Οσοι από εμάς πονάμε με τη σημερινή Γιορτή του Πατέρα (γιατί η απώλειά του είναι παρούσα όσα χρόνια και αν έχουν περάσει), ας θυμηθούμε για μια ακόμη φορά τα πρόσωπα των ανδρών που επέζησαν από το ναυάγιο της Πύλου. Πολλοί από αυτούς βιώνουν κάτι τόσο επώδυνο, που ούτε να το ξεστομίσεις δεν μπορείς: ορφανεμένοι από παιδιά πατεράδες, ανεόρταστοι στο διηνεκές.

Aς κρατήσουμε, λοιπόν, φέτος λίγο πιο χαμηλούς τους τόνους και στον πόνο (για τους απόντες μπαμπάδες) και στα ευφάνταστα δώρα για τους παρόντες (ούτως ή άλλως, ό,τι και να κάνεις, εδώ δεν «καθαρίζεις» με μια ανθοδέσμη), και ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να κρατήσουμε κάτι από την ουσία αυτής της γιορτής. Από την ουσία, δηλαδή, του τι σημαίνει να είσαι σήμερα πατέρας.

Τα θετικά νέα είναι ότι εν έτει 2023 στην Ελλάδα η πατρότητα έχει αρχίσει να αυτοψηλαφάται και να επαναπροδιορίζεται, όπως άλλωστε και η ίδια η αρρενωπότητα. Μεγαλώνουν πλέον άλλοι μπαμπάδες (πρωτίστως γιατί οι ίδιοι μεγάλωσαν ως άλλοι γιοι).

Ο «νέας γενιάς» πατέρας δείχνει αποφασισμένος να παλέψει για τον δικό του ζωτικό χώρο. Κόντρα στους παλιούς, κοινωνικά «κατασκευασμένους» για αυτόν ρόλους (ο «μπαμπάς τιμωρός» με τη «λουρίδα», ο «μπαμπάς τουρίστας» που δεν ήξερε καν σε ποιο σχολείο πήγαινες, ο «μπαμπάς κουβαλητής», ο «μπαμπάς χούφταλο» με την πάνα ακράτειας και την 20 και κάτι σύζυγο-«τρόπαιο» κ.ά.)

Θα παλέψει, φυσικά, και κόντρα στον αναδυόμενο μισανδρισμό της εποχής (από γενετιστές που εδώ και κάμποσα χρόνια προαναγγέλλουν χαρμόσυνα το «τέλος των ανδρών», από ακραίες εκπροσώπους του τέταρτου κύματος του φεμινισμού που δηλώνουν πεπεισμένες ότι όλοι ανεξαιρέτως οι άνδρες είναι εν δυνάμει κακοποιητές και γυναικοκτόνοι κ.τ.λ.)

Θα διεκδικήσει επίσης τον χώρο του κόντρα ακόμα και στη «νέας γενιάς» μαμά που, αν και συχνά διαλαλεί ότι χρειάζεται τη στήριξη και την «εμπλοκή» του, αρνείται πεισματικά να εκχωρήσει δύναμη και αρμοδιότητες (οχυρωμένη πίσω από το αλάνθαστο μητρικό φίλτρο, την υπερπροστατευτικότητα και τα «ούτε τη θερμοκρασία του μπιμπερό δεν μπορείς να μάθεις»). Θα συνεχίσει, επιπλέον, να έρχεται αντιμέτωπος με μια γενικότερη κοινωνική αναποφασιστικότητα ως προς το τι τέλος πάντων περιλαμβάνει o ρόλος του και τι όχι.

Είναι βέβαιο ότι αυτή η ταχύτατα εξελισσόμενη μετάβαση στο καινούργιο θα πάρει ακόμα καιρό. Και όσο και αν έχουμε πλέον συνηθίσει τον stay-at-home dad, που ποστάρει απενοχοποιημένα στιγμιότυπα της ημέρας του στο Insta, ή τον hipster πατέρα που παίρνει άδεια πατρότητας και σουλατσάρει με σανδάλι και μάρσιπο, το έδαφος είναι ακόμη ρευστό. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα και στις λοιπές  σθεναρά πατριαρχικές κοινωνίες του μεσογειακού Νότου.

Οσο για τις δικές του εσωτερικές μάχες, φυσικά δεν έχουν πάψει να μαίνονται. Οπως σημειώνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Ελισάβετ Μπαρμπαλιού στο βιβλίο της «Η επιστροφή του άνδρα – Λύνοντας τη σιωπή αιώνων» (εκδ. Πεδίο): «Από τη μια πλευρά, λοιπόν, βλέπουμε τον σύγχρονο έλληνα άνδρα να ξεπερνά στερεότυπα και στεγανά που συνδέονται με τον ρόλο του, όπως είναι η αναγνώριση και η ανάληψη ενός μεγάλου μέρους της ανατροφής των παιδιών του, από την άλλη, όμως, διαπιστώνουμε ότι διατηρεί και μια “απόσταση ασφαλείας” από όλους μέσα στο σπίτι, επιλέγοντας ποιες ευθύνες θα αναλάβει και ποιες όχι».

Ο επαγγελματικός χώρος παραμένει και σήμερα το comfort zone του, επειδή εκεί «αισθάνεται ότι ανταμείβεται περισσότερο», «τόσο μέσω των οικονομικών απολαβών του όσο και μέσω της αναγνώρισης των επιτευγμάτων του».

Το οικοδόμημα, βέβαια, μπορεί να καταστραφεί ολοσχερώς όταν έρθει η «στραβή» στην εργασία. Θυμίζω το «… πάνε κιόλας τρεις βδομάδες που με έδιωξαν από τη δουλειά κι ακόμα κρύβομαι, τρεις βδομάδες τώρα φεύγω κάθε πρωί κανονικά από το σπίτι» (από το διήγημα του Χρήστου Οικoνόμου, που «έπεσε» φέτος στη Νεολληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές).

Αντιθέτως, το πεδίο της ενεργού συμμετοχής του «μπαμπά» στην ανατροφή των παιδιών είναι σχετικά καινούργιο, με το αίσθημα της ανεπάρκειας και τον φόβο της αποτυχίας συχνά να ελλοχεύουν (εκτός βέβαια αν είσαι ο Ελον Μασκ, που μαζί με τα δέκα παιδιά από τρεις διαφορετικές μητέρες χαρίζεις στον κόσμο και ατρόμητα tweets του τύπου «Κάνοντας τα πάντα για να βοηθήσω την κρίση της υπογεννητικότητας»).

Ολοκληρώνω αυτές τις λιγοστές σκέψεις για τον πατέρα τού 2023 και την ουσία του ενθυμούμενη κάποιους φίλους μπαμπάδες «νέας γενιάς» που θαυμάζω απεριόριστα. Οπως αυτόν που με παίρνει συχνά στο τηλέφωνο από το εξωτερικό για να μου δείξει καμαρώνοντας τα επιτεύγματα της δίχρονης κόρης του ή τα δικά του για εκείνη (π.χ. σουτζουκάκια).

Ή τον Ελληνοκαλιφορνέζο που κάθε τόσο επισκέπτεται με τον σύντροφό του και τους δυο γιους τους την ελληνίδα γιαγιά. Τον πρώην συνάδελφο που είχε τη σπάνια ευκαιρία να πάρει τετράμηνη γονική άδεια και κάθισε και κατέγραψε εν λεπτομερεία «γιατί φλιπάρουν οι μαμάδες». Και τέλος, εκείνον που φέτος έχασε τη λατρεμένη σύζυγό του αλλά συνεχίζει να μεγαλώνει, περήφανος και άφοβος, δύο αστέρια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News