Για ένα ακόμη καλοκαίρι η πύρινη λαίλαπα ανέδειξε τις αδυναμίες του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας που χρήζει περαιτέρω βελτίωσης ώστε τα παθήματα megafires όπως της Εύβοιας, να γίνονται μαθήματα και να μην επαναλαμβάνονται ανεξέλεγκτες καταστάσεις με πυρκαγιές να καταπίνουν ασταμάτητες επί μέρες ό,τι βρίσκουν στο διάβά τους (βλ. φωτιά στη Λαυρεωτική από τον Κουβαρά μέχρι το Λαγονήσι και τη Σαρωνίδα, και στα Δερβενοχώρια από την Οινόη μέχρι τη Μάνδρα).

Και αν το πλήθος και η συχνότητα με την οποία εκδηλώθηκαν τα πύρινα μέτωπα ανά την επικράτεια – από τις 13 Ιουλίου έχουμε 300 πυρκαγιές σε όλη τη χώρα, περίπου 50 την ημέρα, τις οποίες καλείται διαχειριστεί το Πυροσβεστικό Σώμα- ισχύει ως βασική δικαιολογία για την σχετική μόνον αποτελεσματικότητα των επιχειρησιακών σχεδίων και των πυροσβεστικών μέσων που έχει στη διάθεσή της η χώρα, το πρόβλημα παραμένει.

Κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι η διαχείριση της πρώτης μεγάλης πυρκαγιάς του καλοκαιριού (και ενώ τα μέτωπα πληθαίνουν ανησυχητικά) ήταν ικανοποιητική, υπό την έννοια ότι δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες και ότι οι καταστροφές σε περιουσίες είναι σχετικά περιορισμένες, με την παράλληλη υπενθύμιση της δέσμευσης του ίδιου του Πρωθυπουργού ότι θα καταβληθούν γρήγορα οι αποζημιώσεις στους πληγέντες. Ταυτόχρονα όμως, αναγνωρίζουν ότι μόλις σβήσουν οι φλόγες, θα πρέπει να διορθωθούν οι αδυναμίες του συστήματος.

Οπως μεταφέρει η Δήμητρα Κρουστάλλη στο ρεπορτάζ της για το «Βήμα», στη σύσκεψη στο Συντονιστικό της Πολιτικής Προστασίας διαπιστώθηκε ότι αν και η προετοιμασία ξεκίνησε πολύ νωρίς φέτος  και ο μηχανισμός κατάφερε να κινηθεί γρηγορότερα σε σχέση με παλαιότερα, υπήρξαν και πάλι καθυστερήσεις στο πεδίο με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες σε δυτική και ανατολική Αττική.

Το βασικό πρόβλημα που αναδείχθηκε από τη σύσκεψη, ήταν ότι οι αρχικές εκτιμήσεις για την ένταση του ανέμου δεν έδιναν την ακριβή εικόνα, καθώς σε ορισμένες περιοχές η ταχύτητα του ανέμου έφτασε μέχρι και 9 Μποφόρ.

Αυτό το σφάλμα, εξηγεί στο ρεπορτάζ της η Δήμητρα Κρουστάλλη, οδήγησε αλυσιδωτά και σε επόμενα, όπως ότι καθυστέρησαν λίγο να σηκωθούν τα εναέρια μέσα – όπου βέβαια είχαν τη δυνατότητα να πετάξουν, δεδομένου ότι υπήρξαν συνθήκες όπου ο ισχυρός αέρας δεν επέτρεψε να επιχειρήσουν καθόλου.

Σκέρτσος: «Ταμείο» στο τέλος

Σε καθε περίπτωση, η εμπειρία προηγούμενων πυρκαγιών δείχνει ότι αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα οι πρώτες εστίες, μετά το «παιχνίδι χάνεται».

«Μία φωτιά να ξεφύγει, βλέπουμε τα αποτελέσματα», παρατήρησε ο  υπουργός Επικρατείας, Ακης Σκέρτσος, σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά 90,1».

Γι αυτό, τόνισε, «πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον κλιματικής κρίσης που δημιουργεί τις λεγόμενες  μέγα – πυρκαγιές, με πολύ μεγαλύτερο θερμικό φορτίο από αυτό που γνωρίζαμε έως και πριν κάποια χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μηχανισμός πυρόσβεσης πρέπει να αναβαθμίσει σημαντικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες, τις δυνατότητες σε ανθρώπινο δυναμικό, τα εναέρια μέσα και τα επίγεια».

Αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό, έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. «Εχει γίνει μία σοβαρή επένδυση και επίκειται ακόμη μία μεγαλύτερη επένδυση σε εξοπλισμούς στο Πυροσβεστικό μας Σώμα της τάξης των 2 δισ. ευρώ», θέλησε να σημειώσει, ενώ μίλησε και για αλλαγή δόγματος:

«Εδώ και δύο χρόνια εφαρμόζουμε ένα διαφορετικό δόγμα, που δίνει πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη, στη διαλειτουργικότητα, τη συνεργασία πολλών διαφορετικών φορέων και οργανισμών του κράτους μαζί με την Αυτοδιοίκηση».

Ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας δεν ήταν η πρώτη προτεραιότητα για πολλά χρόνια, αλλά από το 2019 αυτό άλλαξε, τόνισε ο υπουργός Επικρατείας. «Και άλλαξε στον πυρήνα του, και σε επίπεδο αναβάθμισης υποδομών, μέσων, ανθρώπων και σε επίπεδο διαλειτουργικότητας στις συνεργασίες, διότι δεν είναι δουλειά μόνο της Πυροσβεστικής. Πρέπει να αλλάξει συνολικά μία κουλτούρα ακόμη και στους πολίτες ως προς την πρόληψη».

Οπως και να ‘χει, ο κ. Σκέρτσος επεσήμανε ότι  οι εργασίες πρόληψης και συντονισμού ξεκινούν από τις αρχές του έτους:

«Κάθονται στο ίδιο τραπέζι όλοι οι φορείς, κάνουν σχέδια, εφαρμόζουν πολλές παρεμβάσεις ως προς τους καθαρισμούς. Και πέρυσι και φέτος έχουν διατεθεί περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ μέσα από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και μέσα από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για καθαρισμούς και αντιπυρικές ζώνες», υπογράμμισε ενώ έχουν αυξηθεί και οι πόροι προς την Αυτοδιοίκηση, που έχουν φτάσει τα 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. «Εχουν διατεθεί και περισσότεροι πόροι και νωρίτερα φέτος, από τον Μάρτιο», δήλωσε με έμφαση.

Ηδη, στο υπουργείο Εσωτερικών εξετάζεται η ανάπτυξη ενός μηχανισμού ελέγχου από το επόμενο φθινόπωρο, για το πώς διατίθενται τα κονδύλια για την πρόληψη, ώστε το σύστημα να γίνει πιο αποδοτικό.

Στον άλλο πυλώνα, ο μηχανισμός των πυροσβεστών έχει πάνω από 16.000 πυροσβέστες, είτε μόνιμο είτε εποχικό έκτακτο προσωπικό συν τους δασοκομάντος, οι οποίοι προσλήφθηκαν πέρυσι.

«Εχουμε, επίσης, διπλασιάσει τον αριθμό των εθελοντών πυροσβεστών από 2.000 σε περισσότερους από 4.000, τα εναέρια μέσα το 2019 ήταν 61 και σήμερα είναι 89 και έχουμε προσαρμόσει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις σε νέου τύπου αεροσκάφη που καλύπτουν περισσότερο τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του ανάγλυφου της χώρας μας. Επίσης, έχουν γίνει σημαντικές προσθήκες και στα οχήματα από 3.400 πέρυσι, φέτος έχουμε περισσότερα από 3.650», τόνισε στη συνέντευξή του στο ραδιόφωνο των Παραπολιτικών ο κ. Σκέρτσος.

Ο υπουργός Επικρατείας δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην ευθύνη των ίδιων των πολιτών:  «Ναι, ο κίνδυνος είναι αυξημένος όταν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες, όταν έχουμε ανέμους δεν μπορούμε να έχουμε ένα ελικόπτερο πάνω από ένα σπίτι ή ένα πυροσβεστικό. Εχουμε αυξήσει σημαντικά τις δυνάμεις, κάνουμε το καλύτερο δυνατό που μπορούμε, όμως εδώ απαιτείται μία συμμαχία ευρύτερη, κοινωνική για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα περισσότερο αποτελεσματικά σε επίπεδο πρόληψης».

Οσον αφορά τις ποινές, ο κ. Σκέρτσος υπενθύμισε τη σχετική τροποποίηση στον Ποινικό Κώδικα το 2021:

«Είτε από αμέλεια ή ακόμη και αν δεν προκαλέσει κάποιος ζημιά είναι πολύ πιο βαριές οι ποινές που επιβάλλονται. Πλέον είναι κακούργημα ξανά. Αντίστοιχα, έχουν αυξηθεί σημαντικά και οι συλλήψεις που γίνονται, από τις αρχές του χρόνου έχουν γίνει 100 συλλήψεις που σχετίζονται με πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί», υπογράμμισε.

«Οι ποινές σίγουρα παίζουν έναν ρόλο, έχουν αυστηροποιηθεί, δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει κάτι περισσότερο σε αυτόν το τομέα, πιστεύω, όμως, πολύ στη θετική ενθάρρυνση και στην αλλαγή της κουλτούρας. Ένα από τα μέτρα είναι ο μειωμένος ΕΝΦΙΑ κατά 10% για τους πολίτες που επιλέγουν να ασφαλίσουν από κίνδυνο φυσικής καταστροφής τα ακίνητό τους», πρόσθεσε τονίζοντας ότι το κράτος δεν μπορεί μόνο του να χρηματοδοτεί τις καταστροφές που γίνονται και χρειάζεται και η συμβολή του ιδιωτικού τομέα.

Για την επόμενη ημέρα και για τις πολιτικές για το περιβάλλον, ανέφερε ότι υπάρχει πρόγραμμα ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης για αναδασώσεις. «Περίπου 20 εκατομμύρια δέντρα θα φυτευτούν σε όλη την επικράτεια για να καλύψουμε κενά που έχουν δημιουργηθεί από τις πυρκαγιές των τελευταίων ετών».

Παράλληλα πρόσθεσε, «αποτελεί δέσμευση του Πρωθυπουργού, μέσα στην τετραετία θα ολοκληρωθεί και το Κτηματολόγιο αλλά και όλα τα χωρικά, πολεοδομικά σχέδια τα οποία βρίσκονται σε εκκρεμότητα εδώ και δεκαετίες. Θα ξεκαθαρίσει το πλαίσιο των χρήσεων, ειδικά στις περιοχές με μεγάλη τουριστική κίνηση», συμπλήρωσε.

Τέλος, για τις πιθανές ευθύνες ο υπουργός Επικρατείας επεσήμανε: «Ταμείο θα κάνουμε στο τέλος των δύσκολων αυτών συμβάντων, δεν χρειάζεται να λέμε πολλά στην ώρα της μάχης, πρέπει να στηρίξουμε την προσπάθεια που γίνεται και έχουμε μπροστά μας χρόνο να κάνουμε τον απολογισμό».

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News