«Είναι σαν να διαβάζω το μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι “Και δεν έμεινε κανένας», έγραψε στο Χ (πρώην Twitter) ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Τόκιο Ραμ Εμάνιουελ, ο πρώην Δημοκρατικός δήμαρχος του Σικάγου που διετέλεσε επίσης ειδικός σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον και προσωπάρχης του Μπαράκ Ομπάμα. Ομως σε τι ακριβώς αναφερόταν ο αμερικανός διπλωμάτης;

«Σε μια σειρά εκκαθαρίσεων σε ανώτατο διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο που περιβάλλονται από πυκνό μυστήριο μαοϊκού τύπου και έχουν δημιουργήσει πολλά ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του Σι Τζινπίνγκ να ελέγχει τον μηχανισμό ενός κόμματος που επέλεξε ο ίδιος μετά το 20ο Συνέδριο (του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας) τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους», απαντάει ο Πάολο Γκαριμπέρτι, αρθρογράφος της ιταλικής La Repubblica.

Μέσα σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών εξαφανίστηκαν δύο κορυφαίοι υπουργοί που έχαιραν, μάλιστα, της εύνοιας του Σι. Αρχικά χάθηκαν τα ίχνη (έχει να εμφανιστεί δημοσίως από τον Ιούνιο) του πρώην, πλέον, υπουργού Εξωτερικών Κιν Γκανγκ. Μεταξύ των πολλών υποθέσεων που κυκλοφόρησαν σχετικά με την ξαφνική εξαφάνισή του, περιλαμβανόταν και το σενάριο μιας εξωσυζυγικής σχέσης με μια τηλεοπτική δημοσιογράφο, «διαγωγή που απαγορεύεται, τουλάχιστον δημόσια, από την πουριτανική ηθική του Κομμουνιστικού Κόμματος», γράφει ο Γκαριμπέρτι.

Στη συνέχεια εξαφανίστηκε (είναι άφαντος εδώ και περισσότερο από δύο εβδομάδες, από τότε που μετέβη στη Μόσχα και στο Μινσκ) και ο Λι Σανγκφού, ο υπουργός Αμυνας. Εξηγήσεις από το Πεκίνο φυσικά δεν δόθηκαν ενώ το μοναδικό επίσημο στοιχείο όσον αφορά την τύχη του προήρθε από τις αρχές του Βιετνάμ οι οποίες δήλωσαν πως το κινεζικό υπουργείο Αμυνας ακύρωσε ταξίδι του Λι στο Ανόι, επικαλούμενο «λόγους υγείας», (το οποίο κυκλοφόρησε ως υπόθεση και για την εξαφάνιση του Κιν Γκανγκ). Ωστόσο στην Κίνα, «όποιος επικαλείται λόγους υγείας, δεν θα είναι ποτέ υγιής στο μέλλον», έγραψε κάποιος στο Weibo (το κινεζικό πρώην Twitter νυν X) σε ένα από τα λίγα επικριτικά σχόλια που δεν υπέπεσαν στην προσοχή των λογοκριτών του Πεκίνου.

Μιλώντας στους Financial Times αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Λι θα μπορούσε να ερευνάται για διαφθορά, κάτι που θα μπορούσε να ωθήσει τις κινεζικές αρχές ακόμη και να τον  απομακρύνουν διακριτικά από τη θέση του, μόλις έξι μήνες μετά τον διορισμό του από τον πρόεδρο Σι. Οπως αναφέρει ο ιταλός αρθρογράφος η διαφθορά αποτελεί μάστιγα στα ανώτατα κλιμάκια των κινεζικών ενόπλων δυνάμεων εδώ και δεκαετίες.

Τον περασμένο Ιούλιο η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή της Κίνας, πρόεδρος της οποίας είναι ο ίδιος ο Σι, είχε καταγγείλει περιπτώσεις διαφθοράς στο πλαίσιο ολοκλήρωσης εξοπλιστικών προγραμμάτων διάρκειας έξι ετών. Και στη συνέχεια ο κινέζος πρόεδρος ανακοίνωσε την παύση δύο ανώτερων αξιωματικών των Πυραυλικών Δυνάμεων του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού.

Ο άφαντος υπουργός Αμυνας δεν φέρεται, τουλάχιστον σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, να εμπλέκεται προσωπικά στην υπόθεση αλλά πριν από πέντε χρόνια (επομένως την περίοδο στην οποία εστιάζονταν οι έρευνες της επιτροπής) ο Λι ήταν ο διευθυντής της υπηρεσίας που ήταν αρμόδια για την ανάπτυξη και την αγορά όπλων.

Λόγω αυτής της ιδιότητάς του βρέθηκε στο στόχαστρο των ΗΠΑ, οι οποίες του επέβαλαν κυρώσεις, κατηγορώντας τον πως είχε έρθει σε επαφή με υψηλόβαθμους ρώσους αξιωματούχους. Ως αντίποινα το Πεκίνο διέταξε τον Λι να διακόψει κάθε επαφή με τον αμερικανό ομόλογό του Λόιντ Οστιν.

«Αν και ο Σι Τζινπίνγκ αρέσκεται να θεωρείται ως ο πραγματικός διάδοχος του Μάο, αυτές οι εκκαθαρίσεις μαοϊκού τύπου είναι ντροπιαστικές γι’ αυτόν», υποστηρίζει ο Πάολο Γκαριμπέρτι. «Γιατί δεν μπορεί να επιρρίψει την  ευθύνη για κακές επιλογές σε κανέναν παρά μόνο στον εαυτό του. Τόσο ο Κιν Γκανγκ όσο και ο Λι Σανγκφού περιλαμβάνονταν στη λίστα με τα ονόματα των υπουργών που ανακοινώθηκαν μόλις πριν από έξι μήνες με αφορμή την έναρξη της τρίτης θητείας του Σι», εξηγεί.

Πέρυσι, κατά τη διάρκεια του 20^ου Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο κινέζος πρόεδρος εξουδετέρωσε όλους τους εν δυνάμει αντιπάλους του (χαρακτηριστική ήταν η σκηνή με πρωταγωνιστή τον πρώην πρόεδρο Χου Τζιντάο να απομακρύνεται σχεδόν σηκωτός από την αίθουσα του συνεδρίου) και δημιούργησε ένα κόμμα από επίλεκτα και πιστά στελέχη. «Αλλά εάν αυτός ο μηχανισμός αποδεικνύεται νοσηρός ή όχι αρκετά αξιόπιστος, υπονομεύεται η αξιοπιστία του Σι […] τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και καθώς επιδιώκει την επιστροφή στην ανάπτυξη για την κινεζική οικονομία και την ανάδειξη της Κίνας ως μοναδικό πραγματικό ανταγωνιστή των Ηνωμένων Πολιτειών στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού»,  όπως συνοψίζει ο Γκαριμπέρτι.

«Πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ορθάνοιχτα» μπροστά σε αυτά τα σημάδια αστάθειας που έρχονται από το Πεκίνο, ανέφερε σχετικά ο Ντριού Τόμσον, ειδικός στην Κίνα, ο οποίος, αφού εργάστηκε στο Πεντάγωνο, πλέον διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. «Επειδή δείχνουν ότι η Κίνα, είτε ως εταίρος είτε ως αντίπαλος, αποτελεί πηγή κινδύνου σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο».

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν αντιθέτως ότι με αυτές τις απομακρύνσεις/εξαφανίσεις πρόσφατα διορισθέντων υπουργών, ο Σι Τζινπίνγκ θέλει απλά να επιδείξει την τεράστια ισχύ του και να επιβάλει μια άνευ όρων πίστη στην «ηγεσία» του. Αλλά, όπως εξηγεί ο ιταλός αρθρογράφος, το μειονέκτημα αυτής της σκληρής γραμμής είναι ότι θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή να ξεσπάσει ένας άτυπος εμφύλιος πόλεμος στην κινεζική ηγεσία με τα στελέχη της να αλληλοκατηγορούνται, επιδιώκοντας, φυσικά, να κερδίσουν την εύνοια του «αυτοκράτορα» Σι. Σε αυτήν την περίπτωση ο κομματικός μηχανισμός που έστησε ο Σι θα μπορούσε να αρχίσει να υπονομεύεται εκ των έσω.

Ολοκληρώνοντας το κείμενό του ο Πάολο Γκαριμπέρτι αναφέρεται εκ νέου στον αμερικανό πρέσβη στο Τόκιο, ο οποίος, πέρα από την Αγκάθα Κρίστι, στην ανάρτησή του στο Twitter, επικαλέστηκε και τον  Σαίξπηρ, γράφοντας πως «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». «Ποιος ξέρει εάν ο Αμλετ του Πεκίνου θα μπορέσει να το αντιμετωπίσει;», συμπληρώνει ο Γκαριμπέρτι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News