O «πατέρας της ατομικής βόμβας» Ρόμπερτ Οπενχάιμερ είχε βρεθεί με «αίμα στα χέρια του», όπως είπε ο ίδιος στον Χένρι Τρούμαν, όταν ο δεύτερος ως πρόεδρος των ΗΠΑ το 1945 διέταξε να ρίξουν τις βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι.

Κάποιοι από τους σημερινούς επιστήμονες μπορεί να μετανιώσουν εξίσου για τα δημιουργήματά τους, αν οι προειδοποιήσεις για την Τεχνητή Νοημοσύνη αποβούν αληθινές. Πριν από λίγες ημέρες η Google έζησε τη δική της «στιγμή Οπενχάιμερ», όταν ο Τζέφρι Χίντον, ο βρετανός επιστήμονας των υπολογιστών που είναι γνωστός ως «ο νονός της ΤΝ», παραιτήθηκε από την εταιρεία, διαμαρτυρόμενος για αυτό που ο ίδιος βοήθησε να δημιουργηθεί.

Ο Χίντον, ο οποίος μελετά τα νευρωνικά δίκτυα από τη δεκαετία του ’70, είπε ότι δεν έχει κοιμηθεί εδώ και μήνες και ότι τώρα μετανιώνει για το έργο όλης της ζωής του. Η μελέτη των νευρωνικών δικτύων είναι αυτή που οδήγησε στις τεράστιες προόδους της ΤΝ τα τελευταία χρόνια, αλλά ο Χίντον λέει ότι τώρα φοβάται πως «αυτό το πράγμα θα μπορούσε να γίνει εξυπνότερο από τους ανθρώπους», όπως αναφέρει η Telegraph.

«Νόμιζα ότι απείχαμε πολύ. Νόμιζα ότι είχαμε ακόμη 50 χρόνια ή και περισσότερο» είπε στους New York Times. «Προφανώς δεν το πιστεύω πια αυτό». Ο ίδιος είπε σε ένα συνέδριο ότι η ανθρωπότητα απειλείται από «έξυπνα πράγματα που μπορεί να αποδειχθούν πιο έξυπνα από εμάς».

Ο βασικός φόβος είναι ότι προγράμματα υψηλής νοημοσύνης στα οποία έχει δοθεί εντολή να κάνουν μια εργασία, θα επιδιώκουν αδιάκοπα τον στόχο τους, χωρίς να ενδιαφέρονται για τις γενικότερες συνέπειες.

Οι θεωρίες καταστροφής

Οι θεωρίες ότι μια πανίσχυρη ΤΝ θα καταστρέψει το ανθρώπινο είδος δεν είναι καινούργιες. Πριν από 20 χρόνια, ο Νικ Μπόστρομ, φιλόσοφος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, φαντάστηκε μια μηχανή που είχε αντικείμενο την κατασκευή συνδετήρων. Η μηχανή ήταν τόσο αποτελεσματική, που μετέτρεψε όλη την ύλη του Σύμπαντος σε συνδετήρες, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων.

Ο Στιούαρτ Ράσελ, βρετανός επιστήμονας υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, φαντάστηκε ένα πρόγραμμα που πήρε εντολή να καθαρίσει τους ωκεανούς και τελικά απορρόφησε όλο το οξυγόνο από την ατμόσφαιρα.

«Αν δημιουργείς ισχυρή ΤΝ, που έχει την αυτονομία ή τη δυνατότητα να αυτοβελτιώνεται, αυτός είναι ένας πραγματικός κίνδυνος» λέει ο Μουσταφά Σουλεϊμάν, συνιδρυτής της Deepmind, βρετανικής πρωτοπόρου εταιρείας ΤΝ.

Πριν από λίγους μήνες, η ΤΝ ήταν άλλη μια «γωνία» της επιστήμης και πολλοί την έβλεπαν απλώς ως έναν τρόπο για τις start-ups να μαζεύουν κεφάλαια. Ομως η απίστευτα γρήγορη εξέλιξη της τεχνολογίας υπόσχεται –ή απειλεί– τώρα να καταπιεί κάθε πλευρά της ζωής μας.

Ολα ξεκίνησαν από τη δημοτικότητα του ChatGPT, το οποίο τη μια μέρα ήταν ένα εσωτερικό πρότζεκτ λογισμικού στη start-up OpenAI του Σαν Φρανσίσκο και την επομένη είχε 100 εκατ. χρήστες, εντός δύο μηνών από την κυκλοφορία του, τον περασμένο Νοέμβριο. Αυτό το καθιστά το ταχύτερα αναπτυσσόμενο προϊόν τεχνολογίας στην Ιστορία.

Είναι κάτι περισσότερο από μια καινοτομία. Την Τρίτη, οι μετοχές της εταιρείας διαδικτυακής διδασκαλίας Chegg μειώθηκαν έως και 50% αφότου αποκάλυψε ότι οι μαθητές στρέφονται στο ChatGPT αντί για τους οδηγούς σπουδών της.

Η ικανότητα του chatbot να απαντά με σιγουριά σε ερωτήσεις, να γράφει στίχους τραγουδιών και να διεξάγει συνομιλίες με αφοπλιστικά ανθρώπινο τρόπο ανάγκασε τους ειδικούς να αναθεωρήσουν ριζικά τις προβλέψεις τους σχετικά με την άφιξη της Γενικής Τεχνητής  Νοημοσύνης (AGI), το σημείο στο οποίο η ΤΝ ξεπερνά τις ανθρώπινες ικανότητες και από όπου οι απαισιόδοξοι προβλέπουν ότι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την εξαφάνιση του ανθρώπου.

Ο Ντέμης Χασάμπης, επίσης συνιδρυτής του εργαστηρίου ΤΝ Deepmind, που ανήκει πλέον στην Google, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Γενική ΤΝ θα είναι εδώ μέσα σε μια δεκαετία.

Ο Χίντον δεν είναι ο πρώτος που προειδοποιεί για τους διαφαινόμενους κινδύνους που εγκυμονεί η πρόοδος της ΤΝ. Τον Μάρτιο, κορυφαίοι επιχειρηματίες της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένου του Ελον Μασκ, υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή ζητώντας ένα μορατόριουμ έξι μηνών στην τεχνολογία. Προειδοποίησαν ότι οι εταιρείες εγκλωβίστηκαν «σε έναν αγώνα εκτός ελέγχου για να αναπτύξουν όλο και πιο ισχυρά ψηφιακά μυαλά που κανείς –ακόμα και οι δημιουργοί τους– δεν μπορεί να καταλάβει, να προβλέψει ή να ελέγξει αξιόπιστα».

Και οι κυβερνώντες ανησυχούν

Οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν και αυτές ότι κάτι συμβαίνει. Ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε από τις εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης να διασφαλίσουν ότι τα μοντέλα είναι ασφαλή πριν κυκλοφορήσουν στο κοινό και η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, κάλεσε αυτήν την εβδομάδα τους επιχειρηματίες ΤΝ από εταιρείες όπως η Google, η Microsoft και η OpenAI στον Λευκό Οίκο για να συζητήσουν τις ανησυχίες της κυβέρνησης.

Οι εταιρείες συμφώνησαν σε δημόσιες αξιολογήσεις των συστημάτων τους, ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν είπε ότι θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για την ηθική χρήση της ΤΝ.

Στη Βρετανία, η Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών δήλωσε ότι θα ξεκινήσει μια αναθεώρηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, εν μέσω φόβων ότι η ανάπτυξη της κυριαρχείται από μερικές μεγάλες εταιρείες.

Σε αντίθεση με προηγούμενες μετασχηματιστικές τεχνολογίες, όπως τα πυρηνικά όπλα και τα διαστημικά ταξίδια, η ΤΝ κατασκευάζεται από τον ιδιωτικό τομέα και όχι από τον δημόσιο. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι οι ανησυχίες είναι υπερβολικές.

«Δεν χάνω τον ύπνο μου», λέει ο Μάικλ Γούλντριτζ, διευθυντής του Ιδρύματος Ερευνας ΤΝ στο βρετανικό Ινστιτούτο Αλαν Τούρινγκ. «Κανείς δεν μου έχει δώσει ακόμα ένα αληθοφανές σενάριο. Οι υπαρξιακές ανησυχίες είναι, κατά μία έννοια, αρκετά φανταχτερές. Αλλά, ανησυχώ αρκετά ότι απλώς μας αποσπούν την προσοχή από άλλα πράγματα που πρόκειται να βλάψουν τους ανθρώπους στο πολύ κοντινό μέλλον».

Ο Γούλντριτζ είπε ότι αρνήθηκε να υπογράψει την πρόσφατη ανοιχτή επιστολή και υποστηρίζει ότι η προσοχή θα έπρεπε να είχε επικεντρωθεί σε πιο άμεσους κινδύνους, όπως η «βιομηχανοποίηση της παραπληροφόρησης», παρά η εξέλιξη μηχανών τύπου Terminator.

«Αυτό που θα δούμε είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να κατακλύζονται από τόσο πολλές, πολύ εύλογες ιστορίες, που θα είναι πολύ δύσκολο να διακρίνουμε το γεγονός από τη φαντασία», λέει.

Πόσοι θα πρόσεχαν τις υποσημειώσεις;

Τον περασμένο μήνα, οι Ρεπουμπλικανοί στις ΗΠΑ κυκλοφόρησαν ένα βίντεο που δημιουργήθηκε από την ΤΝ, το οποίο έδειχνε χάος στα σύνορα των ΗΠΑ και πόλεις που κατακλύζονταν από εγκληματικότητα. Η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε πρόσφατα ψεύτικες φωτογραφίες παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία. Και στις δύο περιπτώσεις, οι εικόνες περιλάμβαναν υποσημειώσεις ότι δημιουργήθηκαν με ΤΝ, αλλά οι περισσότεροι δημιουργοί δεν το κάνουν και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι θεατές θα διαβάσουν και θα κατανοήσουν τις υποσημειώσεις, ακόμη και αν αυτές υπάρχουν.

Ενας άλλος άμεσος κίνδυνος είναι αυτός της εκθετικής αύξησης του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Οι πιο εξελιγμένες κυβερνοεπιθέσεις περιλαμβάνουν την παρακολούθηση και τον χειρισμό ενός θύματος, συχνά για ημέρες ή εβδομάδες, για να παραδώσει κωδικούς πρόσβασης και ευαίσθητα δεδομένα. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Τα ρομπότ που μπορούν να μας μιλήσουν, μιμούμενα με μεγάλη ακρίβεια τις φωνές των συγγενών και των συνεργατών μας, θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο πολύ γρήγορα και με σχετική ευκολία. Οι τηλεφωνικές συνομιλίες μπορεί σύντομα να χρειαστεί να ξεκινούν με μυστικούς κωδικούς για να επιβεβαιωθεί ότι η φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής είναι ένας ζωντανός άνθρωπος και όχι ένα λογισμικό.

Ο αντίκτυπος στον κόσμο της εργασίας

Πέρα από τις κακόβουλες εφαρμογές, η ΤΝ είναι πιθανό να έχει τεράστιο αντίκτυπο στις οικονομίες και στον κόσμο της εργασίας. Ο σερ Πάτρικ Βάλανς, πρώην επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης, είπε προσφάτως ότι ο αντίκτυπος στις θέσεις εργασίας μπορεί να είναι τόσο μεγάλος όσο αυτός της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο είναι σε εγρήγορση για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Το αν μπορούν να κινηθούν αρκετά γρήγορα για να κάνουν οτιδήποτε για αυτό είναι άλλο θέμα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News