Στις δύο τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας, η λεωφόρος που βρίσκεται δίπλα στα κεντρικά γραφεία του AKP, του κόμματος του Ερντογάν, έναν πύργο από γυαλί και τσιμέντο στα δυτικά προάστια της Αγκυρας, ήταν γεμάτη κόσμο. Η κρατική τηλεόραση είχε μόλις ανακοινώσει τα τελευταία αποτελέσματα στο πλαίσιο της καταμέτρησης των ψήφων, καθιστώντας σαφές πως ο νικητής των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία θα αναδειχθεί το βράδυ της 28ης Μαΐου.

Ωστόσο οι ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος έσπευσαν να επευφημήσουν τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη τους. Και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανταποκρίθηκε, φυσικά, στο κάλεσμά τους, εξερχόμενος στο μπαλκόνι του τελευταίου ορόφου, από όπου ερμήνευσε, μάλιστα, ένα τραγούδι, θέλοντας, έτσι, να τους ευχαριστεί για την αμέριστη αφοσίωσή τους στο πρόσωπό του.

«Ο άνθρωπος που ηγείται της Τουρκίας επί μία εικοσαετία γνωρίζει πως βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρώτη φορά δεν κέρδισε μια εκλογική αναμέτρηση με την πρώτη, παρά τον έλεγχό που ασκεί στα μέσα ενημέρωσης και στους θεσμούς. Αλλά αποδείχθηκε για πολλοστή φορά πρωταθλητής των προεκλογικών εκστρατειών, εφαρμόζοντας μια στρατηγική που βασίζεται σε τρεις άξονες – την πατρίδα, τα χρήματα, την ταυτότητα – και σε μια χούφτα πιστών ανδρών» συνοψίζει σε ανταπόκρισή της από την Αγκυρα η Γκαμπριέλα Κολαρούσο της La Repubblica.

Επιδιώκοντας να εξηγήσει το φαινόμενο (καλώς ή κακώς) Ερντογάν, η ιταλίδα δημοσιογράφος εστιάζει καταρχάς την προσοχή της στον Ερτάν Αϊντίν, τον οποίο αποκαλεί «γκουρού των δημοσκοπήσεων». Γράφει πως, αφού προέβλεψε το 2019 ότι το AKP θα έχανε για πρώτη φορά την Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα στις αυτοδιοικητικές εκλογές εκείνης της χρονιάς, άρχισε σταδιακά να παραγκωνίζεται στους κόλπους του κόμματος, κυρίως επειδή ο τούρκος πρόεδρος ήταν δυσαρεστημένος με τις αναλύσεις αυτού του «λαμπρού  πρώην βουλευτή, δημοσκόπου και πολιτικού επιστήμονα», όπως τον χαρακτηρίζει η Κολαρούσο. Τον περασμένο Ιανουάριο, ωστόσο, με τις δημοσκοπήσεις να τον προβληματίζουν ιδιαίτερα, ο Ερντογάν του ζήτησε να ηγηθεί της προεκλογικής του εκστρατείας.

Ο Αϊντίν είναι ο άνθρωπος που επινόησε το αφήγημα περί του «νέου τουρκικού αιώνα» που υπόσχεται ο τούρκος πρόεδρος στον τουρκικό λαό, εκμεταλλευόμενος τη σύμπτωση της διεξαγωγής των προεδρικών εκλογών και του εορτασμού της πρώτης εκατονταετηρίδας της ανακήρυξης της Δημοκρατίας της Τουρκίας (την 29η Οκτωβρίου του 1923 από τον Κεμάλ Ατατούρκ).

Δική του ιδέα ήταν επίσης το να επικεντρωθεί η προεκλογική εκστρατεία σε όλες τις επιτυχίες που σημείωσαν την τελευταία εικοσαετία ο Ερντογάν και οι κυβερνήσεις του – στα σημαντικά έργα υποδομής, στον πολλαπλασιασμό των εργοστασίων, στην ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, στις προσπάθειες που καταβάλλονται για να καταστεί η Τουρκία πρωτοπόρος στην έρευνα και στην ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών. Για αυτό ο Ερντογάν οδήγησε το πρώτο εγχώριας κατασκευής ηλεκτρικό αυτοκίνητο και έστησε τη φιέστα με το αεροπλανοφόρο Anadolu.

Πέρα από τον Ερτάν Αϊντίν, στον πολύ στενό κύκλο συνεργατών του τούρκου προέδρου, ανήκει επίσης ο Χασάν Ντογάν, ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του Ερντογάν, ο Αλί Ιχσάν Αρλσάν, γνωστός και ως Μουτζαχίντ Αρσλάν, ο πιο νέος μεταξύ των ιδρυτών του AKP και βουλευτής του κόμματος από το 2015, ο Φαχρετίν Αλτούν, ο πανίσχυρος διευθυντής Επικοινωνίας της Τουρκικής Προεδρίας και ο Νουμάν Κουρτουλμούς, αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος και επικεφαλής μια ειδικής επιτροπής χάραξης στρατηγικής του AKP, στην οποία ανήκει και ο Ιμπραήμ Καλίν, ο μυστικοσύμβουλος του Ερντογάν.

«Ολοι έχουν λόγο όσον αφορά τις επιλογές της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά τελικά αυτός που αποφασίζει είναι ο Ερντογάν. Και ο πρόεδρος αποφάσισε στο δεύτερο μέρος της καμπάνιας να μην ακούσει τις συμβουλές των ανθρώπων του, που πρότειναν μια ακομματική, μετριοπαθή προσέγγιση, αλλά εστίασε σε αυτό στο οποίο υπερέχει, δηλαδή μια εξαιρετικά πολωτική εκστρατεία» ανέφερε συνομιλώντας με τη δημοσιογράφο της La Repubblica ο Ραγκίπ Σοϊλού, ένας τούρκος συνάδελφός της που καλύπτει εδώ και καιρό το κυβερνών κόμμα.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Ερντογάν κατήγγειλε τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου για σύμπραξη με «τρομοκράτες» (λόγω της υποστήριξης που τoυ παρέχει το φιλοκουρδικό HDP) επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί τον φόβο της τρομοκρατίας που είναι διάχυτος στην τουρκική κοινωνία. Ομως κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι απειλεί τις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες με «διεστραμμένες» ΛΟΑΤΚΙ ιδεολογίες, αναφέρει η ιταλίδα ανταποκρίτρια, κάνοντας λόγο για μια ταυτοτική στρατηγική που εφάρμοσε ο τούρκος πρόεδρος στην προεκλογική εκστρατεία, η οποία εξηγεί και τη συμμαχία του με τους ακροδεξιούς υπερεθνικιστές του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

«Ο Ερντογάν έχει ακόμα μια αφοσιωμένη βάση θρησκευόμενων ψηφοφόρων που τον βλέπουν ως τον πολυαναμενόμενο σωτήρα που θα καταστήσει επιτέλους την Τουρκία μεγάλη και μουσουλμανική ξανά» σημείωσε σχετικά ο Μουσταφά  Αϊκόλ, τούρκος διανοούμενος και αναλυτής στη δεξαμενή σκέψης Cato Institute. «Η “θρησκευόμενη Δεξιά αντιπροσωπεύει παραπάνω από το ήμισυ της τουρκικής κοινωνίας», πρόσθεσε.

Σε αυτούς τους ανθρώπους απευθυνόταν, οπότε, ο Ερντογάν, επιλέγοντας να ολοκληρώσει την προεκλογική του εκστρατεία με βραδινή προσευχή στην Αγία Σοφία (την οποία εκείνος μετέτρεψε σε τζαμί) την παραμονή της κρίσιμης ψηφοφορίας, με τις εικόνες να μεταδίδονται από όλα τα τουρκικά ΜΜΕ.

Εστιάζοντας στα ΜΜΕ, η Γκαμπριέλα Κολαρούσο θυμίζει πως ο έλεγχός τους αποτελεί ένα σημαντικό εξάρτημα του μηχανισμού δημιουργίας συναίνεσης του τούρκου προέδρου. Αναφέρει ενδεικτικά ότι η συνέντευξη που παραχώρησε ο Ερντογάν την Παρασκευή πριν από τις εκλογές μεταδόθηκε από περισσότερα από 20 κανάλια: «Παρότι η αντιπολίτευση διαθέτει έναν δικό της σταθμό, τον Halk, και υποστηρίζεται από ορισμένα πιο ανεξάρτητα μέσα, η δυσαναλογία είναι εμφανής», αναφέρει σχετικά.

Αλλά ο τούρκος πρόεδρος κατάφερε να πείσει την πλειονότητα των Τούρκων να τον στηρίξουν εκμεταλλευόμενος και τους κρατικούς πόρους που ελέγχει. Για αυτό δεν παρέλειψε να υποσχεθεί αυξήσεις μισθών και συντάξεων και επιδοτήσεις για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους, αλλά και να φωτογραφηθεί να μοιράζει μετρητά σε πολίτες και μικρά παιδιά.

«Το AKP, με την 21χρονη εμπειρία του στην εξουσία, χρησιμοποίησε κρατικούς πόρους για να πραγματοποιήσει κοινωνικές παροχές και δημιούργησε μια πιστή μάζα ανθρώπων που έσπευσαν στις κάλπες φοβούμενοι ότι εάν φύγει ο Ερντογάν θα χάσουν βοηθήματα και επιδοτήσεις» σημείωσε σχετικά ο Νεβζάτ Τσιτσέκ, διευθυντής του Independent Turkey.

«Αντιμέτωπο με την απειλή να κατακλυστεί από τις εξελίξεις στην τεχνολογία και στην επιστήμη, το πιο εύθραυστο και συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας αναζήτησε καταφύγιο στην ταυτότητα και στο ενδιαφέρον ενός “φιλεύσπλαχνου πατέρα”» γράφει η Κολαρούσο, ολοκληρώνοντας την ανταπόκρισή της από την πρωτεύουσα της Τουρκίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News