«Αν δεν μπουν μπουλντόζες (για κατεδάφιση) δεν γίνεται τίποτα».

Με τη φράση αυτή άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις στη Μύκονο περιγράφουν το μάταιο των ελέγχων (όπως τουλάχιστον γίνονταν μέχρι σήμερα) και της επιβολής προστίμων για πάσης φύσεως, μικρές ή μεγάλες παραβάσεις και αυθαιρεσίες. Αλλωστε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, πρόκειται για πρόστιμα που δεν «πονάνε» τους παραβάτες, αφου πια αντιστοιχούν σε «ένα καλό πρωτοτράπεζο» στα μαγαζιά της «ναυαρχίδας» του ελληνικού τουρισμού.

Σε συνέχεια των τελευταίων εξόφθαλμων παραβάσεων-αυθαιρεσιών –αλλά και του επεισοδίου με τον μαφιόζικο ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου Μανώλη Ψαρρού– που είδαν τελευταία το φως της δημοσιότητας, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση ελέγχων στη Μύκονο. Ανάμεσα στους ελεγχόμενους γνωστά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος του νησιού (μπιτς-μπαρ, μπαρ, εστιατόρια).

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», στο νησί μετέβησαν οκτώ επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Δόμησης, τρεις υπάλληλοι από τη Διεύθυνση Χωροταξίας του υπουργείου Περιβάλλοντος, δύο στελέχη της Οικονομικής Αστυνομίας και ακόμη δύο από το Τμήμα Δίωξης Εκβιαστών.

Χάρη σε ρύθμιση που εντάχθηκε στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο, σημειώνεται στο δημοσίευμα, οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Δόμησης θα «υποκαταστήσουν» στους συγκεκριμένους ελέγχους την υποστελεχωμένη εδώ και χρόνια –πόσω μάλλον βάσει των νέων δεδομένων στη Μύκονο και άλλα νησιά– τοπική Πολεοδομία (Υπηρεσία Δόμησης Σύρου). Μέχρι σήμερα σε ανάλογες περιπτώσεις (ακόμη και στη Μύκονο) οι επιθεωρητές περιορίζονταν σε περιβαλλοντικές παραβάσεις, ενώ για την καταγραφή των πολεοδομικών παρανομιών ζητείτο η συνδρομή της εκάστοτε Πολεοδομίας.

Τελευταία φορά που είχαν επισκεφθεί τη Μύκονο οι επιθεωρητές ήταν το 2018, όταν από το 2011 μέχρι σήμερα έχουν γίνει στη Μύκονο 7.600 δηλώσεις αυθαιρέτων (1,4 εκατ. τ.μ.) και από το 2018 μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης αδειών e-adeies 5.450 αιτήσεις για έκδοση διαφόρων ειδών οικοδομικών αδειών.

Χαρακτηριστικό, επίσης, ότι μόνο στη μισή έκταση του νησιού (η οποία είχε κτηματογραφηθεί παλαιότερα, η υπόλοιπη κτηματογραφείται τώρα) έχουν γίνει την τελευταία πενταετία 3.846 αγοραπωλησίες ακινήτων!

Μέσα στις επόμενες ημέρες οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος θα κληθούν να συντάξουν την πρώτη έκθεση ελέγχου. Με βάση αυτή, οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων (ή μισθωτές, ανάλογα με την περίπτωση) που είχαν παρανομίες θα κληθούν σε απολογία, δηλαδή να καταθέσουν τις απόψεις τους.

Παράλληλα θα συνταχθούν και οι εκθέσεις αυτοψίας, στις οποίες θα καταγράφονται αναλυτικά οι πολεοδομικές – περιβαλλοντικές παρανομίες που έχουν εντοπιστεί. Στην έκθεση αυτοψίας θα γίνεται και υπολογισμός του προστίμου ανέγερσης και διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών και του προστίμου για τις περιβαλλοντικές παραβάσεις.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, από τη στιγμή που θα συνταχθεί η έκθεση αυτοψίας, αμέσως ειδοποιείται το τοπικό αστυνομικό τμήμα, που επιβάλλει διακοπή εργασιών. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να καταθέσει ένσταση σε διάστημα 30 ημερών, είτε για τη νομιμότητα του κτίσματος είτε για το ύψος του προστίμου. Η ένσταση εξετάζεται από το τοπικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ). Η διαδικασία αυτή μπορεί να καθυστερήσει από μήνες έως… χρόνια, μέχρι η κάθε περίπτωση να εισαχθεί προς συζήτηση στο συμβούλιο.

Αν η ένσταση απορριφθεί, τότε το αυθαίρετο μπορεί να κατεδαφιστεί μέσα σε δέκα ημέρες (εκδίδεται πρωτόκολλο κατεδάφισης) και τα πρόστιμα οριστικοποιούνται και βεβαιώνονται από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία. Αν ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου το κατεδαφίσει μόνος του, τότε ειδοποιείται η αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία (εν προκειμένω οι επιθεωρητές) για τη διαγραφή του υπολειπόμενου προστίμου.

Στο δημοσίευμα της «Καθημερινής» υπενθυμίζεται ότι από το 2011 στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει συσταθεί Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων, η οποία έχει το δικαίωμα να αναθέτει η ίδια την εκτέλεση κατεδαφίσεων ή να συντονίζει τις κατεδαφίσεις από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (για αιγιαλούς, παραλίες και δάση) και τις κατά τόπους υπηρεσίες δόμησης (λοιπές πολεοδομικές παραβάσεις).

Το ερώτημα ωστόσο είναι κατά πόσο θα επιτραπεί στα συγκεκριμένα καταστήματα να επαναλειτουργήσουν, αφού όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό οι ανωτέρω διαδικασίες αναμένεται να τραβήξουν σε χρόνο και οι τελικές, αμετάκλητες αποφάσεις ίσως και να μην έρθουν (όπως συνηθίζεται) ποτέ…

Είχε προηγηθεί το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, με όλα τα συμπεράσματα των αυτοψιών στο νησί της Μυκόνου, τις παρελκυστικές τακτικές. αλλά και τις (επιεικής ο χαρακτηρισμός) «περίεργες» καθυστερήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, καθώς επίσης η παρέμβαση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρου Ντογιάκου, ο οποίος μάλιστα δεν δίστασε να δώσει «ονόματα και διευθύνσεις» για τα «κραυγαλέα “μνημεία” οικοδομικής αυθαιρεσίας και παρανομίας» –όπως χαρακτηριστικά αναφέρει– με «απόλυτη καταπάτηση κυρίως των πολεοδομικών διατάξεων και πλήρη καταρράκωση του κύρους της Πολιτείας».

Στην παραγγελία του ο κ. Ντογιάκος, αφού κάνει λόγο για θλιβερή εικόνα βαριάς παραβατικότητας, «με καταπάτηση κάθε έννοιας δικαίου και προκλητική παραβίαση των νόμων σε όλους του τομείς της επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας», κατονομάζει συγκεκριμένες επιχειρήσεις, ενώ αναφέρεται σε συγκεκριμένο τοπικό εργολάβο ο οποίος, όπως επισημαίνεται, «συνδράμει ουσιαστικά στην ανέγερση παράνομων κτισμάτων και εγκαταστάσεων, ημέρα και νύχτα, χωρίς όμως ούτε καν να “ενοχλείται” από οποιοδήποτε αρμόδιο όργανο».

«Δεν είναι δυνατόν οποιοσδήποτε αρμόδιος να παραβλέπει και να αδρανεί σε περιπτώσεις για τις οποίες η τοπική κοινωνία βοά, όπως, ενδεικτικά, εκείνες στη Χώρα της Μυκόνου (εστιατόριο-μπαρ Sea Satin, όπου γίνονται παράνομες οικοδομικές εργασίες κατά πλήρη παραβίαση των σημάτων διακοπής εργασιών ή παράνομες εκσκαφές στο ξενοδοχείο ιδιοκτησίας Φιλιππή), στον Πάνορμο (PRINCIPOTE DE MYKONOS, όπου γίνονται παράνομες κατασκευές χωρίς καμία απολύτως άδεια), στη Φτελιά (ALEMAGOU, όπου γίνονται παράνομες εργασίες κατασκευής ελικοδρομίου ενώ είναι αποκλεισμένη η πρόσβαση στην παραλία λουόμενων εκτός καταστήματος) και στην Ψαρρού όπου τα μπαρ έχουν ορθώσει ενιαίο τείχος που εμποδίζει την πρόσβαση των λουόμενων στη θάλασσα, ενώ δεν υπάρχει και ο προβλεπόμενος από το νόμο χώρος για ελεύθερους λουόμενους. Επίσης, αυθαίρετο κτίσμα μεταξύ Ψαρρού και Paradise χωρίς καμία απολύτως άδεια και στον Καφέ Κάβο (SCORPIOS), όπου γίνονται παράνομες εκσκαφές σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί “κόκκινη ζώνη” που σημαίνει απόλυτη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος», αναφέρει συγκεκριμένα ο Εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας.

O εισαγγελέας που καλείται να καθαρίσει την «Κόπρο του Αυγείου» στη Μύκονο είναι ο διευθύνων την Εισαγγελία Εφετών Αιγαίου, με έδρα το Εφετείο της Σύρου, εισαγγελέας Εφετών Οδυσσέας Τσορμπατζογλου, γνωστός στις Κυκλάδες ως «αυτός που δεν φοβάται και δεν κάνει ποτέ πίσω».

Βάση για τις τυχόν επόμενες ενέργειες του εισαγγελικού λειτουργού μπορεί να αποτελέσει και το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για το πλήθος αυθαιρεσιών στη Μύκονο που –όπως τονίζεται– παρουσιάζουν σταθερή αύξηση, και για τις καθυστερήσεις που διαπιστώθηκαν στη διενέργεια-διεκπεραίωση των ελέγχων, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις τόσο στην υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Μυκόνου όσο και στις κεντρικές υπηρεσίες της Σύρου.

Σύμφωνα με πόρισμα της ΕΑΔ, «κατά το ελεγχόμενο χρονικό διάστημα (μεταξύ των ετών 2018 έως και το α’ εξάμηνο του 2021), παρατηρήθηκε ήπια αυξητική τάση στο πλήθος των αιτήσεων-καταγγελιών για αυθαίρετες κατασκευές και οικοδομικές εργασίες στη νήσο Μύκονο (533 το έτος 2018, 576 το έτος 2019 και 617 το έτος 2020)» – αύξηση όμως, που όπως διευκρινίζεται, δεν συνδέεται άμεσα με ισάριθμη κατασκευή αυθαιρέτων, αλλά κυρίως με το πλήθος των καταγγελιών.

Στο πόρισμα της Αρχής καταγράφεται παράλληλα η εντυπωσιακή μείωση στον αριθμό των ελέγχων που φέρνουν εις πέρας οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους.

Οπως σημειώνεται, «το πλήθος των υποθέσεων που κατ’ έτος ολοκληρώνονται με απαντητικό έγγραφο επί του ποσοστού των υποθέσεων που ανοίγονται εντός του ίδιου χρόνου παρουσιάζει σταδιακά πτωτική τάση (48% το έτος 2018, 39% το έτος 2019, 31% το έτος 2020 και 16% το 2021)», ενώ κατά την ελεγχόμενη περίοδο (2018 έως και α’ εξάμηνο 2021) παρατηρήθηκε συσσώρευση εκκρεμών (μη εξετασμένων) υποθέσεων αυθαιρέτων, το πλήθος των οποίων ανέρχεται στις 145 (έως το πέρας του α’ εξαμήνου 2021).

Ως προς τα αίτια της εν λόγω αβελτηρίας, καταγράφονται μεταξύ άλλων η καθυστέρηση αποστολής του αποδεικτικού τοιχοκόλλησης της έκθεσης αυτοψίας από τον Δήμο Μυκόνου, η καθυστέρηση κοινοποίησης της έκθεσης αυτοψίας στον φερόμενο ιδιοκτήτη (επιστροφή της συστημένης επιστολής λόγω αγνώστου παραλήπτη), η μη διαβίβαση στο αντίστοιχο ΣΥΠΟΘΑ [Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων] αιτήσεων υπαγωγής ή έκδοσης άδειας νομιμοποίησης, και η μη έγκαιρη βεβαίωση των οριστικοποιημένων προστίμων λόγω υποβολής των επονομαζόμενων «αιτήσεων θεραπείας». Ως επιπρόσθετος λόγος για το καθεστώς ασυδοσίας τη Μύκονο, καταγράφεται επίσης «η αργοπορία διενέργειας αυτοψίας από την υπηρεσία για τη διαπίστωση της συμμόρφωσης ή μη στις σχετικές πολεοδομικές διατάξεις».

Τέλος στη μη διεκπεραίωση-ολοκλήρωση των αναγκαίων διαδικασιών σημειώνεται ότι συνέβαλαν «οι ειδικές διατάξεις αναστολής προθεσμιών συμμόρφωσης με τις πολεοδομικές διατάξεις και τα περιοριστικά μέτρα που λήφθηκαν κατά τα δύο τελευταία έτη (2020 και 2021) για την αντιμετώπιση της πανδημίας λόγω Covid-19».

Αλλά και στις περιπτώσεις που συντάχθηκαν εν τέλει εκθέσεις αυτοψίας, υπογραμμίζεται ότι  οι περισσότερες «δεν είχαν μέχρι το πέρας του ελέγχου καταστεί οριστικές καθώς εκκρεμούσε η εξέταση των ενστάσεων ενώπιον του αρμόδιου ΣΥΠΟΘΑ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News