Στις συλλογές του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης, που βρίσκεται στην 5η Λεωφόρο, στο Μανχάταν, περιλαμβάνονται πάρα πολλά κλεμμένα αντικείμενα, έγραψε η Repubblica. H διοίκησή του, λοιπόν, αποφάσισε να δημιουργήσει μία τετραμελή ερευνητική ομάδα με σκοπό να ψάξει την προέλευση εκατοντάδων εκθεμάτων. Γιατί; Επειδή αποκτήθηκαν από ανθρώπους οι οποίοι εκ των υστέρων απεδείχθησαν γρανάζια του μηχανισμού παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων ή ειδών Τέχνης. Οσα χρόνια και αν έχουν περάσει από την αγορά τους, αυτά τα κομμάτια θα επιστραφούν στους νομίμους ιδιοκτήτες.

Στον κατάλογο του νεοϋορκέζικου μουσείου φιγουράρουν 1,5 εκατομμύρια εκθέματα κάθε είδους (τεχνουργήματα, ταπισερί, όπλα, μουσικά όργανα, κ.λπ.), με καταγωγή από όλον τον κόσμο. Με αυτά τα καλλιτεχνήματα καλύπτεται ιστορική περίοδος 5.000 ετών. Τα τελευταία χρόνια οι ξένες κυβερνήσεις πιέζουν το μουσείο να επιστρέψει τα κλεμμένα, έτσι αναπτύχθηκε μια κάποια ευαισθησία στο ζήτημα και επιστρατεύτηκαν  καινοτόμες ψηφιακές μέθοδοι έρευνας, ώστε κάποτε να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Το πιο πρόσφατο αίτημα περί επιστροφής έκανε η Καμπότζη: η ασιατική χώρα ζητάει να της δοθούν πίσω 45 αγάλματα (εκτίθενται στο τμήμα που είναι αφιερωμένο στην τέχνη των Χμερ, κομμάτια που το μουσείο αγόρασε τη δεκαετία του ’80). Για αυτά τα αγάλματα η έρευνα ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Εισαγγελία του Μανχάταν έχει κιόλας ερευνήσει κάποια αρχαία αντικείμενα, τα οποία έχουν επιστραφεί στις χώρες προέλευσης.

Μόνο το 2022 επεστράφησαν 58 τεμάχια, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και 15 που εμπορεύτηκε ο πιο διάσημος λαθρέμπορος ειδών Τέχνης παγκοσμίως, ο Ινδός Σούμπας Καπούρ. Ο Καπούρ πιάστηκε το 2011 ύστερα πό πωλήσεις αριστουργημάτων αξίας τουλάχιστον 100 εκατ. δολαρίων. Το ιταλικό μέσο έγραψε ότι στην Ιταλία οι Αμερικανοί επέστρεψαν 21 αρχαιότητες, συνολικής αξίας 19 εκατ.  δολαρίων.

Το θέμα των ερευνών στο μουσείο προέβαλαν και οι New York Times, γράφοντας ότι και τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης πιέζουν το μουσείο στην ίδια κατεύθυνση: ό,τι προέρχεται από λεηλασία πρέπει να αποδοθεί στους δικαιούχους. Και συμπλήρωσαν ότι οι πρώτες επιστροφές, πέραν της Ιταλίας, αφορούν και άλλες μεσογειακές χώρες με αρχαίους πολιτισμούς, αιγυπτιακό, ελληνικό, ελληνιστικό κ.λπ., όπως η Ελλάδα, η Τουρκία και η Αίγυπτος.

Τόνισαν, δε, ότι το πνεύμα του Μητροπολιτικού Μουσείου μπορεί να επηρεάσει και άλλα μουσεία ανά τον κόσμο να επιστρέψουν και αυτά κάποια από τα εκθέματά τους, όπως λόγου χάρη το Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου που κατέχει ελληνικές αρχαιότητες (τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα λεγόμενα «ελγίνεια»).

Ο αυστριακός ιστορικός Τέχνης Μαξ Χολάιν, διευθυντής του νεοϋορκέζικου μουσείου, συνέταξε επιστολή προς το προσωπικό στην οποία αναφέρει τα εξής: «Ως εξέχουσα φωνή στην παγκόσμια καλλιτεχνική κοινότητα, εναπόκειται στο μουσείο μας να ασχοληθεί πιο εντατικά με την εξέταση ορισμένων συλλογών μας. Η εμφάνιση νέων και πρόσθετων πληροφοριών και το μεταβαλλόμενο κλίμα όσον αφορά τα πολιτιστικά αγαθά απαιτούν να αφιερώσουμε πρόσθετους πόρους σε αυτό το έργο». 

Σε αυτό το έγγραφο αποκαλύπτεται και η πρόθεση της διοίκησης του μουσείου να ανατεθεί σε τετραμελή επιτροπή ειδικών η «σκούπα» όλων των συλλογών του: «Διεύρυνση, επιτάχυνση και εντατικοποίηση της έρευνας σε όλα τα έργα που ήρθαν στο μουσείο μας από εμπόρους Τέχνης που τελούσαν ή τελούν υπό έρευνα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News