Αν υπάρχει κάτι παλιό, κραταιό και δοξασμένο που σε τούτες τις εκλογές σταθερά αργοπεθαίνει, είναι οι συγκεντρώσεις. Ούτε ο Μητσοτάκης έχει κόσμο, ούτε ο Τσίπρας, ούτε ο Ανδρουλάκης, ούτε κανένας. Δεν έκαναν ακόμα τις κεντρικές τους στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη βέβαια, αλλά κι αυτές θα μοιάζουν φτωχοί συγγενείς των πάλαι ποτέ «λαοθαλασσών» που σκέπαζαν δρόμους και πλατείες.

Εκεί όπου κάποτε βασίλευαν «λαϊκοί σεισμοί» και ακούγονταν τα θριαμβικά «αυτό δεν είναι συγκέντρωση, είναι δημοψήφισμα», εκεί που διέπρεπαν τα πλαστικά σημαιάκια και οι καραμούζες, τώρα μαζεύονται σε κλειστούς χώρους κάτι ολίγοι, όλοι καθιστοί, με τον καθένα τους να πιάνει δυο καρέκλες. «Αραία-αραία, να φαινόμαστε καμιά τρακοσαρέα», που έλεγε και το παλιό συνθηματάκι. Είναι μια τάση που από τετραετία σε τετραετία γίνεται όλο και ευκρινέστερη. 

Γενικώς άλλαξαν οι καιροί, βέβαια. Στην Εφορία δεν πατάμε πια, στις τράπεζες δεν πάμε, στα ΙΚΑ, ΤΕΒΕ, ΔΕΗ, ΟΤΕ δεν πλησιάζουμε, στα γκισέ των εισιτηρίων για ταξίδι, γήπεδο ή συναυλία δεν κάνουμε ουρά, όλα μέσω του κινητού μας τα κάνουμε. Δεν είναι λοιπόν λογικό να κάνουμε και προεκλογική εκστρατεία μέσω κινητών και τηλεόρασης; Να δείτε που σε καμιά δεκαετία, όχι σε συγκεντρώσεις για να επευφημήσουμε, αλλά ούτε στα εκλογικά τμήματα για να ψηφήσουμε δεν θα πηγαίνουμε. Από το σπίτι μας με το λάπτοπ ή από την καφετέρια με το κινητό μας θα το ρίχνουμε το δαγκωτό. (Ποιος θυμάται πια τι είναι κι αυτό το «δαγκωτό» και ότι προέρχεται από την εποχή των μολυβένιων σφαιριδίων που χρησιμοποιούνταν ως ψηφοδέλτια.) 

Προσωπικά έχω πάρει μέρος σε τεράστιες και ιστορικές πολιτικές συγκεντρώσεις. Σε άλλες ως παρατηρητής, σε άλλες ως οπαδός και κλακαδόρος. Ημουν στον Παπανδρέου στο Σύνταγμα το 1981, τότε που κάτω από την εξέδρα λιποθυμούσες από την πίεση του κόσμου κι έμενες εκεί όρθιος και άπνους, δίχως να πατάνε τα πόδια σου στο τσιμέντο, στηριγμένος από τους άλλους. Και πού να σε ξάπλωναν, δηλαδή, λιποθυμισμένο, ή πού να σε μετέφεραν και πώς; Ημουν και στη νικηφόρα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1990, όπου κυριολεκτικά είχαν φέρει όλη την Ελλάδα με αεροπλάνα, λεωφορεία, πλοία και τρένα. Τεράστια συγκέντρωση, η μεγαλύτερη που έκανε ever η ΝΔ. 

Είδα με τα μάτια μου συγκέντρωση (μάλλον το ’85 ή κάποια των τριπλών του 1989-90) που ο Μπιρσίμ είχε απλώσει τόσο πολύ και τόσο μαεστρικά τον μεταφερόμενο κόσμο του ΠΑΣΟΚ, ώστε ο Ανδρέας μιλούσε από εξέδρα μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη και οι οπαδοί του κάλυπταν μια ασύλληπτη περίμετρο του κέντρου. Αμερικάνικη πρεσβεία, Πολυτεχνείο, Αγίου Κωνσταντίνου κάτω απ’ την Ομόνοια, Γκάζι, ΦΙΞ στη Συγγρού. Τρελά πράγματα. Κάλυψα συγκέντρωση που σε ένα μόνο από τα δεκάδες σημεία συγκέντρωσης των επαρχιωτών, μετρήσαμε 6.000 τουριστικά λεωφορεία. 

Εζησα γιαγιά από την επαρχία που την ξέχασαν στις εξέδρες του Ολυμπιακού Σταδίου και τη βρήκαν με τις κάμερες το άλλο πρωί να κλαίει, διότι πεινούσε και ήθελε να κατουρήσει. Εζησα και Πακιστανούς που τους κατέβασαν με καράβι στο νησί για να στηρίξουν συγκέντρωση και έπειτα τους παράτησαν εκεί απορημένους και έρημους στον προβλήτα. Εζησα παλαιά θέσφατα του τύπου «όποιος γεμίσει την πλατεία της Λάρισας εκλέγεται Πρωθυπουργός», άκουσα με τα αυτιά μου και μπούρδες που εκστόμισαν από τα μπαλκόνια σαστισμένοι ή μπερδεμένοι αρχηγοί. Σαν το «λαέ του Βόλου», ενώ μιλούσε στα Τρίκαλα ο ένας ή σαν το «Κα-ρδί-τσα, Κα-ρδί-τσα», από άλλον που νόμισε πως ήταν στο γήπεδο. 

Τώρα αυτά έληξαν. Ευτυχώς. Αλλοι καιροί, άλλα ήθη, άλλα δεδομένα. Και άλλοι άνθρωποι, θα προσθέσω. Πιο απαιτητικοί, πιο καλομαθημένοι. Διότι τότε ο οπαδός δεν το ’χε σε τίποτα να φάει μια ταλαιπωρία οκτώ ωρών μέσα σε παλιόδρομους με παλιά αμάξια ή σε σαπιοκάραβα, για να πάει να κουνήσει το σημαιάκι στον αρχηγό.

Σήμερα δεν έχει αντοχή ούτε να πάρει το Μετρό που θα τον βγάλει ακριβώς κάτω από την εξέδρα όπου μιλάει. Αλλά και γιατί να καταναλώσει αυτά τα πέντε λεπτά; Αφού τον βλέπει τον αρχηγό απευθείας στο  κινητό του. Και άμα λάχει, κουβεντιάζει μαζί του ή τον βρίζει. Καμιά φορά τον χαζεύει και στο Tik Tok, να του απευθύνεται φορώντας το σορτσάκι του. Ή με το σώβρακο… 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News