Eνα από τα σημαντικά «επεισόδια» της ευρύτερης Μάχης του Κουρσκ –που ουδείς αμφισβητεί ότι ήταν κρίσιμης σημασίας για την τελική ήττα του Χίτλερ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο– είναι η μάχη στο χωριό Προχόροφκα. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου «The Panzers of Prokhorovka: The Myth of Hitler’s Greatest Armoured Defeat» (Tα Πάντσερ του Προχόροφκα: Ο Μύθος της Μεγαλύτερης Ηττας του Χίτλερ σε Μάχη Τεθωρακισμένων), οι Times του Λονδίνου σημειώνουν ότι η νεότερη ιστορική έρευνα ανατρέπει τα γενικώς παραδεκτά σχετικά με το τι πραγματικά συνέβη.

Οπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα, οι «μαχητές» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη Ρωσία θα πυροδοτήσουν τα όπλα τους για να τιμήσουν την 80ή επέτειο από τη μάχη του χωριού Προχορόφκα (12-14 Ιουλίου 1943) τον επόμενο μήνα. Θα τη χαρακτηρίσουν ως μια μεγάλη ρωσική νίκη επί του ναζισμού στη «μεγαλύτερη μάχη τεθωρακισμένων στην ιστορία».

Προβάλλεται ως μια εμβληματική στιγμή της ρωσικής στρατιωτικής ιστορίας, αλλά μόλις αποκαλύφθηκε ότι πρόκειται για πλάνη. Το προαναφερθέν βιβλίο, που κυκλοφόρησε στις 8 Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναφέρει ότι η θεωρητικά ανατρεπτική νίκη υπήρξε στην πραγματικότητα ένα πολεμικό επεισόδιο κατά το οποίο οι Σοβιετικοί αμύνθηκαν καταγράφοντας σημαντικές απώλειες. Και παρότι η ευρύτερη μάχη Μάχη του Κουρσκ, όπου οι Σοβιετικοί καθυπόταξαν τη ναζιστική μηχανή, θεωρείται καθοριστική για την έκβαση του πολέμου, το επεισόδιο του Προχορόφκα φαίνεται ότι είχε από μικρές ως μηδαμινές επιπτώσεις για τα τεθωρακισμένα τμήματα της Γερμανίας.

Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο ιστορικός του Πανεπιστημίου East Anglia, Μπεν Γουίτλεϊ, ο οποίος έψαξε στα γερμανικά αρχεία, φτάνοντας σε αδημοσίευτες ή και άγνωστες απογραφές υλικού και φωτογραφίες. Το συμπέρασμά του είναι ότι, ενώ οι Ρώσοι έχασαν εκατοντάδες τανκς σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αμυνθούν, οι Ναζί δεν κατέγραψαν περισσότερες από 16 απώλειες αρμάτων μάχης.

Σύμφωνα με τον ρωσικό μύθο, όμως, ο σοβιετικός στρατός κατέστρεψε έως και το 77% της γερμανικής δύναμης αρμάτων μάχης στην περιοχή του Προχορόφκα. Τα στοιχεία της Βέρμαχτ, που περιείχαν και την απογραφή μετά τη μάχη, έδειξαν ότι το ποσοστό των γερμανικών απωλειών σε τεθωρακισμένα ήταν τελικά πιο κοντά στο 3%. «Αυτές οι απογραφές έμοιαζαν με το Αγιο Δισκοπότηρο για τους ιστορικούς της μάχης» σχολίασε ο Γουίτλεϊ στους Times. «Θεωρήθηκε ότι χάθηκαν ή ακόμα και ότι καταστράφηκαν από τους ίδιους τους Γερμανούς, για να κρύψουν το μέγεθος της “ήττας” τους».

Ο βρετανός ιστορικός προσέθεσε ότι τον Ιούλιο του 1943 ο πόλεμος στο Ανατολικό Μέτωπο έκλινε ήδη υπέρ των Σοβιετικών, που είχαν τεράστια υπεροχή σε ανθρώπινο δυναμικό, ενώ οι Ναζί είχαν σχεδόν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους. Η Μάχη του Κουρσκ έμεινε στην ιστορία ως ένα κρίσιμο ορόσημο προς τη συμμαχική νίκη. Αυτή του Προχορόφκα ήταν μια αμυντική προσπάθεια για τους Σοβιετικούς ενόψει μιας απόπειρας για ναζιστική αντεπίθεση. Το σχέδιο άμυνας πέτυχε, αλλά με τεράστιο κόστος: εκατοντάδες τανκς καταστράφηκαν, ενώ μόνο στις 12 Ιουλίου 1943 οι Σοβιετικοί έχασαν 132 τεθωρακισμένα.

Στη φωτογραφία που περιλαμβάνεται στο Tweet εικονίζονται ρώσοι στρατιώτες και σοβιετικά τανκς T-34:

T-34 tank crew. The tank is a typical example of a very early T-34 with an F-34 gun, featuring a tall toolbox for the gun toolkit, front weld seam reinforced with rivets, and extended fenders. #tanks #history #WW2 pic.twitter.com/bQIuW8t2En

— Tank Archives (@Tank_Archives) May 29, 2023

Αντίθετα, τα σοβιετικά στοιχεία έδειχναν ότι οι Ναζί έχασαν τα 298 από τα 400 τεθωρακισμένα στο πεδίο. Αυτές οι αναφορές βοήθησαν στην οικοδόμηση του μύθου, αλλά δεν είναι σαφές πώς προέκυψε αυτός ο εξαιρετικά ανακριβής αριθμός. Μια εκδοχή λέει ότι ρώσος στρατάρχης Πάβελ Ροτμίστροφ έβγαλε από το μυαλό του τον αριθμό των γερμανικών τανκς που καταστράφηκαν για να δικαιολογηθεί όταν ο Στάλιν απαίτησε να μάθει γιατί είχαν χαθεί τόσα πολλά σοβιετικά τεθωρακισμένα.

Ακόμη και βετεράνοι της μάχης επιβεβαίωσαν όταν ρωτήθηκαν από ακαδημαϊκούς την αληθινή ιστορία: Η ανάμνησή τους ήταν ότι είχαν καταστραφεί πολύ περισσότερα σοβιετικά άρματα μάχης παρά γερμανικά. Τα ψευδή στοιχεία έχουν κοινοποιηθεί επανειλημμένως από λογαριασμούς της ρωσικής κυβέρνησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι αναρτήσεις έγιναν, δε, αισθητά περισσότερες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, χάρη σε ένα ανανεωμένο κύμα προπαγάνδας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News