Αρκούδες που περιφέρονταν στους δρόμους της Ιταλίας. Πούμα περιπλανώμενα σε πόλεις στην Καλιφόρνια. Κατσίκες που κατέλαβαν ολόκληρες πόλεις στην Ουαλία. Η μακροχρόνια περίοδος καραντίνας που επιβλήθηκε παγκοσμίως στη διάρκεια της πανδημίας επιβάρυνε την υγεία των ανθρώπων, αλλά είχε και απρόβλεπτες συνέπειες για τα μέλη του ζωικού βασιλείου.

Καθώς οι άνθρωποι κλείνονταν στα σπίτια τους για να σταματήσουν την εξάπλωση της Covid-19 στις αρχές του 2020, αντάλλασσαν ιστορίες στο διαδίκτυο σχετικά με την άγρια ζωή, που σταδιακά ανακτούσε αστικούς χώρους έξω από τα παράθυρά τους.

Τώρα, μια τεράστια μελέτη δεδομένων εντοπισμού GPS σε αρκούδες, ελάφια, ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις και περίπου 40 άλλα χερσαία θηλαστικά σε όλον τον κόσμο επιβεβαιώνει ότι πολλά ζώα περιπλανήθηκαν πιο μακριά και κινούνταν πιο άνετα χωρίς ανθρώπους γύρω τους, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι ακόμα και η μικρότερη αλλαγή στις ανθρώπινες συνήθειες έχει τεράστιες συνέπειες στην πανίδα του πλανήτη. Το πρωτοφανές και τυχαίο πείραμα που ήταν η πανδημία επέτρεψε στους οικολόγους να δείξουν πόσο ευαίσθητα είναι τα άλλα πλάσματα με την παρουσία ανθρώπων – και πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους όταν δεν τα ενοχλούμε.

Η εργασία, στην οποία συμμετείχαν 175 ερευνητές άγριας ζωής, προτείνει νέους τρόπους για την προστασία της άγριας ζωής τώρα που η πανδημία έχει τελειώσει — χωρίς, δηλαδή, να χρειάζεται να παροτρύνουμε τον ανθρώπινο πληθυσμό να απομονωθεί εκ νέου στο σπίτι.

Ενας αυξανόμενος όγκος ερευνών για την επιβράδυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας –μια σύντομη περίοδο που οι επιστήμονες αποκαλούν «ανθρωπόπαυση»– αποκαλύπτει τους περίπλοκους τρόπους με τους οποίους ανταποκρίθηκαν τα οικοσυστήματα όταν ξαφνικά στερήθηκαν την ανθρώπινη παρουσία.

Μερικές φορές η απουσία ανθρώπων συνιστούσε ευεργετική ανακούφιση για την άγρια ζωή. Αλλες φορές η ανθρωπόπαυση ήταν εις βάρος των ζώων. Οπως σε πολλές από τις κορυφαίες στιγμές της επιστήμης, η ανατροπή ξεκίνησε εντελώς τυχαία.

Στα χρόνια πριν από το 2020 δεκάδες επιστήμονες σε όλον τον κόσμο τοποθέτησαν περιλαίμια παρακολούθησης σε ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις, αρκούδες, ελάφια, λιοντάρια και άλλα άγρια ζώα, για τα δικά τους, ξεχωριστά, ερευνητικά έργα. Εκείνη την εποχή κανένας τους δεν υποψιαζόταν ότι τα δεδομένα τους θα μας βοηθούσαν να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις μιας παγκόσμιας κρίσης υγείας.

Συνολικά, οι συντεταγμένες GPS που συγκέντρωσε η ερευνητική ομάδα από 2.300 χερσαία θηλαστικά, έδειξαν μεγάλη ποικιλία στοιχείων, αλλά παρουσίασαν και μερικές τάσεις. Πολλά ζώα έγιναν πιο περιπετειώδη κατά την έναρξη της πανδημίας, διανύοντας αποστάσεις έως και 73% μεγαλύτερες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, στις περιοχές με τις πιο αυστηρές καραντίνες.

Ανάμεσα στα πιο τολμηρά αποδείχτηκαν οι καφέ αρκούδες στις ιταλικές Αλπεις. Γύρω από την πόλη του Τρέντο, τα συνήθως συνεσταλμένα σαρκοφάγα ζώα έκαναν επιδρομές σε κοτέτσια, λεηλάτησαν κάδους σκουπιδιών και περιπλανήθηκαν κατευθείαν στα κέντρα των χωριών κατά τις περιόδους καραντίνας.

Τα πούμα της Καλιφόρνιας αποφεύγουν, επίσης, τις κατοικημένες περιοχές. Αλλά κατά τη διάρκεια της καραντίνας στην περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, τα αιλουροειδή πλησίασαν πιο κοντά στις αστικές περιοχές, μερικές φορές περιπολώντας στο κέντρο τους. Αλλά εξίσου γρήγορα τα πούμα υποχώρησαν. Μόλις η κοινωνία άνοιξε ξανά και οι πολίτες βγήκαν έξω οδηγώντας και περπατώντας στους δρόμους, τα πούμα επέστρεψαν εκεί που ήταν πριν.

Αν και τα ζώα που παρακολουθούσαν οι ζωολόγοι περιπλανήθηκαν σε μεγαλύτερες αποστάσεις, κινούνταν λιγότερο –και σε σύντομα χρονικά διαστήματα διάρκειας μίας ώρας, επειδή λιγότεροι άνθρωποι βρίσκονταν γύρω για να τα τρομάξουν. Και με λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους, πολλά ζώα πλησίασαν επίσης πιο κοντά σε κανονικά πολυσύχναστες αρτηρίες, αναζητώντας τροφή και άλλους πόρους.

Για πολλά είδη, η αποχή από τις συναντήσεις με τους ανθρώπους ήταν σαφώς ευλογία. Οι θαλάσσιες χελώνες στη Φλόριντα, για παράδειγμα, φάνηκε να ευδοκιμούν, αφού οι παραθεριστές μάζεψαν τις ομπρέλες τους από τις οργανωμένες παραλίες, σύμφωνα με άλλους ερευνητές. Το ίδιο συνέβη και με τις δικές μας θαλάσσιες χελώνες στο νησί της Ζακύνθου.

Αλλά τα οικοσυστήματα είναι περίπλοκα, με τους ανθρώπους να παίζουν ηθελημένα (ή άθελά τους) κάποιο ρόλο. Για παράδειγμα, οι ερευνητές που εργάζονταν για την προστασία των θαλάσσιων πτηνών απαλλάσσοντας το νησί Γκάου στον Ατλαντικό από τα επεμβατικά ποντίκια, έπρεπε να αναβάλουν το έργο τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ακόμα, η απουσία τουριστών στο σουηδικό νησί Στόρα Κάρλσο προκάλεσε επταπλάσια αύξηση των αετών με λευκή ουρά σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αυτό ήταν καλό για τα αρπακτικά αλλά καταστροφικό για ένα είδος θαλασσοπουλιού που ονομάζεται «κοινό μουρρέ», το οποίο άρεσε στους αετούς να ενοχλούν. Οι άνθρωποι, είτε το ήξεραν είτε όχι, βοηθούσαν με την παρουσία τους την προστασία των μουρίδων από μεγαλύτερα πουλιά.

Ενα άλλο μάθημα από την καραντίνα της Covid: Μερικές φορές είναι καλό απλώς να δίνουμε στην άγρια ζωή περισσότερο χώρο για να είναι άγρια. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε βασικές στιγμές επιβίωσης, λέει ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Ισως είναι καλό να κλείνουμε, ας πούμε, μια παραλία ή ένα δάσος κατά τη διάρκεια μιας μεταναστευτικής περιόδου ή μιας περιόδου αναπαραγωγής, ώστε τα ζώα να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με ησυχία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News