Ο άμοιρος επιβάτης του πλοίου Blue Horizon πήδηξε ριψοκίνδυνα πάνω στην πρύμνη, ώστε να μη χάσει το πλοίο για λίγα δευτερόλεπτα. Με αυτό το σάλτο μορτάλε έχασε τη ζωή του βάναυσα, αλλά και τόσο φυσικά, σαν να του έπεσε από το χέρι το εισιτήριο. Οχι επειδή πήδηξε άστοχα, αλλά επειδή οι ναυτικοί υπεύθυνοι συντονίστηκαν αρνητικά, εχθρικά μαζί του.

Αντί να τον τραβήξουν προς το μέρος τους, τον έσπρωξαν μακριά τους, απωθώντας τον προς το κενό. Αντί να τον κρατήσουν όρθιο, τον πέταξαν σαδιστικά στα κύματα. Το ξάφνιασμα και μόνο από μια τέτοια τερατώδη συμπεριφορά τον έκανε να πέσει ακόμα ευκολότερα. Οταν το σώμα του βυθίστηκε στα αφρισμένα νερά, οι δράστες δεν τον βοήθησαν, αδιαφορώντας για το τέλος του. Αν αυτός κραύγασε σπαρακτικά, θα τον άκουσαν, αλλά δεν ενεργοποιήθηκαν με την ίδια ετοιμότητα που έδειξαν –δολοφονικά– όταν τον είδαν να εμφανίζεται καθυστερημένα. Ο πνιγμός του από τα ίδια τους τα χέρια δεν τους τάραξε, όσο τους αναστάτωσε παράλογα η παρουσία του.

Το υλικό από τις κάμερες αποκαλύπτει την απολιθωτική εικόνα. Ενας ταξιδιώτης της τελευταίας στιγμής πετιέται συνειδητά στην θάλασσα από μέλη του προσωπικού επιφορτισμένα με τη διατήρηση της κανονικότητας κατά το ταξίδι, καθώς μέσα στα δευτερόλεπτα της μοιραίας συνάντησής τους τον αξιολόγησαν ως ανεπιθύμητο. Γι΄αυτό έπρεπε να πεταχτεί στα αφρισμένα απόνερα του πλοίου. Το βουητό των μηχανών και των νερών καταβαράθρωσε κάθε επιθανάτια κραυγή του θύματος μέσα στον θόρυβο μιας ανέφικτης επικοινωνίας.

Αρνητικός και μοιραίος συντονισμός

Το μακάβριο συμβάν περιστρέφεται σαν μαύρη τρύπα γύρω από έναν εκμηδενιστικό πυρήνα: τον αρνητικό συντονισμό. Ο ταξιδιώτης δεν συντονίστηκε σωστά με τον χρόνο αναχώρησης του πλοίου και βρέθηκε σε τρωτή θέση, καθώς πήδησε απερίσκεπτα μπροστά στον καταπέλτη. Αν όμως οι ναυτικοί συντονίζονταν μαζί του σωματικά και διανοητικά, ακόμα και με την περίσταση που αυτός βίωνε αγχωτικά –την καθυστερημένη άφιξή του στο λιμάνι–, τότε θα τον πλησίαζαν βοηθώντας τον αυθόρμητα.

Πιθανότατα θα αντάλλαζαν μαζί του μερικές κουβέντες συνθηματικές, λόγω της απαιτούμενης ταχύτητας, χρήσιμα μισόλογα, καθοδηγώντας τον με τον λόγο αλλά και την κατάλληλη γλώσσα του σώματος στην επόμενη σωστή κίνηση. Αρκεί να άπλωναν τα χέρια προς το μέρος του βοηθητικά, διασωστικά, και θα τον τραβούσαν με ασφάλεια στο κατάστρωμα. Τα χέρια τα άπλωσαν, αλλά τον απώθησαν έξω από το πλοίο.

Οι δολοφόνοι, λοιπόν σαν κακοκουρδισμένα εκτελεστικά όργανα δονούνταν σε τόνους παράφωνους με τις συνειδήσεις τους (είχαν άραγε κάτι τέτοιο, που να τους συγκρατεί στο χείλος της τερατωδίας;), σε αδυναμία συντονισμού με μια δημοκρατική κοινωνία και, κυρίως, με τον μεμονωμένο, τυχαίο, συνάνθρωπό τους.

Το ένστικτο του θανάτου

Χωρίς ίχνος ενσυναίσθησης για την αγωνία του ταξιδιώτη να προφτάσει το πλοίο, χωρίς το παραμικρό φίλτρο ηθικής αυτοσυγκράτησης να φρενάρει τον σαδιστικό κυνισμό τους, οι ναυτικοί ακύρωσαν την απεγνωσμένη προσπάθειά του πετώντας τον συνάμα και από το πλοίο της ανθρώπινης ζωής.

Του συμπεριφέρθηκαν εντελώς αυθόρμητα, απελευθερωμένα από υποκριτικές (κατά την αντίληψή τους) ευγένειες. Αυτό φαίνεται από τη γλώσσα των επιθετικών σωμάτων τους, που εκφράζει τον αχαλίνωτο ναρκισσισμό των νταήδων. Οι θανατηφόρες χειρονομίες τους ακτινοβολούν από τον αυθορμητισμό της καταστροφικής δράσης. Αυτοί είναι πανέτοιμοι να εξαλείψουν όσους κρίνουν αρκετά τρωτούς, ώστε να τους απορρίπτουν παρορμητικά, με την πρώτη ματιά.

Κάνοντας αναφορά σε παρόμοιες περιπτώσεις αρνητικά συντονισμένων ή αποσυντονισμένων ατόμων με βίαια δράση, ο κοινωνιολόγος Hartmut Rosa στο βιβλίο του «Resonance» («Συντονισμός») παρατηρεί: «Το υποκείμενο που διαπράττει βία αποκόβει τον εαυτό του από τον Αλλο. Δεν θέλει να αντιληφθεί την «ιδιαίτερη φωνή του Αλλου» ως μια φωνή που τον αφορά κατά κάποιον τρόπο, αλλά πολύ περισσότερο θέλει να ακούσει τις οδυνηρές κραυγές υποταγής στη δική του θέληση. Δεν πλησιάζει τον άλλο με μια διάθεση διαλόγου, αλλά στοχεύει μόνο στην εξαφάνιση και τον έλεγχο, στην εργαλειακή αυτο-αποτελεσματικότητα».

Αυτό που τους απασχολεί πρωταρχικά είναι να ταρακουνήσουν συναισθηματικά τους εαυτούς τους, ώστε να νιώσουν έστω τη σαδιστική ηδονή που γεννιέται από την παράλογη εκμηδένιση μιας άλλης εξίσου τρωτής ζωής.

Αν θυμόταν κανείς τον μισοξεχασμένο Φρόιντ, θα διαπίστωνε πως κάποιες από τις βασικές τοποθετήσεις του εξακολουθούν να είναι επίκαιρες και σήμερα. Ο υπερβολικός ναρκισσισμός συνορεύει επικίνδυνα με το «ένστικτο του θανάτου», που εκφράζεται με κάθε καταστροφικό παραλογισμό, κάθε ζοφερή πράξη βίας κατά οποιουδήποτε και τελικά κατά του ίδιου του πολιτισμού.

Μια γενικότερη σκέψη για την πιθανά αυξανόμενη επιθετικότητα στο μέλλον

Από την άλλη πλευρά, βλέποντας προς το μέλλον μέσα από μια ευρύτερη κοινωνική οπτική, ας αναλογισθούμε τι γίνεται αν αφήσουμε ανεξέλεγκτες τεχνολογικές εξελίξεις που θα σπρώξουν στο χείλος της ανυπαρξίας τόσους ανθρώπους ως ξοφλημένους, γερασμένους ήλιους, ενώ στον ορίζοντα του μέλλοντος ήδη ανεβαίνει ο ήλιος της Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι ευφυείς μηχανές εύκολα θα τους αντικαταστήσουν.

Τόσα επαγγέλματα ανήκουν πλέον στα επισφαλή. Ετσι, αρκετά τρωτά άτομα θα βουτούσαν και βουτάνε ευχαρίστως και σήμερα στο βάραθρο της ασυγκράτητης βίας. Η κουλτούρα τους, μπολιασμένη με ισχυρή δόση επιθετικότητας, δεν τους επιτρέπει να κάνουν ένα άλμα προς την απέναντι όχθη. Εκεί όπου θα τους τραβούσαν βοηθητικά χέρια πριν ο καταπέλτης στο πλοίο της προόδου και του αποκλεισμού υψωθεί και τους πετάξει στα απόνερα των αόρατων μικρόκοσμων.

Αυτή η πιθανή εξέλιξη που κάνει τον πολιτισμό να προσφέρει σε πολλούς όλο και λιγότερα, μειώνει το κίνητρο για τιθάσευση των επιθετικών ενστίκτων, όπως γράφει ο Φρόιντ στον «Πολιτισμό πηγή δυστυχίας». Γι’ αυτό, ο μόνος τρόπος που διαλέγουν για να ανακτήσουν τη χαμένη δύναμή τους είναι τα ανεξέλεγκτα, ατιθάσευτα συναισθήματά τους. Αν τα εκφράσουν αυθόρμητα με όλη την σφοδρότητά τους, τότε θα ξεχωρίσουν ως ευέλικτοι νταήδες που επιπλέουν επιδέξια στον αφρό της κοινωνικής αδιαφορίας, προκαλώντας αντίστοιχα ανησυχητικούς αφρούς με τις αρνητικά απρόβλεπτες πράξεις τους, αποσυντονίζοντας με τους στροβιλισμούς τους την κοινωνία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News