Ο ισραηλινός ηθοποιός και βαρύτονος Χαΐμ Τοπόλ, που έγινε διεθνής σταρ μετά την ερμηνεία του στο μούζικαλ «Ο Βιολιστής στη Στέγη» πέθανε τον περασμένο μήνα σε ηλικία 87 ετών. Προηγουμένως όμως είχε ζήσει διπλή ζωή ως πράκτορας της Μοσάντ, σύμφωνα με την οικογένειά του.

Ο Τοπόλ, χρησιμοποιούσε τη φήμη του για να έχει πρόσβαση σε μέρη που προκαλούσαν το ενδιαφέρον του Τύπου, της τηλεόρασης κλπ σε όλο τον κόσμο και στο διαμέρισμά του στο Λονδίνο φιλοξενούσε κατασκόπους της ισραηλινής εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, αποκάλυψαν στην Haaretz η σύζυγός του Γκάλια και τα παιδιά τους Aντι και Ομέρ σε συνέντευξή τους στην ισραηλινή εφημερίδα στην οποία μίλησαν για αυτή την άγνωστη μέχρι τώρα πτυχή της ζωής του.

«Δεν ξέρω ακριβώς ποιος είναι ο κατάλληλος ορισμός για τις αποστολές και τα καθήκοντα που εκτελούσε», είπε ο Ομέρ, «Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ο μπαμπάς συμμετείχε σε μυστικές αποστολές για λογαριασμό της Μοσάντ. Ως διεθνής σταρ, μπορούσε να πάει όπου ήθελε. Είχε την ικανότητα να μεταφέρει έγγραφα και να βγάζει φωτογραφίες χωρίς κανείς να τον ρωτάει τίποτα». Αλλά δεν ήταν «κανένας Τζέιμς Μποντ ή κάτι τέτοιο», πρόσθεσε ο γιος του Τοπόλ. (Δείτε το τραγούδι του Τοπόλ «If I was a rich man» στο διάσημο μιούζικαλ «Ο Βιολιστής στη Στέγη»)

Η οικογένεια θυμάται ότι ο ηθοποιός είχε μια μικρή φωτογραφική μηχανή Minox και ένα μικροσκοπικό μαγνητόφωνο και ότι συχνά έκανε μυστικά ταξίδια στο εξωτερικό, γράφουν οι Times of Israel, αναφερόμενοι στη συνέντευξη της Haaretz.

«Αυτό που πάντα παρακινούσε τον Χαΐμ ήταν ότι δεν έμενε ποτέ σε ησυχία, είχε θάρρος και περιπετειώδη χαρακτήρα», είπε η σύζυγός του Γκάλια, «Ως εκ τούτου, κανείς δεν ήταν πιο κατάλληλος από αυτόν για να εμπλακεί ακόμη και σε θέματα που δεν κουβεντιάζονται».

Αν και ήταν επιτυχημένος ηθοποιός στο Ισραήλ, ο Τοπόλ έγινε διάσημος μετά την ερμηνεία του στον «Βιολιστή στη Στέγη» στο Γουέστ Εντ το 1967 και αργότερα στην ταινία του Νόρμαν Τζούισον, τo 1971, που του χάρισε διεθνή φήμη.

Εκείνη την εποχή μετακόμισε στο Λονδίνο και αγόρασε εκεί ένα διαμέρισμα. Επισκεπτόταν συχνά την ισραηλινή πρεσβεία και, σύμφωνα με τον γιο του, Ομερ, υπήρξε μέλος του παραρτήματος της Μοσάντ στην βρετανική πρωτεύουσα. Ο σύνδεσμός του για τις αποστολές ήταν ο καλός του φίλος, αξιωματικός της Μοσάντ Πίτερ Ζβι Μάλκιν, ο οποίος τους επισκεπτόταν μπαίνοντας κρυφά στο σπίτι από την πίσω αυλή.

Ο Μάλκιν ήταν ένας από τους τέσσερις πράκτορες που απήγαγαν τον ναζιστή Αντολφ Αϊχμαν στην Αργεντινή και τον έφεραν πίσω στο Ισραήλ για να δικαστεί. Οργάνωσε, επίσης, μια μονάδα που κατασκόπευε αεροπορικές εταιρείες, ταξιδιωτικά γραφεία, αεροδρόμια και πρεσβείες εχθρικών χωρών.

Ο Τοπόλ «ήταν ένα είδος κάλυψης για τις επιχειρήσεις του Τζβίκα [Μάλκιν]», είπε η Γκάλια και η κόρη της Αντι πρόσθεσε: «Ερχόταν στο Λονδίνο και έμενε μαζί μας όταν χρειαζόταν», εξηγώντας: «Ο πατέρας βοηθούσε τον Ζβίκα σε οτιδήποτε ήθελε να ελέγξει, όπως ένα σημείο πρόσβασης, προγράμματα παρακολουθήσεων και ρυθμίσεις ασφαλείας».

Η μέθοδός τους ήταν ότι ο Τοπόλ φρόντιζε να αποσπά την προσοχή, ενώ ο Μάλκιν εκτελούσε την αποστολή. Σε μια περίπτωση, γράφουν οι Times of Israel, ο Τοπόλ και ο Μάλκιν ταξίδεψαν σε μια ευρωπαϊκή πόλη με την αποστολή να βάλουν «κοριούς» στην πρεσβεία μιας αραβικής χώρας. Το σχέδιο περιελάμβανε την ενοικίαση ενός διαμερίσματος πλάι στην πρεσβεία, στη συνέχεια τη διάνοιξη οπών στον τοίχο και την τοποθέτηση συσκευών ακρόασης. Καθώς η Μοσάντ φοβόταν ότι το τρυπάνι θα προσέλκυε ανεπιθύμητη προσοχή, το διαμέρισμα επιπλώθηκε έτσι ώστε να μοιάζει με οδοντιατρική κλινική. Φυσικά, το προσωπικό ασφαλείας της πρεσβείας κατέφτασε για να ερευνήσει τον θόρυβο οπότε ο Τοπόλ ξάπλωσε γρήγορα στην καρέκλα του οδοντίατρου, ενώ ο Μάλκιν προσποιήθηκε ότι του έκανε θεραπεία. Η «παράσταση» στέφθηκε με επιτυχία και οι φύλακες αποχώρησαν.

Ως διεθνής σταρ, ο Τοπόλ επισκέφθηκε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και κάποιες στις οποίες το Ισραήλ δεν είχε διπλωματική παρουσία, όπως η Κίνα και η Σοβιετική Ενωση. Ο διάσημος ηθοποιός φέρεται να μετέφερε «ευαίσθητο εξοπλισμό» σε πολλά μέρη κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του.

Στο Λονδίνο, ο Τοπόλ γνώρισε επίσης τον Ζβι Ζαμίρ, την εποχή που ήταν στρατιωτικός ακόλουθος στην πρεσβεία του Ισραήλ και αργότερα επικεφαλής της Μοσάντ. Το Λονδίνο ήταν βασικός κόμβος για πολιτικούς, αξιωματικούς και πράκτορες μυστικών υπηρεσιών από τις αραβικές χώρες. Εκεί η Μοσάντ στρατολόγησε τον δρ Ασράφ Μαρουάν, γαμπρό του αιγύπτιου προέδρου Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, ο οποίος αργότερα υπήρξε σύμβουλος του διαδόχου του Νάσερ, Ανουάρ Σαντάτ.

Ο Μαρουάν ήταν αυτός που προειδοποίησε το Ισραήλ για την επικείμενη επίθεση με την οποία ξεκίνησε ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ τον Οκτώβριο του 1973. Σύμφωνα με τον γιο του Τοπόλ, μια ημέρα πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, ο Ζαμίρ έφτασε στο σπίτι της οικογένειας μετά από συνάντησή του με τον Μαρουάν και έστειλε ένα μήνυμα στο Ισραήλ: «Αύριο θα ξεσπάσει πόλεμος».

Μετά τον πόλεμο, ο Τοπόλ εντάχθηκε στη μονάδα των εκπροσώπων Τύπου του υπουργείου Αμυνας και συναντούσε ξένους δημοσιογράφους που κάλυπταν τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου. Εγινε επίσης φίλος με αιγύπτιους στρατηγούς, μερικούς από τους οποίους καλούσε σε δείπνο στο διαμέρισμά του στο Τελ Αβίβ.

Ο Τοπόλ γνώρισε και άλλα κορυφαία στελέχη υπηρεσιών ασφαλείας και όταν ξεκίνησε ο Πρώτος Πόλεμος του Λιβάνου, το 1982, συμμετείχε σε αποστολές στη Βηρυτό όπου συναντούσε ξένους πράκτορες και δημοσιογράφους. Σε μια περίπτωση, έφυγε μόνος του για να συναντηθεί με έναν ξένο δημοσιογράφο, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το αυτοκίνητό του όταν αντιμετώπισε ένα οδόφραγμα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ωστόσο, κατάφερε να φτάσει στο σημείο συνάντησης και επέστρεψε ασφαλής, προς μεγάλη ανακούφιση των προϊσταμένων του.

Οι δραστηριότητές του συνεχίστηκαν τη δεκαετία του 1980, όταν συμμετείχε στις προσπάθειες να ληφθούν πληροφορίες για ισραηλινούς στρατιώτες, που είχαν χαθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου του Λιβάνου, θυμάται ο δικηγόρος Ούρι Σλόνιμ, ο οποίος ήταν εκπρόσωπος της κυβέρνησης για το θέμα.

«Ο στόχος ήταν να βρούμε σωστές πληροφορίες για τους αιχμαλώτους και τους αγνοούμενούς μας. Αυτό γινόταν συνήθως σε χώρες με τις οποίες δεν είχαμε δεσμούς. Προσπαθήσαμε να πάρουμε πληροφορίες από κάθε πιθανή πηγή», μεταξύ άλλων από σύρους και ιρανούς αξιωματούχους.

Ο Σλονίμ είπε ακόμη, ότι ο Τοπόλ, ως ηθοποιός διεθνούς φήμης, είχε εκτεταμένες διασυνδέσεις μεταξύ των οποίων και με με ευρωπαίους αντικέρ που συναλλάσσονταν επίσης με αξιωματούχους της κυβέρνησης και του στρατού της Συρίας.

Ο Χαΐμ Τοπόλ ήταν ένας από τους πιο διάσημους ηθοποιούς του Ισραήλ, που τιμήθηκε με δύο Χρυσές Σφαίρες και προτάθηκε για Οσκαρ και  για το βραβείο Tony, γράφει η Telegraph. Αν και έπαιξε διάφορους ρόλους, στη μνήμη του κοινού έχει μείνει για την εκπληκτική ερμηνεία του γαλατά Τέβγε στην κινηματογραφική εκδοχή του «Βιολιστή στη Στέγη» (1971) του Νόρμαν Τζούισον.

Με τον ρόλο αυτό, εξάλλου, περιόδευσε σε όλο τον κόσμο για δεκαετίες, επαναλαμβάνοντας την θεατρική παράσταση περισσότερες από 3.500 φορές.

Ανακοινώνοντας τον θάνατό του στο Τελ Αβίβ τον περασμένο μήνα, ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ τον αποκάλεσε «έναν από τους γίγαντες του ισραηλινού πολιτισμού».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News