Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη

Κύριε Περιφερειάρχα, κύριοι Δήμαρχοι, αγαπητοί συνάδελφοι στο Υπουργικό Συμβούλιο, κυρίες και κύριοι, χαίρομαι ιδιαίτερα διότι βρίσκομαι, σήμερα, μαζί σας στη Λέσβο και κλείνει με αυτόν τον τρόπο ένας κύκλος παρουσίασης ολοκληρωμένων αναπτυξιακών περιφερειακών σχεδίων ξεχωριστά για κάθε ελληνική Περιφέρεια.

Και πρέπει να σας πω ότι το έντυπο αυτό το οποίο κρατάτε στα χέρια σας είναι αποτέλεσμα μίας σκληρής δουλειάς η οποία έχει γίνει από τη Γραμματεία της Κυβέρνησης, από όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, πάντα σε αγαστή συνεργασία με την Περιφέρεια αλλά και με τους τοπικούς Δήμους.

Για να μπορέσουμε να αποτυπώσουμε από τη μία το σημαντικό έργο το οποίο ήδη επιτελείται στο Βόρειο Αιγαίο, αλλά και να περιγράψουμε με απόλυτη σαφήνεια τι θέλουμε να πετύχουμε ως το 2030 ώστε και το Βόρειο Αιγαίο να μπορεί να είναι αναπτυξιακός πρωταθλητής στην πατρίδα μας και να μπορέσει να καλύψει το χαμένο έδαφος και να διορθώσει και να θεραπεύσει – αν θέλετε, πληγές του παρελθόντος.

Αυτό το οποίο ξεχωρίζει με αυτά τα σχέδια από προηγούμενες εκθέσεις ιδεών έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάθε έργο το οποίο παρουσιάζεται εδώ είναι κοστολογημένο, έχει συγκεκριμένο φορέα υλοποίησης και φυσικά εξασφαλισμένους πόρους. Οπότε θα έλεγα ότι είναι κι ένα συμβόλαιο λογοδοσίας, το οποίο θα επιτρέπει και στην τοπική κοινωνία να παρακολουθεί την πρόοδο όσων έχουμε δεσμευθεί ότι θέλουμε να υλοποιήσουμε την επόμενη τετραετία.

Επιτρέψτε μου να πω, όμως, ότι τίποτα από αυτά τα οποία περιγράφεται σε αυτό εδώ το σχέδιο δε θα μπορούσε να είχε γίνει πράξη εάν δεν είχαμε αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα το οποίο βρέθηκε να διαχειρίζεται το Βόρειο Αιγαίο, που δεν είναι άλλο από το πρόβλημα των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών.

Ένα ζήτημα το οποίο είχαμε συζητήσει πολλές φορές όταν ήμουν ακόμα αρχηγός της αντιπολίτευσης και ένα θέμα το οποίο μπορεί να οδήγησε και στο παρελθόν σε κάποιες εντάσεις μεταξύ Κυβέρνησης και Περιφερειακής Διοίκησης. Θεωρώ, όμως, ότι σήμερα έχουμε κάθε λόγο να είμαστε όλοι μας, Κυβέρνηση και τοπικές κοινωνίες υπερήφανοι για το γεγονός ότι μιλάμε για ένα άλλο Βόρειο Αιγαίο όπου το μεταναστευτικό πρόβλημα ουσιαστικά έχει αντιμετωπιστεί στη ρίζα του.

Δεν ήταν εύκολο σας βεβαιώνω, ήταν ίσως από τα πιο δύσκολα προβλήματα τα οποία κληθήκαμε να διαχειριστούμε, ακριβώς επειδή δεν ήταν απλά ένα ζήτημα κατατρεγμένων ανθρώπων οι οποίοι αναζητούσαν ένα καλύτερο αύριο ή το δικαίωμα σε διεθνή προστασία, ήταν αποτέλεσμα μίας συστηματικής εργαλειοποίησης από τη γειτονική χώρα ενός προβλήματος, με σκοπό να ασκηθεί σημαντική γεωπολιτική πίεση όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.

Αυτό το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε και στα χερσαία μας σύνορα, αντιμετωπίστηκε, όμως, και στα θαλάσσιά μας σύνορα. Γιατί για μας η θάλασσα έχει σύνορα και τα σύνορα αυτά πρέπει η Ελληνική Πολιτεία να τα φυλάσσει με τρόπο αποτελεσματικό, όπως και αποδείξαμε ότι μπορούμε να το κάνουμε.

Και βέβαια θέλω να τονίσω στο σημείο αυτό τον πολύ σημαντικό ρόλο του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ανοίγω μία παρένθεση, όταν κάλεσα τον Νότη Μηταράκη να του αναθέσω την ευθύνη να αναλάβει προϊστάμενος του νέου Υπουργείου το οποίο είχαμε συστήσει, υπήρξε μία παύση στο τηλέφωνο. Σκέφτηκα να καλέσω αμέσως μετά το ΕΚΑΒ, αλλά πρέπει να πω ότι το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και ο Υπουργός -θα έρθω και στη συνεργασία με τα υπόλοιπα Υπουργεία- καταφέραμε αυτή τη βόμβα να την αποσυναρμολογήσουμε και είμαι εξαιρετικά υπερήφανος για τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής.

Και δε νομίζω ότι υπάρχει εικόνα που να δικαιώνει πολύ περισσότερο τις προσπάθειες τις δικές μας, αλλά και τις προσδοκίες τις δικές σας, απ’ αυτό το οποίο είδα σήμερα στη Μόρια. Μια Μόρια η οποία πρακτικά δεν θυμίζει σε τίποτα τις εικόνες τις οποίες είχαμε βιώσει. Εικόνες οι οποίες διέσυραν τη χώρα διεθνώς, εικόνες οι οποίες ασκούσαν τρομερή πίεση στην τοπική κοινωνία. Εικόνες που παραβίαζαν κάθε έννοια, τελικά, ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Όταν πήγα στην Μόρια ως αρχηγός της αντιπολίτευσης μπήκα με τα ΜΑΤ μέσα. Και νομίζω ότι ξέρετε πάρα πολύ καλά τι σημαίνει αυτό.

Σήμερα, ο χώρος έχει αποδοθεί ουσιαστικά στον Δήμο, ιδιωτικές περιουσίες έχουν επιστρέψει στους ιδιοκτήτες τους και η Μόρια είναι ένα βουκολικό τοπίο με ελιές και πολύ σύντομα θα είναι ένα κέντρο εκπαίδευσης και πολιτισμού με εξασφαλισμένους πόρους, στηρίζοντας το πανεπιστήμιο και όχι μόνο.

Αλλά, όπως είπε και ο Υφυπουργός, χρειάστηκε συνεργασία πολλών συναρμόδιων υπουργείων για να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Το Λιμενικό στην πρώτη γραμμή, αλλά όχι μόνο. Η Αστυνομία, οι Ένοπλες Δυνάμεις μας, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών η οποία τόσο έχει λοιδορηθεί, παρά τα όποια λάθη μπορεί να έχουν γίνει, προσέφερε υπερπολύτιμες υπηρεσίες για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αυτό το εξαιρετικά σύνθετο και κρίσιμο ζήτημα.

Και βέβαια, δεν μπορώ να μην πω και να μην εκφράσω την αγανάκτησή μου ότι βρίσκονται κάποιοι σήμερα και κουνάνε το δάχτυλο για ζητήματα που έχουν να κάνουν με το κράτος δικαίου. Αυτοί που επέτρεψαν σε παραπάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να περάσουν μέσα από τη χώρα, θέτοντας ουσιαστικά σε κίνδυνο και την εθνική ασφάλεια της πατρίδας μας.

Αυτοί που και σήμερα ακόμα, προσέξτε, η αρμόδια υπουργός είπε ότι η κουβέντα που είχε πει ότι «λιάζονται -λέει- οι μετανάστες, είναι παράσημο», λέει. «Παράσημο». Να έρθει να σας τα πει εδώ όλα αυτά τα οποία εξακολουθούν και λένε σήμερα.

Και βέβαια, μας κουνάνε το δάχτυλο ποιοι; Αυτοί οι οποίοι διέσυραν τη χώρα στο εξωτερικό, οι οποίοι υιοθέτησαν όλα τα fake news τα οποία καλλιεργούσε η απέναντι πλευρά. Αυτοί οι οποίοι μίλησαν δήθεν για την «μικρή νεκρή Μαρία» και δεν ζήτησαν καν συγγνώμη όταν αποκαλύψαμε ότι όλο αυτό ήταν ένα μεγάλο ψέμα το οποίο διακινήθηκε από τη σκοτεινή προπαγάνδα της άλλης πλευράς.

Και αυτοί οι οποίοι και σήμερα, ακόμα, πηγαίνουν ανερυθριάστως στις Βρυξέλλες και ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην χρηματοδοτήσει το φράχτη στον Έβρο. Ντροπή είναι το μόνο που έχω να πω. Να μην μας κουνάνε και το δάχτυλο από πάνω.

Και πάντως να έρθουν εδώ, να έρθουν εδώ και να δουν πώς έχει αλλάξει η όψη του Βορείου Αιγαίου συνολικά και πώς η αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος αποτέλεσε την απαραίτητη προϋπόθεση για όλα τα υπόλοιπα έργα τα οποία ουσιαστικά θέλουμε να δρομολογήσουμε.

Και ναι, προφανώς η προστασία των συνόρων της χώρας και των εξωτερικών συνόρων της πατρίδας μας είναι μια μόνο πτυχή του προσφυγικού προβλήματος. Δεν είναι όμως η μόνη. Για να μιλήσουμε λίγο για τα ασυνόδευτα ανήλικα. Τίποτα δεν με σόκαρε παραπάνω όταν επισκέφτηκα τη Μόρια από τις εικόνες αυτών των εφήβων σε άθλιες συνθήκες. Όλοι ξέρετε τι γινόταν. Τότε δεν είδα ενδιαφέρον από τους διάφορους προοδευτικούς, αυτοί που μας κουνάνε μονίμως τη σημαία του προοδευτικού. Εμείς λύσαμε το θέμα και σήμερα δεν υπάρχει ασυνόδευτο ανήλικο το οποίο να μην είναι σε δομή που να προστατεύει αυτές τις ευαίσθητες ψυχές που τόσα έχουν περάσει.

Τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών συνολικά. Περάσανε πολύ δύσκολα. Την δημιουργία δομών σύγχρονων, ασφαλών αλλά και με ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.

Την απόδοση πίσω στους δήμους των χώρων που τους ανήκαν. Όχι μόνο εδώ στη Λέσβο, στη Σάμο, στο Βαθύ, όπου κρεμόταν από πάνω από την πόλη ουσιαστικά ένας καταυλισμός με 7.000 ανθρώπους. Όλα αυτά ανήκουν στο χθες πια. Και νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να είμαστε ικανοποιημένοι για την πολιτική την οποία ασκήσαμε.

Τη διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων για να μπορέσουμε να καλύψουμε όλες αυτές τις σημαντικές ανάγκες. Την ενίσχυση του Λιμενικού, το σκάφος το οποίο είδα σήμερα είναι ένα από τα καινούργια σκάφη και θα προσθέσουμε και άλλα τέσσερα τέτοια σκάφη για να μπορούμε πραγματικά και να επιχειρούμε και να βλέπουμε ακριβώς τι γίνεται στην ευρύτερη περιοχή.

Για ένα πράγμα, λοιπόν, μπορώ να σας διαβεβαιώσω: η πολιτική αυτή θα συνεχιστεί με την επόμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Να έχετε, όμως, σοβαρότατες αμφιβολίες αν αυτή την πολιτική θα τη συνέχιζαν κάποιοι άλλοι οι οποίοι διεκδικούν σήμερα να κυβερνήσουν ξανά τον τόπο. Έχουν δώσει δείγματα γραφής και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το αναλογιστούν όλοι οι κάτοικοι του Βορείου Αιγαίου γιατί αφορά τελικά τις ζωές σας. Τις ζωές σας, την προκοπή σας, την οικονομική ανάπτυξη.

Και για να έρθω τώρα λίγο στους βασικούς πυλώνες του σχεδίου το οποίο παρουσιάσαμε, νομίζω ότι έχει δίκιο ο Περιφερειάρχης όταν λέει ότι πράγματι και το Βόρειο Αιγαίο έχει μετατραπεί σε ένα μεγάλο εργοτάξιο. Ξέρετε πια -το κουβέντιαζα και χθες στη Θεσσαλία- αρχίζουμε και έχουμε το ανάποδο πρόβλημα με αυτό που είχαμε πριν από τέσσερα χρόνια. Τότε λέγαμε πού είναι τα έργα, τώρα λέμε πού είναι οι εταιρείες να εκτελέσουν έργα.

Έχουμε τόσα έργα που το πρόβλημά μας είναι πια το ανάποδο, να εξασφαλίσουμε ότι τα έργα μπορούν να ολοκληρωθούν με ταχύτητα και με επαρκές προσωπικό ώστε να μπορούν να δρομολογηθούν. Αναφέρθηκε ο Περιφερειάρχης στα πολύ σημαντικά έργα οδικών υποδομών -ήταν παρατημένο το Βόρειο Αιγαίο, μην έχουμε καμία αμφιβολία γι’ αυτό.

Και προφανώς το μεγαλύτερο έργο το οποίο γίνεται, που είναι το φράγμα του Τσικνιά, χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να βλέπετε δηλαδή πώς οι πόροι, τους οποίους εμείς διεκδικήσαμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τελικά έχουν αποτύπωμα για τη δική σας τοπική ευημερία.

Κάποτε μας έλεγε ο τέως Πρωθυπουργός, πήγε, λέει, στις Βρυξέλλες και διαπραγματεύτηκε 17 ώρες και μας έφερε πίσω το τρίτο μνημόνιο, μας φόρτωσε 100 δισεκατομμύρια. Εγώ πήγα στις Βρυξέλλες, διαπραγματεύτηκα πέντε μέρες. Και σας έφερα πίσω 31 δισεκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Αυτή είναι η διαφορά μας, για να μην ξεχνιόμαστε.

Και αυτά είναι χρήματα τα οποία πιάνουν τόπο, πιάνουν τόπο παντού, από τα έργα, τα πολύ σημαντικά έργα που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό -και θέλω να σταθώ εδώ και να εξάρω τη σπουδαία δουλειά που έχει κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού. Επισκέφτηκα πριν από λίγο το Κάστρο της Μυτιλήνης, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κάστρο στη Μεσόγειο, μετά το Κάστρο του Ηρακλείου, τον Χάνδακα, και στο οποίο γίνεται μία πάρα πολύ σημαντική παρέμβαση. 15 εκατομμύρια περίπου έχουν κινητοποιηθεί.

Και αυτά δεν είναι μόνο 15 εκατομμύρια, είναι και πολλές δουλειές, εκατοντάδες δουλειές, συντηρητών, τοπικών νέων ανθρώπων, γιατί ο πολιτισμός και η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στοιχίζει, δεν είναι φτηνό αυτό το «σπορ», αλλά πρέπει να έχουμε και εκπαιδευμένο προσωπικό. Να γνωρίζουν οι άνθρωποι ότι γύρω από τον πολιτισμό υπάρχουν πολλές καλές δουλειές, διότι πάντα η Πολιτεία θα οφείλει να διαφυλάξει αυτή την πολιτιστική της κληρονομιά.

Και βέβαια, τα πολύ σημαντικά αναπτυξιακά έργα τα οποία γίνονται μέσα από τις ιδιωτικές επενδύσεις. Έχει δίκιο η Σοφία όταν είπε ότι το Βόρειο Αιγαίο είναι ακόμα πίσω, πολύ πίσω ως τουριστικός προορισμός. Σκεφτείτε, όμως, από την άλλη πόσο σημαντικά βήματα προόδου μπορείτε να κάνετε. Ήδη βλέπω μια πολύ βελτιωμένη εικόνα μιλώντας με τους ανθρώπους του τουρισμού, από την στιγμή που λύθηκε το προσφυγικό ζήτημα.

Η Σάμος ήταν πάντα μπροστά, πολύ πιο μπροστά από τα υπόλοιπα νησιά. Αλλά και τα νησιά του Βορείου, του πιο Βορείου Αιγαίου. Δηλαδή, η Χίος, η Λέσβος, η Λήμνος, έχουν πάρα πολύ σημαντικές δυνατότητες.

Εξ ου και η επένδυση στα αεροδρόμια μας είχε τόσο μεγάλη σημασία. Και βέβαια, το κάθε νησί βρίσκει την δική του ταυτότητα. Μιας και είμαστε στην Λέσβο, τεράστιες δυνατότητες σε πολλά επίπεδα εξειδικευμένου τουρισμού, τα οποία να συνδέονται και με τον πρωτογενή τομέα και με τον πλούσιο πολιτισμό και με το απολιθωμένο δάσος. Και με καινούργιες μορφές τουρισμού, όπως ορνιθοπαρατηρητικός τουρισμός. Ξέρετε ότι υπάρχουν εκατομμύρια μόνο Βρετανοί, οι οποίοι ταξιδεύουν μόνο και μόνο για ορνιθοπαρατήρηση; Και απ΄ ό,τι μου έλεγε ο Περιφερειάρχης, ήδη υπάρχουν περιοχές του νησιού που υπάρχει πολύ αυξημένο ενδιαφέρον για τέτοιου είδους τουρισμό.

Και βέβαια, να τονίσω την πάρα πολύ μεγάλη σημασία που αποδίδω στην σύνδεση αυτών των νέων τουριστικών επενδύσεων με τον πρωτογενή τομέα. Και εδώ πράγματι έχει γίνει μια πάρα πολύ σημαντική δουλειά. Και παίξαμε άμυνα, δηλαδή, άμυνα τι σημαίνει; Στηρίξαμε τους παραγωγούς μας με πολλές έκτακτες ενισχύσεις και κατά την διάρκεια του Covid και με το, πώς το λέτε, «ουκρανόμετρο». Το «ουκρανόμετρο» είναι καινούργια ορολογία αλλά είναι στήριξη πολλών διαφορετικών παραγωγών ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.

Και στήριξη απέναντι στις φυσικές καταστροφές, με πολλά χρήματα, πέραν των πόρων που είχε διαθέσει ο ΕΛΓΑ. Και προφανώς μην ξεχνάμε την στήριξη που παρείχαμε στην Σάμο ως αποτέλεσμα του σεισμού.

Αλλά στον πρωτογενή τομέα πρέπει να παίξουμε και επίθεση. Και επίθεση σημαίνει ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ξέρετε, προέρχομαι από κτηνοτροφικό νησί και κάθε φορά που ακούω για κτηνοτροφία ενθουσιάζομαι. Και ξέρω, λοιπόν. Η στάνη μου αρέσει πάρα πολύ σαν ιδέα. Γιατί το λέω αυτό; Πρέπει να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα του πρωτογενούς τομέα. Είτε των αγροτών μας, είτε των κτηνοτρόφων μας.

Εδώ, έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα. Αυξάνεται η παραγωγή γάλακτος, αυξάνονται οι νέοι κτηνοτρόφοι, αυξάνονται τα τυροκομεία. Πρέπει να τα κάνουμε επισκέψιμα τα τυροκομεία. Υπάρχουν εργαλεία τα οποία σας ζητώ να τα αξιοποιήσετε και φυσικά οι επισκέπτες οι οποίοι δοκιμάζουν τα τοπικά προϊόντα, πολύ πιο εύκολα θα πάνε να τα αναζητήσουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ όταν γυρίσουν πίσω.

Πράγματι, ειδικά η Λέσβος και σε ένα βαθμό και η Λήμνος μπορούν να γίνουν πρωταγωνιστές στην κτηνοτροφία την οποία οραματιζόμαστε, με στήριξη από την πολιτεία, όπως είπε όμως και ο Υπουργός, για τους πραγματικούς κτηνοτρόφους και τους πραγματικούς παραγωγούς.

Τα λέω μερικές φορές και στο δικό μου τόπο, στην Κρήτη, και δεν χαίρονται πάρα πολύ, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Εμείς θέλουμε να στηρίζουμε αυτούς οι οποίοι πραγματικά παράγουν και είναι πολλοί αυτοί οι οποίοι θέλουν να επενδύσουν σήμερα στην κτηνοτροφία, στην τυποποίηση, στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, τα οποία τελικά είναι και τα προϊόντα τα οποία παίρνουν καλύτερες τιμές.

Γιατί οι κτηνοτρόφοι μας σήμερα πήραν καλύτερες τιμές. Η άλλη όψη, έχουμε υψηλές τιμές, μπορώ να πω υψηλές τιμές στο ράφι. Τουλάχιστον να είμαστε σίγουροι ότι κάποιες από αυτές αφορούν προϊόντα τα οποία παράγουμε εμείς ώστε τα χρήματα τουλάχιστον να μένουν στους κτηνοτρόφους μας και τους παραγωγούς μας και ως αποτέλεσμα παρεμβάσεων που κάναμε για να τσακίσουμε τις παράνομες ελληνοποιήσεις.

Γνωρίζουμε πια ότι παίρνουν την τιμή που αξίζει στο ποιοτικό ελληνικό προϊόν, όποιο και αν είναι αυτό. Και βέβαια να πω και δυο κουβέντες, γιατί αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στην κοινωνική διάσταση της πολιτικής μας, στα θέματα της Παιδείας, στα θέματα της Υγείας, την πολύ σημαντικό πρόοδο που έχει γίνει στα σχολεία μας

Στη στήριξη που θέλουμε να παρέχουμε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και βέβαια τη μεγάλη επανάσταση η οποία θα γίνει στην Υγεία τη δεύτερη τετραετία. Κέντρα υγείας θα ξαναφτιαχτούν ουσιαστικά πλήρως. Θα δείτε τα πρώτα αποτελέσματα πολύ σύντομα και εδώ στη Λέσβο. Νέες προσλήψεις, 10.000 νοσηλευτές και γιατρούς πανελλαδικά. Είναι σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτών, μη το ξεχνάμε αυτό. Βάλανε πάρα πολύ πλάτη οι νοσηλευτές μας.

Έχουμε ήδη βγάλει προκήρυξη για 4.000 νοσηλευτές. Έχουμε αυξήσει το επίδομα επικινδυνότητας από τα 150 στα 200 ευρώ και θα στηρίξουμε συνολικά το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όχι μόνο τους ασθενείς, αλλά θα δώσουμε και πολύ μεγάλη έμφαση στις πολιτικές πρόληψης, οι οποίες τόσο σημαντικές είναι για να μη φτάνουμε στο σημείο να έχουμε ασθενείς οι οποίοι ταλαιπωρούνται οι ίδιοι και επιβαρύνουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας με μια σειρά από νοσήματα τα οποία θα μπορούσαμε να τα είχαμε προλάβει σε νωρίτερο στάδιο.

Κλείνω, για να μην επαναλάβω όλα αυτά τα οποία ειπώθηκαν, λέγοντάς σας ότι πράγματι εννέα μέρες που έμειναν μέχρι τις εκλογές είναι αρκετός χρόνος για να αναλογιστούμε όλα αυτά τα οποία έχουμε πετύχει εν μέσω πάρα πολύ μεγάλων δυσκολιών, αλλά και όλα αυτά τα οποία θέλουμε να πετύχουμε μαζί τη δεύτερη τετραετία. Βλέπετε ότι και σε εθνικό, αλλά και σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο, έχουμε σχέδιο. Έχουμε δώσει διαπιστευτήρια αποτελεσματικότητας.

Και τελικά πέρα από τα χρώματα, την αριστερά, τη δεξιά, το κέντρο, ένα πράγμα μένει: ποιος λύνει τα προβλήματα. Εμείς έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να λύνουμε τα προβλήματα. Και να λύνουμε και να αντιμετωπίζουμε κρίσεις που μας προκύπτουν και να διαχειριζόμαστε δύσκολους γείτονες. Ναι, έχουν εκλογές στην Τουρκία σε δύο μέρες.

Θα ζυγίσετε πολύ προσεκτικά στην ψήφο σας, διότι η επόμενη μέρα δεν είναι μόνο για την οικονομία, για την υγεία, για τον πρωτογενή τομέα, είναι και ποιος θα διαχειριστεί μια Τουρκία η οποία σήμερα μπορεί να είναι πιο φιλική, αύριο μπορεί να είναι πάλι πιο επιθετική. Και αυτό ειδικά για εσάς στο Αιγαίο έχει ξεχωριστή σημασία.

Και όλοι ξέρουν αν πετύχαμε πράγματα και τι πετύχαμε στην εξωτερική μας πολιτική αυτά τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Άρα αυτές είναι οι επιλογές τις οποίες πρέπει να κάνουν οι πολίτες. Εμείς εξακολουθούμε να μιλάμε για το μέλλον.

Αφήνουμε τους αντιπάλους μας να ασχολούνται με το παρελθόν, να ασχολούνται με το ποιος είναι πιο κοντά στην παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου. Δεν μας ενδιαφέρουν εμάς όλα αυτά.

Εμείς θέλουμε να μιλάμε για το μέλλον, για το δικό σας μέλλον. Θα αποφύγουμε την τοξικότητα, τη λάσπη. Μόνο αυτοί που δεν έχουν να σας πουν τίποτα για το μέλλον σας και δεν μπορούν να μιλήσουν καθόλου για το παρελθόν τους, γιατί ντρέπονται γι’ αυτό, επιδιώκουν να βουλιάξουν την πολιτική ζωή στην όξυνση και στην ένταση.

Είμαι σίγουρος ότι στις κάλπες της 21ης Μαΐου αυτή η σημαντική προσπάθεια την οποία -τονίζω- κάναμε όλοι μαζί, θα επιβραβευθεί και θα έχουμε τη δυνατότητα να συνεχίσουμε το έργο μας, ώστε όταν ξαναέρθουμε πια να μην μιλάμε για έργα τα οποία θα γίνουν ή γίνονται, αλλά να μιλάμε πια για έργα τα οποία έχουν γίνει και τα οποία έχουν αλλάξει τη δική σας τη ζωή προς το καλύτερο.