Τελευταία, πολλές φορές έχασα χρόνο και διένυσα μπόλικα μέτρα ψάχνοντας μέσα στον λαβύρινθο των υπομενού για μερικά βασικά. Οπως, για παράδειγμα, να ρυθμίσω τον κλιματισμό ή να βρω την πρόσβαση σε κάποια ηλεκτρονικά συστήματα. Το χειρότερό μου ήταν με ένα ID.3 όπου, πέραν του ότι προφανώς και δεν υπάρχει φυσικό μπουτόν για τα βασικά, το χέρι μου ψαχνόταν επί αρκετά δευτερόλεπτα στη φαντασμαγορική οθόνη.

Ισως να έχει συμβεί και σε εσάς, ειδικά αν οδηγείτε κάποιο αυτοκίνητο που έχει ενσωματώσει τις περισσότερες λειτουργίες μέσω της οθόνης. Και, ξέρετε, αυτό είναι επικίνδυνο. Οχι προφανώς επειδή το γράφω, αλλά γιατί προσκρούει στο πιο αυτονόητο: ότι, δηλαδή, χάνεις μέτρα από την επαφή σου με τον δρόμο ψάχνοντας, πολλές φορές για κάμποσα δευτερόλεπτα, το επιθυμητό μενού.

Πιο ενδεικτικό, μπορεί και αποδεικτικό, του παραπάνω ισχυρισμού είναι το τεστ που επιχείρησε πέρυσι το σουηδικό περιοδικό Vi Bilägare. Τι έκανε; Μάζεψε 11 αυτοκίνητα διαφόρων κατασκευαστών σε ένα αεροδρόμιο και συνέκρινε τον χρόνο που χρειάζεται ο οδηγός, καθώς κινείται με μια συνήθη ταχύτητα ταξιδίου (110 χλμ./ώρα), για να ενεργοποιήσει τέσσερις βασικές λειτουργίες, όπως να αλλάξει σταθμό στο ραδιόφωνο ή να ρυθμίσει τον κλιματισμό.

Επίσης, για να υπάρχει ρεαλισμός στο τεστ, άφησε τους οδηγούς να εξοικειωθούν με τις οθόνες προτού τα οδηγήσουν. Στη συνέχεια μέτρησε τις πιο κρίσμες παραμέτρους. Τα ερωτήματα είναι ακανθώδη: Επί πόσα δευτερόλεπτα αποσπάται η προσοχή του οδηγού από τον δρόμο; Πόσα μέτρα διανύει το αυτοκίνητο με το βλέμμα του οδηγού στην οθόνη; Και σε ποια γωνία στρέφεται η ματιά του προς αυτήν;

Αξίζει να σημειωθεί ότι «απέναντι» από τον στόλο των σύγχρονων αυτοκινήτων με μεγάλες οθόνες –από Τesla Model 3 και VW ID.3 μέχρι BMW iX και Seat Leon– βρισκόταν ένα αυτοκίνητο 17 ετών, για την ακρίβεια ένα Volvo V70. Φυσικά και δεν είχε οθόνη, παρά μόνο φυσικά μπουτόν. Θέλετε να μάθετε τα αποτελέσματα;

Για να σας κρατήσω σε αγωνία, προέκυψε τεράστια απόσταση δρόμου που διανύθηκε μεταξύ του αυτοκινήτου με το χειρότερο αποτέλεσμα και αυτού με το καλύτερο. Συγκεκριμένα, το πρώτο χρειάστηκε 1.400 μέτρα για να ολοκληρώσει ο οδηγός του τις λειτουργίες που λέγαμε και το δεύτερο μόλις 300 μέτρα. Με άλλα λόγια, για ένα και πλέον χιλιόμετρο ο οδηγός του πρώτου δεν είχε καμία οπτική επαφή με το τι εξελισσόταν μπροστά του. Θα μπορούσε να μην είχε δει καν κάποιον πεζό ή ό,τι διαδραματίζεται σε αυτά τα 1.100 μέτρα.

Για να το θέσουμε και με «ονοματεπώνυμα», στην τελευταία θέση βρέθηκε ένα SUV της MG  – ναι, το βρετανικό μπραντ υπάρχει ακόμη, μετά την κατάρρευση της MG Rover το 2005, πλέον υπό κινέζικη ιδιοκτησία. Με το Marvel R, λοιπόν, ο οδηγός χρειάστηκε 44,6 ολόκληρα δευτερόλεπτα για να επιτελέσει τα βασικά. Σε επίσης αρνητική θέση βρέθηκαν τα BMW iX και Seat Leon, των οποίων οι οδηγοί χρειάστηκαν 30,4 και 29, 3 δευτερόλεπτα, αντίστοιχα. Ναι μεν αποδείχθηκαν λιγότερο περίπλοκα σε σχέση με το MG, αλλά και πάλι, ο οδηγός τους χρειάζεται σχεδόν ένα χιλιόμετρο για να ολοκληρώσει το τεστ.

Ο πίνακας με τα αναλυτικά αποτελέσματα υπάρχει και παρακάτω (φωτό 4), αξίζει ωστόσο να μάθετε ποιο ήταν το αυτοκίνητο που θριάμβευσε στο τεστ: δεν ήταν άλλο από τη σουηδέζα «γριά», το σχεδόν εικοσαετίας Volvo V70. Μόνο μπουτόν, με το χέρι να πηγαίνει φυσικά και απτικά στο πλήκτρο και ελάχιστα –μόλις δέκα– δευτερόλεπτα για να γίνουν όλες οι ρυθμίσεις από τον οδηγό.

Ολα τα παραπάνω δεν συνιστούν το απεταξάμην των οθονών. Εννοείται πως όχι. Εννοείται πως χρειάζεται να συγχρονίζεις το κινητό σου με την οθόνη για να μην ψάχνεσαι και πάρεις σβάρνα ό,τι κινείται μπροστά σου. Εννοείται πως είναι χρήσιμο να έχεις πλοήγηση, τι να λέμε τώρα; Ομως το τεστ, όπως και όλη η νέα φιλολογία που έχει αρχίσει, αχνά και σιγά-σιγά, να αναπτύσσεται γύρω από το θέμα υπογραμμίζουν το αυτονόητο. Αυτό που λέει ότι δεν χρειάζεται οι –απαραίτητες πλέον– οθόνες να είναι τόσο κομπλικέ ώστε να θες το μάνιουαλ για να κάνεις τα βασικά.

Παράδειγμα; Στο τεστ, στη δεύτερη καλύτερη θέση βρίσκεται ένα άλλο Volvo, το C40, το οποίο είναι φρέσκο πράμα, σαφώς και έχει οθόνη, αλλά αποδεικνύει πως πρόκειται για ένα σχεδιαστικό κόσμημα, καθώς δεν χρειάζεσαι ντοκτορά για να βρεις αυτά που θες. Η χρυσή τομή είναι η ισορροπία μεταξύ τεχνολογικής επικαιρότητας και ευκολίας χρήσης. Το C40, όπως και το προσιτό Dacia Sandero (με άλλη λογική, ωστόσο, αυτή του μπάτζετ εξοπλισμού), δείχνουν ότι μπορούν να συνδυάζονται και τα δύο.

Ολο αυτό κάνει ακόμα πιο επίκαιρες τις δηλώσεις του Ιαν Κάλουμ, του διάσημου σχεδιαστή (των Ford, Aston Martin και άλλων) στους Financial Times. Οπως είπε, πλέον οι οθόνες κοστίζουν λιγότερο από τα φυσικά μπουτόν, ενώ οι σχεδιαστές αρχικά πίεσαν για λόγους μινιμαλιστικής αισθητικής προς αυτή την κατεύθυνση. Στη συνέχεια, το μάρκετινγκ είδε το φως και έδωσε το «ΟΚ».

Ο κόσμος τις θέλει τις εντυπωσιακές οθόνες, η Tesla έκανε το άλμα προς τις διαστάσεις σινεμασκόπ, η αυτοκινητοβιομηχανία ακολούθησε. Τώρα διαβάζω πως η Porsche ξαναφέρνει πίσω κάποιους διακόπτες στην Cayenne του ’24, ενώ υπάρχουν και κατασκευαστές, κυρίως από Ιαπωνία μεριά, που δεν έχουν φάει αμάσητο το τρεντ (Toyota, Nissan, Mazda) και κρατούν οθόνες και μπουτόν στην επιθυμητή συνύπαρξη.

Οπως εξηγεί ο Κάλουμ (που θαυμάζει το απέριττο κόκπιτ ενός Tesla και επουδενί δεν τον λες τεχνοφοβικό τον άνθρωπο), «είναι άλλο να περιπλανιέσαι σε ένα περίπλοκο μενού οθόνης ενός πλυντηρίου και άλλο ενός αυτοκινήτου». Καλά κάνει και το επισημαίνει. Πρόκειται για το κρίσιμο ζήτημα της οδικής ασφάλειας, για αυτά τα δεκάδες, συχνά εκατοντάδες μέτρα που δεν κοιτάς τον δρόμο αλλά ψάχνεσαι στα μενού. Να προσθέσω και τον εκνευρισμό όταν δεν βρίσκεις αυτό που θες; Μεσογειακό λαός είμαστε. Η ζοχάδα, η χειρότερη ψυχική κατάσταση εν ώρα οδήγησης, παραμονεύει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News