Υστερα από δέκα χρόνια κρίσης και γενικευμένης αταξίας, η οποία παροξύνθηκε και από το αποτυχημένο εγχείρημα του λαϊκισμού, η ανάγκη για «νόμο και τάξη» δεν ήταν απλώς ένα προεκλογικό σύνθημα, ούτε βέβαια μια ιδεολογική συζήτηση μεταξύ αστυνομοκρατίας ή μπάχαλου. Ηταν ένα λογικό αίτημα της κοινωνίας, το οποίο ορθώς προέταξε η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη στην πορεία της προς την εξουσία το 2019, υποσχόμενη αυτό ακριβώς.  

Ομως ο νόμος και η τάξη δεν είναι κάτι ασαφές ή θεωρητικό· δεν είναι ένα υψηλό ιδανικό για να φιλοσοφούμε επ αυτού με τις ώρες. Τάξη είναι τα τρένα να μη συγκρούονται μεταξύ τους, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια να είναι ανοιχτά και ασφαλή, τα χειρουργεία να γίνονται στην ώρα τους, οι δρόμοι να μην κλείνουν σε μια νυχτα επειδή κάποιος ονειρεύτηκε μεγάλους περιπάτους που «βγήκαν και δεν βγήκαν».  

Νόμος είναι να μην υπάρχουν περιοχές της ελληνικής επικράτειας με τους δικούς τους «κανόνες» και νομολογίες, ώστε να απαιτείται ολόκληρη κυβερνητική σύσκεψη για να μεταφερθούν άρον άρον αρμοδιότητες στην Αθήνα, μακριά από μπράβους, τραμπούκους και ανίκανες τοπικές αυτοδιοικήσεις. Νόμος είναι να μην κλείνει η Πατησίων επειδή 30 άτομα θέλουν να κάψουν κάδους και να «απαγορεύεται» στην Αστυνομία να πλησιάσει.

Στα πρώτα τέσσερα χρόνια η κυβέρνηση επιχείρησε σε πολλά σημεία να βάλει τάξη. Αλλαξε τον νόμο για το πανεπιστημιακό άσυλο, υλοποίησε άψογα και ταχύτατα την επανάσταση του Gov.gr, καθάρισε την κόπρο του Αυγείου με τις εκκρεμείς συντάξεις, απέτρεψε στον Εβρο τη μετατροπή της χώρας σε απέραντο hot spot.

Παράλληλα έδωσε έμφαση στην εξωστρέφεια της οικονομίας, τη μείωση των φόρων και την οικονομική ανάκαμψη εν μέσω δύο παγκόσμιων κυκλώνων (πανδημία, ενεργειακή-πληθωριστική κρίση). Και στήριξε με ρευστότητα την πραγματική οικονομία.

Θύμα της επιτυχίας της; Ισως. Μήνα με το μήνα οι εντυπωσιακές επιτυχίες που σημειώθηκαν εν μέσω παγκόσμιων κρίσεων –όπως πχ. η άψογη διαδικασία του εμβολιασμού– καλλιέργησαν σε κάποιους –κυρίως όσους δεν είχαν την ατυχία να έχουν καθημερινή επαφή με το κράτος on the ground, στα σχολεία, στα νοσοκομεία και στα λεωφορεία– μια αίσθηση αισιοδοξίας. Η οποία όμως έφθασε στα όρια της αυθυποβολής: ότι με ένα μαγικό τρόπο τα πράγματα αλλάζουν. Και ήρθαν τα Τέμπη…

Μετά τα Τέμπη αυτά που ζούμε on the ground μας έπνιξαν. Ενας κόμπος ανέβηκε στον λαιμό μας. Ηρθαν όλα μαζί και σε πρώτο πλάνο. Ολα όσα ζούμε στο έδαφος. Από την αναμονή των 10 ωρών στα επείγοντα των νοσοκομείων, μέχρι τα διαλυμένα πεζοδρόμια, την πλημμυρίδα των τραπεζοκαθισμάτων, το χάος του κυκλοφοριακού και την οδό Πανεπιστημίου –επί τρία χρόνια σκαμμένο χωράφι με σύχριστα παραβάν, μπροστά στην υπέροχη Αθηναϊκή Τριλογία, αν είναι δυνατόν! Από το βαθύ, εχθρικό κράτος που αντιμετωπίζεις αν (θεός φυλάξοι) δεν βγάλεις άκρη με το Gov.gr, μέχρι τα μπάχαλα των πανεπιστημίων (και τα περίφημα τουρνικέ που δεν ήρθαν ποτέ).

Βεβαίως και υπάρχουν λόγοι που εξηγούν ορισμένες υστερήσεις. Για παράδειγμα, στα πανεπιστήμια, υπήρχε από νωρίς ο φόβος των βίαιων επεισοδίων: με την αστυνομία από τη μια πλευρά και νέα παιδιά από την άλλη. «Κάποιοι θέλουν έναν νέο Γρηγορόπουλο» προειδοποιούσε από το φθινόπωρο του 2019 ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Και η λογική αυτή σκέψη εξηγεί ίσως γιατί δεν είδαμε ποτέ την πανεπιστημιακή αστυνομία. Η ευθύνη σε αυτή την περίπτωση δεν βαραίνει μόνο την κυβέρνηση, αλλά και όσους επενδύουν πολιτικά στη βία.

Παρότι λοιπόν ο κόμπος ανέβηκε στον λαιμό μας, ξέρουμε ότι δεν διορθώνονται τα στραβά μισού αιώνα με γενική έφοδο προς όλες τις κατευθύνσεις. Γιατί αυτό ισοδυναμεί πάντοτε με μια τρύπα στο νερό. Και σίγουρα τίποτε δεν διορθώνεται μόνο με διαπιστώσεις και ισοπεδωτική κριτική εκ των υστέρων.

Ωστόσο κλείνοντας το 2024 μισό αιώνα Μεταπολίτευσης, το σύνθημα «νόμος και τάξη» δεν έχει πια τον συμβολισμό της αδικίας και του κράτους της Δεξιάς. Εχει προοδευτικό περιεχόμενο. Είναι η απάντηση στην κοινωνική αδικία.

Αφορά την τάξη και τους κανόνες με τους οποίους πρέπει πρωτίστως να λειτουργούν οι ευαίσθητοι τομείς του κράτους, ώστε η ισότητα των δικαιωμάτων σε αγαθά όπως η παιδεία και η υγεία να μην υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Η καθημερινή αυτή μάχη συνδέεται με την αρχή που διατύπωσε πριν από μισό αιώνα ο μεγάλος Τζον Ρολς: Για να είναι δίκαιο το κράτος πρέπει να προωθεί διαρκώς την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων μέσω ενός κοινωνικού συμβολαίου που να ευνοεί τους πιο αδύναμους.

Το «νόμος και τάξη» και η «μεταρρύθμιση του κράτους» αφορούν επομένως αυτόν που δεν μπορεί να στείλει τα παιδιά του σε ιδιωτικό σχολείο (και για σπουδές στο εξωτερικό) και έχει ανάγκη τα δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια. Αυτόν που δεν μπορεί να πληρώσει την ιδιωτική υγεία και έχει ανάγκη δημόσια νοσοκομεία που δεν καταρρακώνουν κάθε έννοια αξιοπρέπειας (ειδικά στην επαρχία). Αυτόν που δεν μπορεί να μετακινείται με ΙΧ ή ταξί και έχει ανάγκη το Μετρό και το λεωφορείο. Και το τρένο.

Το «όχι» σε κάθε αλλαγή που συμβολίζει και εφαρμόζει στην πράξη ο ΣΥΡΙΖΑ (πχ. για την αξιολόγηση) δεν είναι απλά μια στάση αρχαϊκή (προς όφελος λίγων συνδικαλιστών), είναι και μια επιλογή βαθιά ταξική. Υπερ των προνομιούχων που μπορούν να πληρώσουν την ιδιωτική παιδεία, την υγεία και τις μεταφορές και εναντίον όσων δεν μπορούν και έχουν ανάγκη τις υπηρεσίες του κράτους.

Πέρα λοιπόν από τα βήματα όπως το gov.gr και οι συντάξεις, η χώρα χρειάζεται τομές on the ground. Αρχίζοντας από την παιδεία, την υγεία και τις δημόσιες μεταφορές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News