Λευκή φανέλα με χρυσές λεπτομέρειες, λευκό σορτσάκι και μαύρες κάλτσες. Η εμφάνιση με την οποία η εθνική ομάδα της Ιταλίας αντιμετώπισε την αντίστοιχη της Ισπανίας (ηττήθηκε με 2-1) στον δεύτερο ημιτελικό του Nations League, Πέμπτη βράδυ στο Τβέντε, ήταν υπέροχη – ακόμη ένα δείγμα της φημισμένης ιταλικής φινέτσας. Ηταν και επετειακή.

Την παρουσίασε την περασμένη Τρίτη η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ιταλίας, που γιορτάζει τα 125 χρόνια από την ίδρυση της. Είναι εμπνευσμένη από εκείνη με την οποία οι «Ατζούρι» εμφανίστηκαν στο πρώτο τους διεθνές ματς, τον Μάιο του 1910 (Ιταλία – Γαλλία 6-2 στην «Αρένα Τσίβικα» του Μιλάνου). Οι περισσότερες ομάδες εκείνη την εποχή αγωνίζονταν με λευκές εμφανίσεις, επειδή ήταν φθηνότερες. Το χρώμα κόστιζε, αλλά και ξεθώριαζε από τον ήλιο και το συχνό πλύσιμο.

Μερικούς μήνες αργότερα, στις 6 Ιανουαρίου 1911, στο τρίτο παιχνίδι της ιστορίας της, η εθνική Ιταλίας υποδέχτηκε το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Ουγγαρίας, φορώντας τα μπλε – εξ’ ού και «Σκουάντρα Ατζούρα», που σημαίνει «μπλε ομάδα». Μπλε ανοιχτόχρωμο στην αρχή, το οποίο σκούρυνε μέχρι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1934, στο οποίο οι γείτονές μας κατέκτησαν το πρώτο τους από τα τέσσερα τρόπαια. Γιατί, όμως, επιλέχθηκε το συγκεκριμένο χρώμα; Από το 1848, στη σημαία της χώρας υπάρχει το πράσινο, το λευκό και το κόκκινο.

Επειδή αυτό, το λεγόμενο «azzurro Savoia» (μπλε της Σαβοΐας), ήταν το επίσημο χρώμα του Οίκου της Σαβοΐας, που ένωσε τους Ιταλούς σε ένα ενιαίο κράτος και βασίλευσε από το 1861 έως το 1946, είναι η απάντηση που δίνουν οι περισσότεροι ιστορικοί. Ο βασιλιάς ήταν ο επίτιμος πρόεδρος σε όλες τις αθλητικές ομοσπονδίες, και οι εθνικές ομάδες ντύθηκαν στα μπλε προς τιμήν του. Ακόμη κι όταν το πολίτευμα άλλαξε, το μπλε παρέμεινε.

Εχει φορέσει και άλλα χρώματα η εθνική Ιταλίας. Κατάμαυρη φανέλα στη διάρκεια του φασισμού (στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1938), και σκούρα πράσινη -κυπαρισσί- το 1954. Η πράσινη επανήλθε και πριν από λίγα χρόνια – οι ιταλοί διεθνείς τη φόρεσαν και τον Οκτώβριο του 2019, στο παιχνίδι απέναντι στη δική μας Εθνική. Αλλά κάποιοι τη θεώρησαν γρουσούζικη, κι έτσι μπήκε ξανά στην ντουλάπα.

Υπάρχουν κι άλλες εθνικές ομάδες, που η φανέλα τους δεν είναι ασορτί με τη σημαία της χώρας τους. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι, ίσως, η Ολλανδία. Φοράει πορτοκαλί, ενώ η σημαία είναι κόκκινη – λευκή – μπλε. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Μερικούς αιώνες πριν, η κόκκινη ρίγα ήταν πορτοκαλί, στο χρώμα του Οίκου της Οράγγης, δηλαδή της βασιλικής οικογένειας. Ο ηγέτης της χώρας την εποχή που διεκδίκησε και κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Ισπανία, Γουλιέλμος ο Σιωπηλός, ήταν γνωστός και ως Γουλιέλμος ο Πορτοκαλί. Για να τιμήσουν την ιστορία τους, οι Ολλανδοί έχουν ντύσει τις εθνικές τους ομάδες, σε όλα τα σπορ, στα πορτοκαλί.

Στη σημαία της Γερμανίας υπάρχει το μαύρο, το κόκκινο και το κίτρινο. Λευκό, πουθενά. Αλλά το λευκό και το μαύρο ήταν τα παραδοσιακά χρώματα της Πρωσίας, ενός από τα βασίλεια που το 1870 ενώθηκαν για να δημιουργηθεί η Γερμανία. Η γερμανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία, που ιδρύθηκε το 1900, αποφάσισε να υιοθετήσει τα χρώματα – σύμβολα της πρωσικής ισχύος, και έντυσε την εθνική Γερμανίας με λευκές φανέλες και μαύρα σορτσάκια. Για έμβλημα της ομάδας διάλεξε τον μαύρο αετό, που υπήρχε στο κέντρο της λευκής σημαίας των Πρώσων.

Το πράσινο, το οποίο κυριαρχεί στη δεύτερη εμφάνιση των «Πάντσερ», προέρχεται από το βασίλειο της Σαξονίας. Υπάρχει, όμως, και μια πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και για αρκετά χρόνια, καμία χώρα δεν δεχόταν να παίξει μπάλα με τη Γερμανία. Αυτόν τον άτυπο αποκλεισμό τον τερμάτισε η εθνική ομάδα της Ιρλανδίας, το 1950. Εκτοτε, για να ευχαριστήσουν τους Ιρλανδούς, που φορούσαν πράσινα, οι Γερμανοί εμφανίζονταν σε κάποιους αγώνες με πράσινη φανέλα και λευκό σορτσάκι.

Η σημαία της Ιαπωνίας είναι λευκή με έναν κόκκινο κύκλο, όμως η βασική φανέλα της εθνικής ομάδας της χώρας έχει χρώμα γαλανό. Επιλέχθηκε το 1930, όταν η ποδοσφαιρική ομάδα του Πανεπιστημίου του Τόκιο επρόκειτο να εκπροσωπήσει την Ιαπωνία σε διεθνή διοργάνωση. Το κόκκινο ήταν απαγορευμένο. Χρησιμοποιείται μόνο στη σημαία, και στα ρούχα της αυτοκρατορικής οικογένειας. Επρεπε, λοιπόν, να βρεθεί κάποιο άλλο. Επικράτησε το μπλε. Το φορά ο αυτοκράτορας στα θαλάσσια ταξίδια του, όμως για αυτό δεν υπάρχει απαγόρευση.

Η Βόρειος Ιρλανδία, που ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει λευκή σημαία με έναν κόκκινο σταυρό στη μέση. Η εθνική της ομάδα, όμως, φοράει πράσινα. Οπως και η (ανεξάρτητη) Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Από επιλογή. Το μπλε στη δεύτερη εμφάνισή της είναι το χρώμα του προστάτη της, Αγίου Πατρικίου.

Δεν είναι μόνον ιστορικοί ή πολιτικοί οι λόγοι για τους οποίους τα χρώματα στις εμφανίσεις κάποιων εθνικών ομάδων μπορεί να διαφέρουν από εκείνα που υπάρχουν στις σημαίες των χωρών τους. Οι αυστραλοί διεθνείς φορούν κιτρινοπράσινες φανέλες από το 1899 (η αρχή έγινε από την εθνική ομάδα κρίκετ). Το κίτρινο συμβολίζει τη μιμόζα, το εθνικό λουλούδι της Αυστραλίας (ή, κατά μια άλλη εκδοχή, την έρημο, που καλύπτει μεγάλο μέρος της). Και το πράσινο, την πυκνή βλάστηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News