«Το κλιματιστικό των αεροπλάνων είναι σχεδιασμένο για τον ουρανό. Αυτά δεν είναι καλά νέα για τους επιβάτες που έχουν κολλήσει στην πίστα περιμένοντας» επισημαίνει  η Washington Post σε ένα επίκαιρο ρεπορτάζ με βάση τον καύσωνα των ημερών και τις εμπειρίες πολλών ταξιδιωτών. Η εφημερίδα τονίζει ότι οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον κλειστό χώρο της καμπίνας μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες για τους επιβάτες.

Το φετινό καλοκαίρι, σε μια πτήση που είχε καθυστέρηση στο Λας Βέγκας, οι επιβάτες του αεροσκάφους της Delta που περίμεναν μέσα στην καμπίνα βίωσαν τόσο έντονη ζέστη που, σύμφωνα με πληροφορίες, κάποιοι από αυτούς λιποθύμησαν, ενώ άλλοι έκαναν εμετό. Σύμφωνα με την αεροπορική εταιρεία, δύο επιβάτες μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και ορισμένοι δέχθηκαν φροντίδα επί τόπου. Το περιστατικό προκάλεσε οργή στις ΗΠΑ, την έναρξη έρευνας από την πλευρά του αμερικανικού υπουργείου Μεταφορών, ενώ η αεροπορική εταιρεία υποχρεώθηκε να ζητήσει συγγνώμη.

Το πρόβλημα της έκθεσης των ταξιδιωτών σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες δεν είναι καινούργιο. Ενώ είναι προφανές ότι μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερο όσο οι καύσωνες συνεχίζουν να πλήττουν την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το καλοκαίρι του 2017, θυμίζει η WP, μια μητέρα ανέφερε ότι ο μικρός της γιος έχασε τις αισθήσεις του εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης σε μια πτήση της United που ανέμενε στην πίστα του αεροδρομίου στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου το καλοκαίρι επικρατούν συχνά υψηλές θερμοκρασίες. Νωρίτερα, το 2013, επιβάτες αεροσκάφους της αμερικανικής low-cost εταιρείας Allegiant Air είχαν κολλήσει στο πυρωμένο Φοίνιξ της Αριζόνα χωρίς κλιματισμό για περισσότερες από δύο ώρες.

Οι μαρτυρίες από το καυτό φετινό καλοκαίρι, με τα 45άρια των θερμοκρασιών να χτυπούν περιοχές των ΗΠΑ, είναι πολλές. Ενας γονέας έγραψε ότι «χρειάστηκε να βάλουμε πάγο στο επτά μηνών παιδί μας, που ήταν κατακόκκινο και ούρλιαζε» σε αεροσκάφος που ανάμενε στην Ατλάντα. Μια αθλητικογράφος κατήγγειλε ότι η ίδια και επιβάτες της πτήσης της περίμεναν δύο ώρες σε αποπνικτικές συνθήκες στο Οστιν του Τέξας με το air condition του αεροσκάφους να υπολειτουργεί.

Γιατί είναι όμως τόσο δύσκολο να ψυχθεί η καμπίνα ενός αεροσκάφους που είναι γεμάτο επιβάτες και περιμένει στο λιοπύρι την άδεια για απογείωση; Η πιο σύντομη απάντηση είναι ότι τα συστήματα κλιματισμού στα εμπορικά αεροπλάνα έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν καλύτερα όταν αυτό βρίσκεται στον αέρα.

Οι μονάδες κλιματισμού λειτουργούν παίρνοντας τον ζεστό, υπό πίεση «αέρα εκροής» από τους κινητήρες του αεροπλάνου, και τον ψύχουν ευκολότερα αξιοποιώντας την ιδιαίτερα χαμηλή θερμοκρασία αέρος στο ύψος που πετάει (για παράδειγμα, στα 34.000 πόδια μπορεί να είναι και μείον 40 βαθμοί Κελσίου), πριν τον προωθήσουν στην καμπίνα των επιβατών.

Οταν ένα αεροσκάφος είναι καθηλωμένο στο έδαφος και βρίσκεται σε συνθήκες ακραίας ζέστης, η αξιοποίηση του παγωμένου αέρα που υπάρχει στα 34.000 πόδια δεν είναι, προφανώς, δυνατή. Επίσης, τα συστήματα ρύθμισης της θερμοκρασίας τροφοδοτούνται από κάθε έναν από τους κύριους κινητήρες του αεροπλάνου ή από έναν πολύ μικρό κινητήρα στην ουρά του, που ονομάζεται βοηθητική μονάδα ισχύος ή APU.

Στις περιπτώσεις που τα αεροπλάνα καθυστερούν να απογειωθούν και περιμένουν τη σειρά τους στην πίστα για μεγάλο διάστημα, οι βασικοί κινητήρες συχνά απενεργοποιούνται για την εξοικονόμηση καυσίμου. Ετσι, τα αεροπλάνα αυτά θα πρέπει να βασίζονται μόνο στη βοηθητική μονάδα ισχύος (APU) για να τροφοδοτούν το αεροπλάνο με ενέργεια και να διατηρούν τον αέρα δροσερό. Ακόμη και κατά την τροχοδρόμηση, χρησιμοποιούν συχνά μόνο έναν από τους κινητήρες για να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου.

Οι κυβερνήτες των αεροσκαφών μπορούν, θεωρητικά, να παρακάμψουν κάποια από αυτές τις διαδικασίες, επιτυγχάνοντας έναν συμβιβασμό ανάμεσα στην εξοικονόμηση καυσίμου και την ανάγκη να ψυχθεί η καμπίνα. Διότι θα πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη ότι οι κινητήρες όταν το αεροπλάνο βρίσκεται στο έδαφος καταναλώνουν καύσιμα που έχουν προγραμματιστεί για χρήση μέχρι τον τελικό προορισμό.

Ετσι, η χρήση τους στο έδαφος για τον κλιματισμό της καμπίνας επί ώρες μπορεί να μειώσει τα περιθώρια ασφαλείας των εφεδρειών σε καύσιμα (αν χρειαστεί πχ. ένα αεροπλάνο να κάνει κύκλους πριν την προσγείωση ή να κατευθυνθεί σε άλλο αεροδρόμιο). Αν καεί μεγάλο μέρος των καυσίμων κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει και στην επιστροφή του αεροσκάφους στην πύλη για ανεφοδιασμό, γεγονός που συνεπάγεται πάντα νέα καθυστέρηση.

Τα αεροπλάνα τις πόρτες της καμπίνας σφραγισμένες και κάτω από τον ήλιο μοιάζουν με ένα αυτοκίνητο που «ψήνεται» σε ένα πάρκινγκ με όλα τα παράθυρα κλειστά. Ενώ ακόμη κι όταν είναι ανοιχτές οι πόρτες, τα αεροπλάνα απορροφούν ενέργεια από τον ήλιο και θερμότητα από το έδαφος. Ενώ όταν 180 ή περισσότεροι επιβάτες επιβιβάζονται στο αεροπλάνο παράγουν κι αυτοί επιπρόσθετη θερμότητα και υγρασία.

Πέρα από την ανάγκη προσαρμογής των κανονισμών, η Washington Post εστιάζει και όσα κάνουν οι αεροπορικές εταιρείες στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Η Delta δήλωσε ότι «εξετάζει τις συνθήκες που οδήγησαν σε δυσάρεστες θερμοκρασίες στην καμπίνα» του αεροπλάνου της στο Λας Βέγκας στα μέσα Ιουλίου.

Εκπρόσωπος της United, δήλωσε ότι η αεροπορική εταιρεία συνεργάζεται με τους αεροσυνοδούς και το πλήρωμα σε κάθε πτήση ξεχωριστά για να διατηρεί άνετες θερμοκρασιακές συνθήκες στην καμπίνα, χρησιμοποιώντας μέτρα όπως η προκαταβολική ψύξη της καμπίνας και η ενεργοποίηση της βοηθητικής μονάδας ισχύος πριν από την αναχώρηση.

Η American Airlines εφαρμόζει διαδικασίες όπως το κλείσιμο των σκίαστρων των παραθύρων και το άνοιγμα των αεραγωγών της καμπίνας κάθε φορά που η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους 26,6 βαθμούς κελσίου. Επίσης υπάρχουν πρακτικές όπως η επιστροφή στην πύλη όπου υπάρχει κλιματισμός αν η καθυστέρηση προβλέπεται μεγάλη και η επιβίβαση των επιβατών μόνο όταν τα αεροπλάνα διαθέτουν ήδη τον κατάλληλο κλιματισμό.

Βεβαίως, με βάση την εμπειρία σε ορισμένα αεροδρόμιο της Ελλάδας, όπου οι επιβάτες περιμένουν αρχές στον ήλιο να ετοιμαστεί το αεροπλάνο και μπαίνουν σε αυτό ημι-ζαλισμένοι, θα ευχόταν κανείς ότι η αεροπορική βιομηχανία και οι ρυθμιστικές αρχές θα αναθεωρήσουν πιο δραστικά τα πρωτόκολλά τους για τον ζεστό καιρό και τον καύσωνα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News