχει δείξει μια αδικαιολόγητη προχειρότητα και δεν προετοιμάστηκε επαρκώς – γι’ αυτό τώρα είναι ευάλωτος. Θεώρησε (και πολύ σωστά) πως η θαρραλέα ανάδειξη του σεξουαλικού προσανατολισμού του και της σταθερής σχέσης του θα αφοπλίσει τους ομοφοβικούς και θα τον κάνει συμπαθή στην κοινή γνώμη. Είχε δίκιο αλλά όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και η ειλικρίνεια πάντα αποδίδει – δεν ήταν αυτό το αδύναμο σημείο του. Έτσι, ενώ ένα μεγάλο μέρος του κόσμου, που έχει θαμπωθεί από αυτόν, είναι έτοιμο να παραβλέψει λεκτικές αστοχίες, άγνοια, αφέλεια, ανωριμότητα και προχειρότητα, δεν είναι απαραίτητα και πρόθυμο να συγχωρέσει κάποιον που θα αποδειχθεί ότι το εξαπάτησε εσκεμμένα. Άρα η επιλογή του αύριο από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ είναι επιλογή πολύ υψηλού ρίσκου.

9. Αν εκλεγεί ο Κασσελάκης, τι θα κάνει;

Καταρχάς θα φροντίσει να μην μπει στη Βουλή. Φανταστείτε την εικόνα: μια κυβέρνηση που παλεύει με τα φοβερά προβλήματα της χώρας (στα οποία από φέτος προστέθηκε και η κλιματική αλλαγή) έχοντας ως εργαλείο της έναν κρατικό μηχανισμό με τη συγκεκριμένη ποιότητα· απέναντί της να την αντιπολιτεύεται ένας δημαγωγός που θα γυρίζει την Ελλάδα, θα βρίσκεται κοντά στον κόσμο όποτε και όσο χρειαστεί (αυτή θα είναι η μοναδική δουλειά του άλλωστε), θα παρηγορεί, θα ενθαρρύνει, θα συμπάσχει, θα καταδικάζει, θα υπόσχεται, κλπ. Επιπλέον όλο αυτό θα έχει έναν κινηματικό φερετζέ, θα εμφανίζεται ως μια γνήσια grassroots σταυροφορία (τι πιο αριστερό;) κατά του «καθεστώτος Μητσοτάκη». Αντιθέτως, η παρουσία του στη Βουλή θα υπονομεύσει την εικόνα του, θα μας τον δείξει στα πραγματικά του μέτρα, θα διογκώσει τις αδυναμίες του. Αλλά όλα αυτά με την προϋπόθεση (το επαναλαμβάνω εμφατικά) πως δεν θα προκύψει κάτι ιδιαίτερα αρνητικό από την καταβύθιση στο παρελθόν του κι αν αποδείξει ότι έχει την ικανότητα να θεραπεύσει σχετικώς σύντομα την πολιτική του άγνοια.

10. Ναι, αλλά ξέχασες κάτι. Αν εκλεγεί, ο ΣΥΡΙΖΑ θα διασπαστεί. Σε τι κόμμα θα ηγηθεί ο Κασσελάκης;

Δεν είναι νομοτελειακή η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Θα εξαρτηθεί από τη διαφορά. Αν είναι μεγάλη, η διάσπαση απομακρύνεται. Αλλά και μικρή να είναι, θα έχει μεγάλο κόστος η αποχώρηση. Ακόμα κι αν φύγουν αρκετοί, δεν νομίζω να λείψουν ιδιαίτερα. Θα έχουν τη τύχη των Αλαβάνου και Λαφαζάνη, αυτό είναι βέβαιο. Η Αχτσιόγλου, που θα έχει πίσω της σχεδόν το μισό κόμμα και την ελπίδα πως θα κληθεί αυτή ως σωτήρας όταν σκάσει η φούσκα, δεν θα αυτοκτονήσει πολιτικά εγκαταλείποντας τόσο νωρίς την προσπάθεια να καθίσει κάποτε στον θρόνο. Ποια θα είναι η ομάδα που θα περιβάλει τον  Κασσελάκη; Προφανώς όχι αυτοί που βρίσκονται τώρα πίσω του – και που, ομολογουμένως, δεν είναι οι καλύτεροι δυνατοί. Και ο ίδιος θα είναι πρόθυμος να κάνει υπερβάσεις αλλά και οι άλλοι θα αναγκαστούν να τον αποδεχτούν και θα ενσωματωθούν σε χρόνο ρεκόρ. Διότι αυτός θα έχει τη σφραγίδα, το μαχαίρι και το πεπόνι. Αν δείξει αντοχή, τότε όλοι αυτοί που στραβομουτσουνιάζουν σήμερα, θα τον αποθεώνουν αύριο. Αν, πάλι, κερδίσει τελικώς η Αχτσιόγλου, νομίζω πως ο Κασσελάκης δεν θα της δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα ως εσωκομματική αντιπολίτευση. Μάλλον θα επιστρέψει στις επιχειρήσεις. Έχοντας περάσει από την Goldman Sachs έμαθε σίγουρα ένα πράγμα: να μην υποκύπτει στο sunk cost fallacy.

Η αυριανή επιλογή των μελών του ΣΥΡΙΖΑ είναι, πράγματι, υπαρξιακή. Θα προτιμήσουν ένα αρκετά ενωμένο αλλά μεσαίου μεγέθους κόμμα με μια δοκιμασμένη πολιτικό για αρχηγό ή θα παίξουν ρωσική ρουλέτα ελπίζοντας να μην υπάρχει σφαίρα στη θαλάμη;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News