Από τα «καρκινογόνα» αλλαντικά μέχρι το περιβόητο φοινικέλαιο, από τα μυστηριώδη «προστιθέμενα σάκχαρα» μέχρι το τρομακτικό αλάτι, σήμερα τα τρόφιμα τείνουν να αντιμετωπίζονται περισσότερο ως εχθρός από τον οποίο πρέπει να προστατευθούμε, παρά ως μία από τις μεγάλες απολαύσεις της ζωής. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις διάφορες διατροφικές μόδες και στον πολλαπλασιασμό άρθρων αλλά και επιστημονικών μελετών που κινδυνολογούν μεν, αλλά υστερούν σε επιστημονική ακρίβεια.

Παραδόξως, παρότι είναι διαθέσιμη (στους τυχερούς της ζωής) μια άνευ προηγουμένου ποικιλία τροφίμων, όχι μόνο τρώμε πολύ και άσχημα, αλλά είμαστε και ολοένα και πιο μπερδεμένοι και ανήσυχοι όσον αφορά το το πρέπει και τι δεν πρέπει να βάζουμε στο πιάτο μας. «Κάνει καλό ή κακό;», διερωτόμαστε όλο και πιο συχνά. Οι περισσότεροι, όμως, επιθυμούμε εύκολες απαντήσεις, ενώ αδυνατούμε να διακρίνουμε την επιστήμη από την ψευδοεπιστήμη, μια σοβαρή μελέτη από μια αβάσιμη εικασία.

Εχοντας αυτό κατά νου, ο διακεκριμένος ιταλός χημικός Ντάριο Μπρεσανίνι, καθηγητής Φυσικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ινσούμπρια και διάσημος εκλαϊκευτής επιστημονικών θεμάτων (με δικό του κανάλι στο YouTube) που σχετίζονται με τα τρόφιμα, αποφάσισε να συγγράψει ένα «Εγχειρίδιο διατροφικής αυτοάμυνας» (κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάιο), στις σελίδες του οποίου παραθέτει μια σειρά από συμβουλές στους αναγνώστες, ούτως ώστε να μην πέφτουν στις όποιες μιντιακές-διαφημιστικές παγίδες. Και το κάνει αυτό, εξετάζοντας μια σειρά από διατροφικούς μύθους.

Η χλωροφύλλη, για παράδειγμα, δεν κάνει καλό στο δέρμα και στα μαλλιά. Η κατανάλωση σοκολάτας δεν βοηθάει στο αδυνάτισμα, ούτε βελτιώνει τις γνωστικές ικανότητες, όχι μόνο μεμονωμένων ατόμων αλλά ολόκληρων πληθυσμών, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, ώστε τα επίπεδα κατανάλωσης σοκολάτας σε μια χώρα να σχετίζονται με τον αριθμό των βραβείων Νομπέλ που έχει στο ενεργητικό της, όπως υποστηρίζεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε (το 2012) στην ιατρική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine. Ούτε η υπερβολική κατανάλωση μύρτιλων προκαλεί λαβυρινθίτιδα ούτε η παπάγια που έχει υποστεί ζύμωση θεραπεύει τη νόσο του Πάρκινσον, ενώ το ροζ αλάτι των Ιμαλαΐων στην πραγματικότητα είναι πακιστανικό προϊόν.

Με την απλή γλώσσα και την άριστη επιστημονική κατάρτιση που τον διακρίνουν, ο ιταλός επιστήμονας διασκεδάζει τους φόβους για τα τρόφιμα, επιτρέποντας στον αναγνώστη να βρει τις απαντήσεις που ψάχνει και, επομένως, να πηγαίνει για ψώνια και να τρέφεται με περισσότερη επίγνωση και ηρεμία.

Οσον αφορά το γιατί υπάρχουν τόσο πολλοί μύθοι που σχετίζονται με τη διατροφή, «επειδή γιατροί, διατροφολόγοι και άλλοι επαγγελματίες της υγείας δηλώνουν ένα πράγμα για ένα ζήτημα αλλά και το ακριβώς αντίθετό του. Μερικές φορές δεν είμαι αρκετά ενημερωμένοι, ενώ άλλοι δίνουν συνεντεύξεις αναφερόμενοι σε έναν τομέα στον οποίο δεν είναι εξειδικευμένοι: δεν έχει σημασία η ειδικότητά τους, στα μάτια ενός ακροατή εξακολουθούν να είναι επιστήμονες, άρα αυθεντίες», απάντησε ο Ντάριο Μπρεσανίνι σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ιταλικό επιστημονικό περιοδικό Focus.

«Στην προσωπική σχέση μεταξύ γιατρού και ασθενούς, η αρχή της αυθεντίας είναι απαραίτητη: εάν πηγαίνω σε έναν γιατρό επειδή έχω κάποιο πρόβλημα, πρέπει να μπορώ να τον εμπιστευτώ. Αλλά η σχέση γιατρού – ασθενούς στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης κλινικής περίπτωσης διαφέρει από το να βγαίνει ένας γιατρός στην τηλεόραση για να μιλήσει για πράγματα που αγνοεί», είπε αναφερόμενος στους διάφορους ειδικούς στην Ιταλία (και όχι μόνο) που μιλούσαν για τον κορονοϊό (έναν άγνωστο ιό) με μια βεβαιότητα που δεν υπήρχε στην επιστημονική βιβλιογραφία.

«Υπάρχει αυτή η απροθυμία να πούμε: “Δεν ξέρω”, “δεν είμαστε πολύ σίγουροι ότι…», επίσης γιατί ο κόσμος, όταν πηγαίνει σε γιατρό, αναμένει βεβαιότητες. Είμαστε όλοι βαθιά δυσαρεστημένοι όταν μας μιλούν για πιθανότητες, αλλά στην επιστημονική έρευνα είτε προσκομίζεις αποδεικτικά στοιχεία είτε αυτό που λες δεν αξίζει, ακόμα και εάν έχεις πάρει το βραβείο Νομπέλ», πρόσθεσε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News