Η στιγμή της νίκης: 25 Ιανουαρίου 2015. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ ανακοινώνουν ότι θα σχηματίσουν κυβέρνηση. Στις 26/1 ο Αλέξης Τσίπρας, συνοδευόμενος από τους στενούς του συνεργάτες Νίκο Παππά και Πάνο Σκουρλέτη, ορκίζεται πρωθυπουργός. Στις 27/1 ο Παππάς ανακοινώνεται ως υπουργός Επικρατείας, μαζί με την υπόλοιπη κυβέρνηση. 

Οι πρώτες αντιδράσεις των πολιτικών αναλυτών είναι θετικές. Ο τότε διευθυντής του «Βήματος» Αντώνης Καρακούσης σε άρθρο του με τίτλο «Και όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ασκέρι» σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η συγκρότησή της νέας κυβέρνησης «είναι αποτέλεσμα ώριμης σκέψης, επαρκούς κατανόησης των διαχρονικών ελληνικών προβλημάτων διακυβέρνησης και προϊόν ενός σχεδίου αποτελεσματικής κατανομής και ελέγχου δυνάμεων» και ότι ο νέος τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης (με ένα ν) Βαρουφάκης «έδειξε ότι μπορεί να σταθεί με επάρκεια απέναντι στον Σόιμπλε».

Δύο χρόνια αργότερα ο Βαρουφάκης θα γράψει στο βιβλίο του «Ανίκητοι Ηττημένοι» (Πατάκης, 2017) ότι ο Ν. Παππάς ήταν εκείνος που «με είχε προσεγγίσει χρόνια πριν (από το 2015) λόγω της αφοσίωσής μου στην αναδιάρθρωση του χρέους, και που επέμεινε να γίνω υπουργός Οικονομικών για να την προχωρήσω». Σε ένα μικρό μπουτίκ ξενοδοχείο στου Ψυρρή ο Βαρουφάκης γράφει ότι συναντήθηκε για πρώτη φορά, το 2011, με τον Παππά, ο οποίος στη συνέχεια του γνώρισε στον ίδιο χώρο τον Τσίπρα.

«Δύο άντρες που ενεργούσαν ως μονάδα»

Ο Βαρουφάκης, που πολλοί τον αμφισβήτησαν ως οικονομολόγο ή πολιτικό αλλά σχεδόν κανένας ως συναρπαστικό αφηγητή, επιχειρεί μια μίνι ανατομία της σχέσης των δύο και ένα «ψυχογράφημα» του Παππά κατά τη συνάντηση που είχε μαζί τους στου Ψυρρή: «Οταν έφτασα στο ισόγειο εστιατόριο του μικρού ξενοδοχείου, ο Αλέξης και ο Παππάς βρίσκονταν ήδη στο τραπέζι και παράγγελναν μεσημεριανό. Η φωνή του Αλέξη ήταν ζεστή, το χαμόγελό του ανεπιτήδευτο, η χειραψία του αυτή ενός εν δύναμει φίλου. Ο Παππάς είχε πιο άγρια μάτια, οξεία φωνή. Αστειευόταν διαρκώς, είτε το θέμα ήταν αστείο είτε ήταν τραγικό, και προσπαθούσε να αποπνέει την αίσθηση του ανθρώπου με εξουσία, που συγχρόνως είναι φιλαράκι με τον καθένα.

»Ευθύς εξαρχής ήταν προφανές ότι ο Παππάς είχε την αμέριστη προσοχή του νεαρού πρίγκιπα, τον καθοδηγούσε, τον συγκρατούσε και τον παρότρυνε, και εκείνη η εντύπωση διατηρήθηκε στις ταραχώδεις περιόδους που ακολούθησαν: επρόκειτο για δύο άνδρες περίπου ίδιας ηλικίας αλλά με διαφορετική ιδιοσυγκρασία, που ενεργούσαν και σκέφτονταν ως μονάδα» σχολιάζει ο Βαρουφάκης στο βιβλίο του.

Οπως έγραψε η Βασιλική Σιούτη στη «Lifo» το 2020, «αυτό που δεν ξέρουν πολλοί, ειδικά εκτός ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί πως χωρίς τον Παππά δεν θα είχε καταφέρει να κυβερνήσει. Αν υπάρχει ένα πρόσωπο που θεωρεί ότι του χρωστάει και ότι έχει μερίδιο στη νίκη του, αυτός είναι ο Νίκος Παππάς και κανένας άλλος». 

Ενώ, σύμφωνα με τον Παύλο Παπαδόπουλο της «Καθημερινής», όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση, «ο Παππάς ήταν ο άνθρωπος που χειριζόταν τις υποθέσεις για τις οποίες ο Τσίπρας ήξερε ότι δεν έπρεπε να ξέρει». 

Στο ίδιο άρθρο, με τίτλο «Ο άνθρωπος που έστησε το “μαγαζί”», το οποίο δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2020, σημειώνονται τα εξής: «Ο ΣΥΡΙΖΑ της “μετα-αλαβανικής εποχής” χτίστηκε από τον Τσίπρα και τον Παππά με βασικό υλικό τη διπλή γλώσσα. Η διπλή γλώσσα, άλλωστε, είναι εκείνο που συνδέει το κόμμα με την εμφυλιοπολεμική Αριστερά του Νίκου Ζαχαριάδη. Ο αμφιλεγόμενος ηγέτης του ΚΚΕ είναι πρότυπο των παιδιών της “δρακογενιάς”, για να θυμηθούμε τον χαρακτηρισμό που τους απέδωσε ο Στέλιος Παππάς, στέλεχος της Αριστεράς και πατέρας του Νίκου Παππά.

»Η “δρακογενιά” είναι οι αριστεροί που γεννήθηκαν μετά τη Μεταπολίτευση και συμπεριφέρονται ως “ανανεωτικοί” αλλά σκέφτονται σαν να έρχονται από τον Εμφύλιο. Ο Παππάς δεν έκρυβε ποτέ το γεγονός ότι ήθελε να προκαλεί φόβο στους αντιπάλους του. Πολλοί μάλιστα θεωρούν εμβληματική τη φωτογραφία με τον Τσίπρα και εκείνον στην Καισαριανή την ημέρα που ορκίσθηκε πρωθυπουργός ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ. Το μήνυμα ήταν, σύμφωνα με στενό συνεργάτη του Παππά, “ερχόμαστε, θα σας σκίσουμε”».

Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ», Τσίπρας και Παππάς, εκτός από φίλοι υπήρξαν και συνέταιροι, πολύ πριν συγκατοικήσουν στην Κουμουνδούρου και μετά στο Μαξίμου (ουδέν μεμπτόν, φυσικά): «Ηταν Ιούνιος του 2007. Τρεις φίλοι, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Νίκος Παππάς και ο Χρήστος Καραμάνος αποφασίζουν να ιδρύσουν συνεταιρικά μια τεχνική εταιρεία. Ο πρώτος και ο τρίτος είναι πολιτικοί μηχανικοί. Ο Παππάς δεν έχει επαγγελματική σχέση με το αντικείμενο κι εκείνη την εποχή φέρεται ότι ζει στη Βρετανία. 

»Η εταιρεία βαπτίζεται “Αγνάντι ΟΕ” και αλλάζει σύνθεση στις αρχές του 2010. Ο Αλέξης Τσίπρας –που κατά την ίδρυσή της είχε μόλις εμφανιστεί στην κεντρική πολιτική σκηνή, ως επικεφαλής της δημοτικής παράταξης του Συνασπισμού στον Δήμο Αθηναίων– μεταβιβάζει το μερίδιό του λίγο μετά τις εκλογές του 2009, οπότε και εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής. Ως αγοράστρια του μεριδίου εμφανίζεται η αδελφή του, Ζαννέτ». 

Τα χρόνια της εξουσίας, σύμφωνα και με όσα έγραψε ο Γιώργος Λακόπουλος το 2016 στο anoixtoparathyro.gr, ο ρόλος του Παππά ήταν πολύ σημαντικός: «Οποια και να ήταν η σχέση τους, όταν κέρδισαν τις εκλογές δεν υπήρχε δραστηριότητα του Πρωθυπουργού χωρίς αυτόν. Κατά την εδραιωμένη εντύπωση ο Ν. Παππάς δεν ήταν παρατηρητής, αλλά συμμέτοχος στη λήψη των αποφάσεων. Η αποκάλυψη του Μοσχοβισί ότι σε μια κρίσιμη στιγμή των διαπραγματεύσεων του 2015 παρενέβη και ανέτρεψε κάτι που είχε δεχθεί ο Αλέξης Τσίπρας – “Πρόεδρε, αυτό δεν μπορείς να το κάνεις”– διεύρυνε το ιμπέριουμ της παρουσίας του στον κυβερνητικό ιστό.

»Τα είχε όλα. Ηταν προσωπικός φίλος του Πρωθυπουργού, αχώριστος συνεργάτης του και πανίσχυρος κυβερνητικός παράγοντας. Σε βαθμό που να ενοχλεί τον –οιονεί “αντιπρόεδρο” και προβαλλόμενο ως μέντορα του Τσίπρα– Αλέκο Φλαμπουράρη, που προτιμούσε τον χαρακτηρισμό “ο Νικολάκης”».

Πέρα, λοιπόν, από την καταδίκη του με 13-0 από το Ειδικό Δικαστήριο (εδώ), τα μυστηριώδη ταξίδια με τον κύπριο δικηγόρο οφσόρ εταιρειών Αρτεμίου στη Βενεζουέλα (εδώ), το «κάποιοι βγάζουνε λεφτά. Λεφτά!» στον διάλογο με τον επιχειρηματία Σάμπυ Μιωνή (εδώ) και τις οξύτατες εκφράσεις κατά των πολιτικών του αντιπάλων για τη Novartis την εποχή της παντοδυναμίας του, η παρουσία του Παππά στην εσωκομματική κούρσα λειτουργεί και ως μια επιβεβαίωση για το πνεύμα του Τσίπρα.

Οι δυο πολιτικοί γνωρίστηκαν το 1996 στη Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ και έγιναν φίλοι. Από τότε πέρασαν 27 χρόνια, ο ένας έγινε αρχηγός και Πρωθυπουργός, ο δεύτερος δοκιμάζει τώρα τις δυνάμεις του για να ανέλθει στην ηγεσία του κόμματος – ως εκπρόσωπος των προεδρικών και συνεχιστής της παράδοσης.

Υπό μία έννοια, η παρουσία ενός τουλάχιστον εκ των δύο ανδρών που κάποτε «ενεργούσαν και σκέφτονταν ως μονάδα» στα πολιτικά μας πράγματα, διασφαλίζει κάτι ενδιαφέρον: οι νέοι σε 10, 20, 30 χρόνια από σήμερα θα μπορούν να βλέπουν μπροστά τους με σάρκα και οστά την απόδειξη πως όλα αυτά τα μυθικά που διαβάζουν και ακούνε για τους δύο φίλους και το 2015, όντως συνέβησαν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News