To τέλος της Αρκτικής ως περιοχής απομονωμένης από τις γεωπολιτικές εντάσεις πλησιάζει, έγραψε η Corriere della Sera. Εισαγωγικώς αναφέρθηκε «στην κλιματική αλλαγή που έχει τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή των τοπικών κοινοτήτων και των αρκτικών ζώων», επεκτάθηκε «στις ακραίες βροχοπτώσεις και στα κύματα καύσωνα που θα πλήξουν την Ευρώπη και τις ΗΠΑ», αλλά κατέληξε επικεντρώνοντας στη γεωπολιτική, δηλαδή στις έριδες των «κοντινών αλλά και μακρινών» χωρών «που θέλουν πρόσβαση στους πόρους της περιοχής», δηλαδή στο πετρέλαιο, στο φυσικό αέριο και στις σπάνιες γαίες, όπως και εμπορική ναυσιπλοΐα προς εξοικονόμηση κεφαλαίων. Επιμύθιο του κειμένου: «Οι Δυτικές χώρες φοβούνται ότι η Ρωσία και η Κίνα θα εκμεταλλευτούν τις αυξανόμενες εντάσεις για να αυξήσουν τη δύναμη και την επιρροή τους».

Το λεγόμενο Αρκτικό Συμβούλιο είναι ένα φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν χώρες που κατέχουν περιοχές της Αρκτικής. Μέλη του είναι επτά Δυτικές χώρες (Καναδάς, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, ΗΠΑ) και η Ρωσία. «Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι Δυτικές χώρες σταμάτησαν να συνεργάζονται με τη Ρωσία για οποιοδήποτε θέμα, από την προστασία του περιβάλλοντος μέχρι τους αυτόχθονες πληθυσμούς». Βέβαια «η Ρωσία ελέγχει το 40% της Αρκτικής, όμως πολλές χώρες πιστεύουν ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία να εξελίσσεται είναι αδύνατος ο διάλογος με τη Μόσχα». Αυτή η κατάσταση είναι ανησυχητική, λέει η Φινλανδία, καθώς «μπορεί να καταλήξουμε χωρίς κανόνες στην Αρκτική».

Αλλοι Δυτικοί ανησυχούν ότι η Ρωσία και η Κίνα μπορούν να δημιουργήσουν κάποια εναλλακτική μορφή του Αρκτικού Συμβουλίου, αφού τον περασμένο Μάιο ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ανακοίνωσε από τη Μόσχα ότι ιδρύεται σινορωσικός φορέας ανάπτυξης της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής. «Στο τέλος της εκ περιτροπής προεδρίας της Ρωσίας στο Αρκτικό Συμβούλιο τον περασμένο Μάιο, ο εκπρόσωπος της Μόσχας είπε ότι εάν η χώρα του δεν προσκληθεί ξανά κατά τη διάρκεια της τρέχουσας προεδρίας της Νορβηγίας, ενδέχεται να αποχωρήσει από το φόρουμ. Τα υπόλοιπα μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου προσπάθησαν να κρατήσουν τις γεωπολιτικές εντάσεις έξω από την περιοχή, τονίζοντας ότι όλα τα ζητήματα της Αρκτική πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού. Ομως η Ρωσία αύξησε τη στρατιωτική της παρουσία στην Αρκτική, ωθώντας τη Δανία και τη Νορβηγία να κατασκευάσουν νέες αμυντικές εγκαταστάσεις.

»Καθώς η Ρωσία έχει περισσότερες στρατιωτικές βάσεις από το ΝΑΤΟ στην Αρκτική, οι Αμερικανοί φοβούνται ότι αν δεν επαναβεβαιώσουν την παρουσία τους εκεί, το κενό θα ερμηνευτεί σαν πρόσκληση προς τον Πούτιν και τον Σι να καλύψουν το κενό, είτε μέσω επιδρομών ειδικών δυνάμεων είτε μέσω επικοινωνιακών δολιοφθορών είτε μέσω κατασκοπευτικών αεροστάτων». Η Corriere έγραψε επίσης ότι «οι Ρώσοι, τον Μάρτιο του 2023, ζήτησαν από τον ΟΗΕ να αναγνωρίσει την αξίωσή τους να ελέγχουν πάνω από το 70% της Αρκτικής, εκτός φυσικά από τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των διαφόρων χωρών, όμως αυτή ήταν μία συμβολική κίνηση, ανεξάρτητη από το γεγονός ότι οι περισσότεροι φυσικοί πόροι βρίσκονται στις ΑΟΖ των άλλων χωρών».

Η Ευρωπαϊκή Ενωση αναθεώρησε τη στρατηγική της για την Αρκτική τον Οκτώβριο του 2021, ενημερώνοντας ένα έγγραφο του 2016, με στόχο τη διατήρηση της ειρηνικής συνεργασίας εκεί και την επιβράδυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Προβληματίζεται, πάντως, από τον οξυμένο γεωπολιτικό ανταγωνισμό στην περιοχή, αφού τον θεωρεί επικίνδυνο για τα συμφέροντά της. Οι Ευρωπαίοι δημιούργησαν και θέση ειδικού απεσταλμένου για θέματα Αρκτικής, την οποία κατέχει η Σουηδέζα Κλάρα Γκάνσλαντ. Η Κίνα έχει καθεστώς παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο και επιθυμεί να υλοποιήσει τα σχέδιά της περί πολικής οδού στην εμπορική ναυσιπλοΐα. «Οι προσπάθειες κρατικών κινεζικών εταιρειών να κατασκευάσουν αεροδρόμια στη Γροιλανδία (Δανία) μπλοκαρίστηκαν το 2019, με επέμβαση των ΗΠΑ. Η Κίνα βλέπει την Αρκτική ως ακυβέρνητο χώρο και θέλει να την εκμεταλλευτεί ποικιλοτρόπως».

Χαρακτηριστική της ανησυχίας με την οποία οι Δυτικοί-ΝΑΤΟϊκοί βλέπουν την Αρκτική ήταν η δήλωση της δανέζας πρωθυπουργού Μέτε Φρεντέρικσεν στον Λευκό Οίκο προ ημερών. Συνέδεσε τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο με την Αρκτική και είπε επί λέξει ότι «δεν μπορούμε να είμαστε αφελείς σχετικά με την Ουκρανία ή με την Αρκτική». Αναρωτήθηκε «αν τα πράγματα στο Αρκτικό Συμβούλιο θα επανέλθουν στην προηγουμένη κατάσταση» και μόνη της απάντησε: «Δεν το νομίζω, όσον αφορά τη Ρωσία. Και η Κίνα θα παίξει ρόλο στην περιοχή»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News