«Βλέπουμε την αρχή μιας Νύχτας των Μεγάλων Μαχαιριών στη Ρωσία;», διερωτάται σε άρθρο στην Telegraph ο απόστρατος συνταγματάρχης Ρίτσαρντ Κεμπ. Ο βρετανός πρώην διοικητής τάγματος πεζικού και τακτικός αρθρογράφος αναφέρεται στο αιματηρό ξεκαθάρισμα λογαριασμών στους κόλπους του Ναζιστικού Κόμματος που έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 1934, αφού ο Χίτλερ διέταξε να δολοφονηθούν τα ηγετικά στελέχη της παραστρατιωτικής οργάνωσης Sturmabteilung (Τάγματα Εφόδου), περιλαμβανομένου και του επικεφαλής της Ερνστ Ρεμ, καθώς τα μέλη της οργάνωσης, οι λεγόμενοι φαιοχίτωνες, επέκριναν και αμφισβητούσαν ανοιχτά τον ηγέτη της ναζιστικής Γερμανίας.

Τι σχέση, όμως, έχει, όμως, το γεγονός αυτό με τη σύγχρονη Ρωσία; Η δολοφονία (την περασμένη Κυριακή στην Αγία Πετρούπολη) του Βλάντλεν Τατάρσκι, ενός δημοφιλή υπερεθνικιστή μπλόγκερ που τασσόταν μεν αναφανδόν υπέρ του πολέμου στην Ουκρανία αλλά επέκρινε τη ρωσική ηγεσία για τον χειρισμό της εισβολής, εξαίροντας, συγχρόνως τη δράση των μισθοφόρων της Ομάδας Βάγκνερ, «ερμηνεύτηκε από κάποιους ως προειδοποιητική βολή προς τον ηγέτη της Βάγκνερ Γιεβγκένι Πριγκόζιν», εξηγεί ο βρετανός πρώην αξιωματικός.

Θυμίζει πως ο Πριγκόζιν (ο οποίος ενίοτε παρουσιάζεται ακόμη και ως πιθανός διάδοχος του Πούτιν) τους προηγούμενους μήνες συγκρούστηκε αρκετές φορές με ορισμένους από τους πιο στενούς συνεργάτες του ρώσου προέδρου, καταγγέλλοντάς τους, δημοσίως, για ανικανότητα, ακόμη και κατηγορώντας τον υπουργό Αμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοϊγκού για προδοσία.

Η άκρως επιθετική και επικριτική στάση του Πριγκόζιν φαίνεται πως ενόχλησε το Κρεμλίνο καθώς επίσης και τη στρατιωτική ηγεσία, τόσο πολύ που ο ρωσικός στρατός κατηγορήθηκε ότι θυσιάζει τις ζωές των μισθοφόρων της Ομάδας Βάγκνερ εκούσια και άσκοπα ενώ δεν τους προμηθεύει με τα απαραίτητα πυρομαχικά, «είτε για να τους κόψει τη φόρα είτε για να τους ξεφορτωθεί», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ρίτσαρντ Κεμπ στο άρθρο του.

Και τώρα, σύμφωνα με τον βρετανικό υπουργείο Αμυνας, φαίνεται πως η Μόσχα επιδιώκει να χρηματοδοτήσει την ίδρυση άλλων Ιδιωτικών Στρατιωτικών Εταιρειών (ΙΣΕ), όπως αποκαλούνται επίσημα αυτοί οι ιδιωτικοί στρατοί, με στόχο την αντικατάσταση της Βάγκνερ στην Ουκρανία. Με έως και 50.000 μαχητές στο πεδίο, ο ιδιωτικός στρατός του Πριγκόζιν συνέβαλε ενδεχομένως περισσότερο από κάθε άλλο τμήμα των ρωσικών δυνάμεων στο να μην καταρρεύσει η σχεδόν εξαρχής παραπαίουσα ρωσική εκστρατεία, «οπότε οι προφανείς κινήσεις εναντίον της Ομάδας Βάγκνερ δείχνουν πόσο μεγάλη απειλή πρέπει να θεωρεί ο Πούτιν ότι είναι ο Πριγκόζιν», σύμφωνα, πάντα, με τον βρετανό συνταγματάρχη.

Ωστόσο η αντικατάσταση της Ομάδας Βάγκνερ ενδέχεται να αποδειχτεί ιδιαίτερα δύσκολη. Γιατί πέρα από την εξαιρετικά κρίσιμη δράση της στην Ουκρανία, το ευρύτερο δίκτυό της, το οποίο είναι συνυφασμένο με τη ρωσική εξωτερική και οικονομική πολιτική, εκτείνεται από τη Συρία μέχρι την Αφρική και από την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική. «Ταΐστηκε και πρήστηκε από αυτόν τον πόλεμο και, σύμφωνα με πολλούς, έχει καταστεί  πολύ μεγάλη για να εξαλειφθεί εντελώς», υποστηρίζει ο Ρίτσαρντ Κεμπ.

Ομως το ότι η Βάγκνερ κατέληξε να αποτελεί πρόβλημα (εάν όχι απειλή) για τον ρώσο πρόεδρο, δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθεί να του προσφέρει σημαντικά οφέλη. Καταρχάς ο Πούτιν γνωρίζει πως οι μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές μπορούν να του κοστίσουν την εξουσία και αυτό εξηγεί τη σχετική διστακτικότητα των ρωσικών δυνάμεων στο πεδίο αλλά και την επιφυλακτικότητα του Κρεμλίνου να κηρύξει γενική επιστράτευση. Οι θάνατοι μισθοφόρων, όμως, δεν πρέπει αναφέρονται επισήμως ενώ η επιστροφή των σορών τους στην πατρίδα δεν συγκινεί ιδιαίτερα την κοινή γνώμη, τουλάχιστον όχι τόσο όσο όταν επιστρέφουν οι σοροί στρατιωτών.

Ο βρετανός αξιωματικός αναφέρει επίσης πως η Βάγκνερ απέδειξε, πέρα από κάθε αμφιβολία, ειδικά στο Μπαχμούτ, πως οι ιδιωτικοί στρατοί μπορούν ενίοτε να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά, όντας απαλλαγμένοι από την γραφειοκρατία που συχνά ταλανίζει τους τακτικούς στρατούς. Επιπλέον, παρότι κίνητρό τους είναι, φυσικά το κέρδος, οι ιδιωτικοί στρατοί κοστίζουν λιγότερο, καθώς δεν υπάρχει το τεράστιο κόστος της εκπαίδευσης, των συντάξεων, των επιδομάτων αναπηρίας και των υψηλότερων μισθών.

Ενα άλλα σημαντικό στοιχείο όσον αφορά τη δράση μισθοφόρων στην Ουκρανία είναι ότι οι ιδιωτικοί στρατοί και οι μαχητές τους δεν είναι υπόλογοι στη δικαιοσύνη. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία, είναι παράνομοι, δεν είναι πουθενά εγγεγραμμένοι, δεν πληρώνουν φόρους και, ως εκ τούτου, επίσημα δεν υπάρχουν, και αυτό εξηγεί γιατί αυτοί που βιάζουν, λεηλατούν, βασανίζουν και δολοφονούν αιχμαλώτους και αμάχους στην Ουκρανία είναι κυρίως οι μισθοφόροι της Βάγκνερ: επειδή γνωρίζουν πως υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να λογοδοτήσουν για τα εγκλήματά τους.

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του ο Ρίτσαρντ Κεμπ υποστηρίζει πως ο ρώσος πρόεδρος «θα προσπαθήσει να συνδυάσει αυτά τα πλεονεκτήματα (που προσφέρουν οι ιδιωτικοί στρατοί) με ένα συστατικό που έχει ίσως τη μεγαλύτερη σημασία σε έναν πόλεμο που δεν εξελίσσεται βάσει σχεδίου: την πίστη». Και εξηγεί πως σε αυτό το στάδιο τον Βλαντίμιρ Πούτιν από τη δύσκολη θέση θα μπορούσε να τον βγάλει ο ρώσος υπουργός Αμυνας και στόχος της οργής του Πριγκόζιν.

«Ακούγεται παράξενο στα αυτιά της Δύσης, αλλά ακόμη και ο Σεργκέι Σοϊγκού πιστεύεται ότι έχει τον δικό του ιδιωτικό στρατό στην Ουκρανία, τον Πάτριοτ, μια παράνομη οργάνωση που μάχεται για το κέρδος στο πλευρό των κρατικών δυνάμεων που εκείνος διευθύνει νόμιμα. Ισως ο Πάτριοτ χριστεί διάδοχος της Βάγκνερ. Ο Σοϊγκού είναι ένας παλιός φίλος του Πούτιν, του οποίου η πίστη είναι αδιαμφισβήτητη, η περιουσία συνυφασμένη με εκείνη του Πούτιν ενώ και το μέλλον και των δύο εξαρτάται από το τελικό αποτέλεσμα στην Ουκρανία», γράφει.

Σύμφωνα με τον βρετανό συνταγματάρχη η απομάκρυνση της Ομάδας Βάγκνερ από το πεδίο, «θα μπορούσε να προσφέρει στον Πούτιν ένα πλεονέκτημα, όπως προσέφερε η εξάλειψη των Ταγμάτων Εφόδου στον Χίτλερ, αλλά μια αποτυχία θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του. Σε κάθε περίπτωση αυτά είναι άσχημα νέα για τη Δύση, η οποία αναμφίβολα τα επόμενα χρόνια θα αισθανθεί τις αυξανόμενες επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο της δράσης ενός σκληραγωγημένου από τις μάχες δικτύου ρωσικών μισθοφορικών ομάδων», προειδοποιεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News