Την είδηση μετέδωσε πρώτος ο ιστότοπος Euractiv στα τέλη του προηγούμενη μήνα: η νορβηγική εταιρεία εξόρυξης Norge Mining ανακοίνωσε ότι το τεράστιο κοίτασμα που ανακαλύφθηκε στη σκανδιναβική χώρα και, σύμφωνα με αξιολόγηση του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, εμπεριέχει περί τα 70 δισ. τόνους φωσφορικών πετρωμάτων, θα μπορεί να ικανοποιεί για διάστημα 50 χρόνων (αρχικά είχε γίνει λόγος για έναν αιώνα) την παγκόσμια ζήτηση για φωσφορικά άλατα που είναι απαραίτητα για την παρασκευή λιπασμάτων και την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικούς κινητήρες.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γνωστά παγκόσμια αποθέματα ανέρχονται  σε 71 δισ. τόνους (50 εκ των οποίων βρίσκονται στο Μαρόκο, συν πολύ μικρότερες ποσότητες στην Κίνα, στην Αίγυπτο και στην Αλγερία), γίνεται απόλυτα κατανοητός ο ενθουσιασμός του Μίκαελ Βέρμσερ, ιδρυτή της Norge Mining:

«Εν ολίγοις, όταν εντοπίζεται κάτι τέτοιου μεγέθους στην Ευρώπη, που είναι πολύ μεγαλύτερο από όλες τις άλλες πηγές, αυτό σημαίνει πολλά» ανέφερε σχετικά, ενώ εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάνοντας λόγο για πραγματικά σπουδαία ανακάλυψη, εξήγησε στο Euractiv ότι θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων που υποδεικνύονται από την Κομισιόν στην ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.

Οι «κρίσιμες πρώτες ύλες» χαρακτηρίζονται ως κρίσιμες επειδή είναι στρατηγικής οικονομικής σημασίας, αλλά και γιατί υφίσταται υψηλός κίνδυνος διακοπής των αλυσίδων εφοδιασμού τους, καθώς, για παράδειγμα, συγκεντρώνονται σε λίγες μόνο περιοχές του κόσμου (όπως συμβαίνει με τα φωσφορικά πετρώματα).

Από αυτή την άποψη, η προοπτική ενός αξιόπιστου προμηθευτή όπως η Νορβηγία είναι, ειδικά για την Ευρώπη, αρκετά ελκυστική. Τους λόγους παραθέτει σε ανάλυσή του στο The Conversation ο Γκάβιν Χάρπερ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ με ειδίκευση στις κρίσιμες πρώτες ύλες.

Καταρχάς, σημειώνει πως «η νέα ανακάλυψη θα μπορούσε να αποτρέψει μια διαφαινόμενη σύγκρουση μεταξύ της γεωργίας και των ηλεκτρικών οχημάτων λόγω της σπανιότητας φωσφορικών αλάτων […] Επί του παρόντος, περίπου το 90% της παραγωγής φωσφορικών αλάτων καταλήγει σε γεωργικά λιπάσματα».

Το φωσφορικό άλας είναι επίσης ένα από τα βασικά υλικά που χρησιμοποιούνται σε έναν τύπο μπαταρίας ιόντων λιθίου γνωστό ως LFP (λίθιο, σίδηρος, φώσφορος) και η ζήτηση για αυτές τις μπαταρίες (και το απαραίτητο φωσφορικό άλας) αυξάνεται γρήγορα. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό ότι αυτό το νέο κοίτασμα στη Νορβηγία θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες του κόσμου σε φωσφορικά πετρώματα για τον επόμενο μισό αιώνα.

Οσον αφορά ειδικά τις μπαταρίες, μόνο το 10% του φωσφόρου που βρίσκεται στα ιζηματογενή πετρώματα είναι κατάλληλο για την παραγωγή του φωσφορικού οξέος υψηλής καθαρότητας που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες τύπου LFP. Ενδέχεται, λοιπόν, το κοίτασμα-μαμούθ στη Νορβηγία να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες αμφότερων των βιομηχανιών (λιπασμάτων και μπαταριών).

Προηγουμένως είχε δοθεί περισσότερη έμφαση στην κατασκευή μπαταριών ιόντων λιθίου με βάση το νικέλιο, καθώς και άλλα υλικά. όπως το κοβάλτιο, το μαγγάνιο και το αλουμίνιο. Οπως αναφέρει ο βρετανός ειδικός, αυτές οι μπαταρίες αποθηκεύουν περισσότερη ενέργεια με το ίδιο βάρος. Ωστόσο, η παραγωγή τους εξαρτάται από άλλα κρίσιμα στοιχεία, όπως ότι το κοβάλτιο βρίσκεται κυρίως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Συγκριτικά, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μπαταριών LFP είναι σχετικά φθηνά και άφθονα – ορισμένοι στη βιομηχανία κάνουν λόγο, αστειευόμενοι, για μπαταρίες «σκουριάς και λιπάσματος». Επιπλέον, οι εν λόγω μπαταρίες θεωρούνται πιο ασφαλείς, φορτίζονται γρήγορα και (σε αντίθεση με τις ανταγωνιστικές) σε ποσοστό 100%, δίχως να μειώνεται η διάρκεια ζωής τους.

Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, μπαταρίες τύπου LFP χρησιμοποιούνται στο 30% των νέων ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως και σχεδόν όλο αυτό το 30% κατασκευάζεται στην Κίνα. Η αγορά για μπαταρίες LFP προβλέπεται να αυξηθεί από τα 10 στα 50 δισ. δολάρια έως το 2028.

«Σε αυτό το πλαίσιο, η ανακάλυψη (του κοιτάσματος) στη Νορβηγία είναι δυνητικά ένα τεράστιο όφελος για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, καθώς ένα από τα βασικά υλικά για την κατασκευή μπαταριών μπορεί να βρίσκεται τώρα στο κατώφλι τους» συνοψίζει ο Γκάβιν Χάρπερ.

«Η ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος στη Νορβηγία θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανεξαρτησία της Ευρώπης από την επεξεργασία και την εισαγωγή φωσφορικών από τρίτες χώρες, κυρίως από την Κίνα. Επί του παρόντος, η επεξεργασία φωσφορικών πετρωμάτων πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά στην Ασία (στο Βιετνάμ και στο Καζακστάν, πέρα από την την Κίνα)» σημειώνει από την πλευρά του ο Μαουρίτσιο Περιέλο στον ιστότοπο Quifinanza.it.

Επιπλέον, «η εκμετάλλευση του κοιτάσματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική και αναγκαία μείωση των τιμών, οι οποίες επί του παρόντος είναι όμηροι της υψηλής ζήτησης και της χαμηλής προσφοράς, που βρίσκεται στα χέρια πολύ λίγων κρατών. Η σημασία (του κοιτάσματος) είναι επίσης σημαντική όσον αφορά την παραγωγή ημιαγωγών […] Ωστόσο, η εκμετάλλευση των φωσφορικών πετρωμάτων είναι πολύ βαριά για το περιβάλλον, αλλά η Norge Mining υπόσχεται μεγάλη προσοχή και αναφορικά με αυτή τη θεμελιώδη πτυχή. Ο ιδρυτής Μίκαελ Βούρμστερ λέει ότι η Νορβηγία “θα είναι σε θέση να τηρεί αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα στην εξόρυξη και την επεξεργασία από τους Ασιάτες ανταγωνιστές της”, χάρη στην καλύτερη τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα» προσθέτει ο ιταλός οικονομικός αναλυτής.

Ομως το πέρασμα από την ανακάλυψη του κοιτάσματος στην παραγωγή και την εκμετάλλευση (προς όφελος της βιομηχανίας μπαταριών) σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση ούτε μπορεί να πραγματοποιηθεί από τη μία μέρα στην άλλη, καθώς προηγούνται πολλά. Με την προϋπόθεση ότι τα αποτελέσματα των ερευνών που πρόκειται να ακολουθήσουν θα είναι θετικά, η Νορβηγία εκτιμά πως το ορυχείο φωσφορικών πετρωμάτων από το μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο θα αρχίσει να λειτουργεί το 2028.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News