Ο σκληροτράχηλος (και κινούμενος στα όρια της νομιμότητας) αστυνομικός Τζίμι «Ποπάι» Ντόιλ (Τζιν Χάκμαν) συνομιλεί με τον ιταλοαμερικανό συνεργάτη του, Μπάντι «Κλάουντι» Ρούσο (Ρόι Σάιντερ), καθώς εξετάζει ένα τραύμα στο χέρι του έπειτα από επίθεση που δέχτηκε με μαχαίρι από έναν έμπορο ναρκωτικών. «Είσαι ένας βλάκας Νοτιοϊταλός» λέει ο Ντόιλ. «Πώς στο διάβολο να ήξερα ότι είχε μαχαίρι;» διερωτάται ο Κλάουντι. «Μην εμπιστεύεσαι ποτέ έναν νέγρο» εξηγεί ο Ντόιλ. «Θα μπορούσε να είναι λευκός» ανταπαντά ο Κλάουντι. «Μην εμπιστεύεσαι ποτέ κανέναν» συνοψίζει ο Ντόιλ.

«Είναι μια βασική σκηνή για τον “Ανθρωπο από τη Γαλλία”» γράφει ο Ματέο Περσιβάλε της Corriere della Sera, θυμίζοντας πως η ταινία κέρδισε, μεταξύ άλλων, πέντε βραβεία Οσκαρ (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, Α’ ανδρικού ρόλου, διασκευασμένου σεναρίου, μοντάζ) και εξακολουθεί να εμπνέει σκηνοθέτες αστυνομικών φιλμ, ακόμη και να αντιγράφεται, γεγονός που εξηγεί γιατί μια κόπια της φυλάσσεται στα αρχεία της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου στην Ουάσινγκτον, μαζί με τις κόπιες των υπόλοιπων κορυφαίων αριστουργημάτων του αμερικανικού κινηματογράφου, «έργα ιδιαίτερα σημαντικής πολιτιστικής, ιστορικής και αισθητικής αξίας».

Γιατί, όμως, τα αναφέρει όλα αυτά ο ιταλός δημοσιογράφος; Επειδή η παραπάνω εμβληματική σκηνή της εμβληματικής ταινίας λογοκρίθηκε, κόπηκε, χωρίς προειδοποίηση, από την πιο διαδεδομένη διαθέσιμη βερσιόν του φιλμ, εκείνη που προσφέρεται για streaming από την Criterion (αξιόλογη αμερικανική εταιρεία διανομής και αποκατάστασης πολλών παλιών κλασικών ταινιών). Το ανακάλυψε ο γνωστός παλαίμαχος σχολιαστής της βιομηχανίας του κινηματογράφου Τζέφρι Γουέλς, επισημαίνοντάς το στον αυτοδιαχειριζόμενο ιστότοπό του hollywood-elsewhere.com.

«Γιατί να λογοκριθεί η σκηνή που προσφέρει σχεδόν αμέσως στους θεατές ουσιαστικές πληροφορίες, δηλαδή ότι ο πρωταγωνιστής της ταινίας, που πρέπει να εξαρθρώσει ένα διεθνές δίκτυο διακίνησης ηρωίνης, είναι ένας πολύ κακός άνθρωπος, ένας ρατσιστής; Γιατί να επιδιώκεται να “προστατευθεί” η ευαισθησία των θεατών όσον αφορά μια ταινία που δεν ήταν ποτέ και ποτέ δεν θα είναι κατάλληλη για ανηλίκους;» διερωτάται ο Περσιβάλε.

«Επειδή, όπως οι αμερικανικοί εκδοτικοί οίκοι πληρώνουν “sensitivity readers” (αναγνώστες ευαισθησίας) για να “φιλτράρουν” αποσπάσματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν προσβλητικά από πρωτότυπα προς έκδοση, έτσι και τα κινηματογραφικά στούντιο προσπαθούν να μη σοκάρουν το πιο ευαίσθητο κοινό, προσελκύοντας επικρίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» απαντά ο ίδιος.

Κάπως έτσι, η Disney, η οποία πριν από τέσσερα χρόνια αγόρασε τον κατάλογο της 20th Century Fox, στον οποίο περιλαμβάνεται και ο «Ανθρωπος από τη Γαλλία», επέλεξε να λογοκρίνει την ταινία, εξαλείφοντας την προσβλητική λέξη «nigger», που προφέρει ο «Ντόιλ». Οσον αφορά το επίσης προσβλητικό «guinea», «είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ήθελαν να προστατεύσουν τους Ιταλοαμερικανούς» γράφει ο δημοσιογράφος της Corriere.

Εν αναμονή αντιδράσεων από τον σκηνοθέτη Γουίλιαμ Φρίντκιν και τον Τζιν Χάκμαν (ο οποίος αρχικά δεν ήθελε να υποδυθεί τον ανεπανάληπτο Τζίμι «Ποπάι» Ντόιλ, αλλά στη συνέχεια η εξαιρετική ερμηνεία του τού απέφερε το πρώτο του Οσκαρ), «μπορούμε ίσως να υποθέσουμε ότι αμερικανοί σκηνοθέτες προικισμένοι με το μαγικό “final cut”, δηλαδή τον τελευταίο λόγο στο μοντάζ των ταινιών τους, θα συνεχίσουν να επιμένουν ότι το streaming πρέπει σέβεται τις καλλιτεχνικές επιλογές τους. Διαφορετικά θα αναγκαστούμε όλοι να εφοδιαστούμε με DVD και Blu-ray, ευελπιστώντας ότι καμία εταιρεία παραγωγής δεν θα θελήσει να εισβάλει στα σπίτια μας για να “κόψει” σκηνές που θεωρούν ότι δεν είναι ιδιαίτερα διδακτικές» καταλήγει ο Ματέο Περσιβάλε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News