Οι αμερικανικές πυρηνικές βόμβες που έριξε το αεροπλάνο Enola Gay στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι είναι οι μεγαλύτερες καταγεγραμμένες πυρηνικές εκρήξεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η, τουλάχιστον, έτσι νομίζαμε μέχρι σήμερα.

Μια σειρά από πέντε σοβιετικές φωτογραφίες που μέχρι πρόσφατα ήταν απόρρητες, δείχνουν την στιγμή της έκρηξης στη μεγαλύτερη πυρηνική δοκιμή στην ιστορία, που ήταν μεν γνωστή, αλλά δεν είχε αφήσει απτές, καταγεγραμμένες αποδείξεις. Οι φωτογραφίες σκιαγραφούν μια βόμβα που κάνει την έκρηξη στην Χιροσίμα το 1945 – η οποία κόστισε τη ζωή 140.000 ανθρώπων– να φαίνεται αστεία μπροστά της.

Το 1961, η Σοβιετική Ενωση πραγματοποίησε πυρηνική δοκιμή με μία βόμβα 50 τόνων, που ήταν 3.333 φορές πιο δυνατή από εκείνη της Χιροσίμα. Αυτό το γεγονός ήταν σε μεγάλο βαθμό καλυμμένο με μυστήριο για 62 χρόνια, μέχρι πρόσφατα, όταν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα έριξαν νέο φως στην υπόθεση.

Η «Tsar Bomba» ήταν η πιο καταστροφική πυρηνική βόμβα που πυροδοτήθηκε ποτέ. Η δοκιμαστική έκρηξή της έγινε από τους Σοβιετικούς τον Οκτώβριο του 1961 στην Νοβάγια Ζεμλίγια, ένα νησί στον Αρκτικό Ωκεανό. Ηταν μια βόμβα υδρογόνου 50 μεγατόνων, με εκτιμώμενη απόδοση περίπου 57 μεγατόνων.

Αυτό σημαίνει ότι είχε εκρηκτική ισχύ ίση με αυτή 3.000 βομβών σαν αυτή που έπληξε την Χιροσίμα. Η «Tsar Bomba» δημιουργήθηκε ως απάντηση στη δοκιμή της πυρηνικής βόμβας «Castle Bravo», ισχύος 15 μεγατόνων, από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1954. Οι Σοβιετικοί ήθελαν να δημιουργήσουν ένα όπλο πιο ισχυρό από οτιδήποτε είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τότε.

Η δοκιμή διεξήχθη με απόλυτη μυστικότητα και κανείς, εκτός Σοβιετικής Ένωσης, δεν γνώριζε για την ύπαρξη της βόμβας–γνωστής και ως «μητέρα όλων των βομβών»–, παρά μόνο μετά την έκρηξή της. Η έκρηξη της προκάλεσε σοκ στη διεθνή κοινότητα και για χρόνια μετά, λειτουργούσε ως μόνιμη υπενθύμιση της καταστροφικότητας των πυρηνικών όπλων.

Ο σχεδιασμός και η κατασκευή της «Tsar Bomba» ήταν μια συλλογική προσπάθεια πολλών ομάδων επιστημόνων, μηχανικών και τεχνικών. Σχεδιάστηκε για να είναι τρεις φορές πιο ισχυρή από κάθε άλλη πυρηνική συσκευή που είχε δοκιμαστεί μέχρι τότε, και ήταν επίσης η πιο ισχυρή ελεγχόμενη πυρηνική έκρηξη στην ιστορία.

Για να δοκιμάσουν την αποτελεσματικότητα της «Tsar Bomba», σοβιετικοί αεροπόροι πέταξαν ένα βομβαρδιστικό τύπου «Tu-95», που μετέφερε τη βόμβα πάνω από την Νοβάγια Ζεμλίγια, σε ύψος περίπου 40.000 ποδιών. Όταν απελευθερώθηκε, η βόμβα έπεφτε για περίπου ένα λεπτό πριν τελικά εκραγεί.

Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή, που δημιούργησε μια πύρινη μπάλα διαμέτρου σχεδόν 10 χιλιομέτρων και ένα σύννεφο μανιταριού που ανέβηκε σε ύψος περίπου 70 χιλιομέτρων. Το ωστικό κύμα έκανε δύο φορές τον γύρο της Γης και μπορούσε να ανιχνευθεί ακόμη και 5.000 χιλιόμετρα μακριά από το «σημείο μηδέν».

Η έκρηξη της βόμβας στέφτηκε από επιτυχία, όσον αφορά στη δύναμη και στην καταστροφική της ικανότητα, αλλά δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Η ραδιενέργεια προκάλεσε σημαντικές περιβαλλοντικές καταστροφές γύρω από το σημείο της έκρηξης. Μέχρι και σήμερα, ορισμένα μέρη της Νοβάγια Ζεμλίγια παραμένουν απαγορευμένα για τους επισκέπτες, λόγω των υψηλών επιπέδων υπολειμματικής ραδιενεργού ακτινοβολίας.

Η έκρηξη της «Tsar Bomba» ήταν ένα μοναδικό στο είδος του γεγονός, που σημάδεψε την συλλογική ιστορία του πλανήτη. Πέρα από το ραδιενεργό νέφος ακτίνας χιλιάδων χιλιομέτρων, επηρέασε ανθρώπους που ζούσαν κοντά στο «σημείο μηδέν», οι οποίοι εκτέθηκαν σε επικίνδυνα επίπεδα ακτινοβολίας. Αυτό οδήγησε σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, όπως ο καρκίνος και οι συγγενείς αναπηρίες του, τα οποία τεκμηριώθηκαν σε πολλαπλές μελέτες.

Η πυρηνική δοκιμή είχε επίσης τεράστια επιρροή την κούρσα εξοπλισμών της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Θεωρήθηκε ως επίδειξη της δύναμης της ΕΣΣΔ και ώθησε τις ΗΠΑ να αναπτύξουν ακόμη πιο ισχυρές βόμβες. Αυτή η εξοπλιστική κούρσα οδήγησε σε αυξημένες παγκόσμιες εντάσεις και, τελικά, στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ικανών να αφανίσουν ολόκληρες πόλεις μέσα σε λίγα λεπτά.

Οι καταστροφικές συνέπειες της έκρηξης της «Tsar Bomba» παραμένουν αισθητές μέχρι τις μέρες μας και χρησιμεύουν ως νηφάλια υπενθύμιση της τεράστιας καταστροφής που μπορούν να προκαλέσουν τα πυρηνικά όπλα στην ανθρωπότητα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News