Με αφορμή την καταστροφή του τουριστικού βαθυσκάφους «Τιτάν» και τον θάνατο των πέντε επιβατών του στον Ατλαντικό, η Repubblica θυμήθηκε και εξιστόρησε μερικές περιπτώσεις κανονικών πολεμικών υποβρυχίων που χάθηκαν στον βυθό μαζί με τα πληρώματά τους. Προσπάθησε να αφηγηθεί πώς νιώθουν όσοι είναι εγκλωβισμένοι μέσα σε ένα σιδερένιο θηρίο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και περιμένουν να πεθάνουν – και αυτό ανεξαρτήτως βάθους.

«Στο σκοτάδι οι φωνές των συναδέλφων γίνονται αχνές. Κάθε τόσο κάποιος βρίσκει τη δύναμη να ουρλιάξει για να κρατήσει τους άλλους ξύπνιους, αφού όσους παίρνει ο ύπνος τους παίρνει και ο θάνατος. Αγκαλιάζουν ο ένας τον άλλον, για κουράγιο ή από απελπισία. Ετσι περνούν τα τελευταία λεπτά μέσα στο βυθισμένο υποβρύχιο. Αγώνας να κρατηθεί η αναπνοή. Οταν τελειώνει το οξυγόνο στην καμπίνα, τότε έρχεται ο θάνατος. Μόνο η συλλογική αγκαλιά ξορκίζει, όσο γίνεται, την αγωνία» έγραψε το ιταλικό μέσο, και αμέσως ανέφερε τι είχε δηλώσει ο καπετάνιος του αμερικανικού υποβρυχίου «Squalus» το 1939.

«Ποτέ άλλοτε δεν είδα τέτοια συντροφικότητα και αδελφική αγάπη στη ζωή μου. Ούτε κατόπιν. Μοιράζονταν τις κουβέρτες, τον χώρο, ήταν ξαπλωμένοι ο ένας στην αγκαλιά του άλλου για να βρουν λίγη ζεστασιά» είπε ο Ολιβερ Νάκιν, ο κυβερνήτης που τελικά διεσώθη μαζί με άλλους 31 ναύτες. Ομως 26 συνάδελφοί τους δεν τα κατάφεραν. Είχαν παγιδευτεί 100 μέτρα κάτω από τον παγωμένο Ατλαντικό. Η Repubblica σχολίασε ότι πρόκειται για εξαίρεση, αφού «οι επιτυχείς διασώσεις υποβρυχίων είναι μετρημένες στα δάχτυλα». Ο κανόνας είναι αυτός: «Τα υποβρύχια που βυθίζονται, σχεδόν ποτέ δεν ανακτώνται. Γίνονται τα φέρετρα των πληρωμάτων τους».

Συγκλονιστικές γραφές

Τα δύο γράμματα του νεαρού αξιωματικού Ντμίτρι Κολεσνίκοφ έγιναν διάσημα αφότου ανακαλύφθηκαν στην τσέπη του μετά την ανέλκυση του ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου «Κουρσκ» από τη Θάλασσα Μπάρεντς, όπου ναυάγησε ύστερα από έκρηξη, το 2000. «Είναι 1:15 μ.μ. Ολο το προσωπικό έχει μετακινηθεί στο τμήμα 9. Εδώ είμαστε 23 άτομα. Κανείς μας δεν μπορεί να φύγει. Αν προσπαθήσουμε να φθάσουμε στην επιφάνεια, η αποσυμπίεση θα μας σκοτώσει. Νιώθουμε άρρωστοι, αποδυναμωμένοι από το διοξείδιο του άνθρακα. Η πίεση αυξάνεται. Μπορούμε να αντέξουμε ακόμη μία ημέρα».

Δύο ώρες αργότερα, έγραψαν οι Ιταλοί, η γραφή του άλλαξε: «Ακόμα και οι λάμπες εκτάκτου ανάγκης έσβησαν. Είναι πολύ σκοτεινά για να γράψω. Δεν φαίνεται να υπάρχει καμία πιθανότητα, 10% έστω. Τουλάχιστον ας ελπίσουμε ότι κάποιος θα το διαβάσει αυτό. Αυτή είναι η λίστα με τα ονόματα των ατόμων που βρίσκονται στο 9ο τμήμα. Χαιρετισμούς σε όλους, και μην απελπίζεστε. Κολεσνίκοφ». Το χαρτί κάηκε στις άκρες επειδή οι ναυτικοί του «Κουρσκ» είχαν κάποια ειδικά κεριά ικανά να παράγουν οξυγόνο. Κάποιες αράδες στο χαρτί αφορούσαν τη σύζυγό του: «Ολια, σε αγαπώ. Κρατήσου. Χαιρέτα όλους τους αγαπημένους μου».

Ενενήντα χρόνια νωρίτερα, συνέχισε η Repubblica, στην αυγή της εποχής των υποβρυχίων, ο ιάπωνας αξιωματικός Σακούμα Τσουτόμου έγραψε στο Ημερολόγιο του σκάφους του με πιο ηρωικό ύφος. Το πειραματικό σκάφος του βυθίστηκε στον κόλπο της Χιροσίμα αύτανδρο, παίρνοντας μαζί του τους 13 ναυτικούς που προσπαθούσαν να το επισκευάσουν. «Οι άνδρες μου πεθαίνουν εξαιτίας μου, αλλά με υπερηφάνεια σας πληροφορώ ότι έχουν εκπληρώσει το καθήκον τους μέχρι τέλους. Είναι η πιο ειλικρινής μου ελπίδα ότι Η Αυτού Μεγαλειότης ο Αυτοκράτορας θα στηρίξει τις φτωχές οικογένειες του πληρώματος. Φοβούμαι ότι η καταστροφή θα εμποδίσει τη βελτίωση των υποβρυχίων μας. Αλλά μπορούμε να πεθάνουμε δίχως τύψεις».

Αγωνία βυθού στο σινεμά

Υπάρχουν δύο κύριες ταινίες για το θέμα μας. Η «U-boot 96», του 1981, του Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, που αφορά την αποστολή ενός γερμανικού υποβρυχίου στο Γιβραλτάρ. Εκεί παγιδεύτηκε για πολλή ώρα μπροστά στον βράχο. Η άλλη είναι η εμβληματική «Uomini sul fondo» («Ανθρωποι στον βυθό»), η οποία γυρίστηκε το 1941, επί φασισμού δηλαδή, από τον Φραντσέσκο ντε Ρομπέρτις. Μπορεί να ήταν ενταγμένη στην προπαγάνδα του Μουσολίνι, όμως η σκηνοθεσία της αποτέλεσε υπόδειγμα για τους ιταλούς νεορεαλιστές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News