Ενώ ο κόσμος στις κατεστραμμένες από τον σεισμό περιοχές της Τουρκίας θρηνεί πάνω στα ερείπια και προσεύχεται απελπισμένος στον Θεό για έλεος, ο Ερντογάν τα έβαλε με τη μοίρα και με τους διαδοσίες, όπως τους χαρακτήρισε, δηλαδή με τους σπερμολόγους – εννοούσε αυτούς που τον εμπλέκουν στις κακοτεχνίες των εργολάβων. Οι λονδρέζικοι Times, όμως, έγραψαν ότι και σε αυτήν την καταστροφή δεν υπήρξε τίποτε αναπόφευκτο.

Σεισμολόγοι είχαν προειδοποιήσει τρεις ημέρες νωρίτερα, κοινοβουλευτικά κόμματα είχαν ζητήσει από το 2020 τη διενέργεια ελέγχων στις κατοικίες της περιοχής ώστε να ληφθούν οι δέουσες προφυλάξεις, όμως το κόμμα του τούρκου προέδρου απέρριψε τα αιτήματα. Τώρα οι υπολογισμοί των ειδικών για τους νεκρούς είναι τρομαχτικοί: περισσότεροι από 200.000 άτομα ίσως βρίσκονται κάτω από τα μπάζα.

Οι Times σημείωσαν ότι ο μεγάλος σεισμός του 1999 «οδήγησε στην πτώση του παλιού τουρκικού πολιτικού κατεστημένου» και ότι ο Ερντογάν επωφελήθηκε από τη συγκυρία, αφού το κόμμα του κέρδισε τις εκλογές του 2020 και «άλλαξε το πολιτικό τοπίο της χώρας». Τώρα η ιστορία μπορεί να επαναληφθεί, έπειτα από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου που αποκάλυψε το «δομικό πρόβλημα» της Τουρκίας.

Η οικοδομική έκρηξη συνόδευσε την περίοδο εξουσίας του Ερντογάν, και την πρωθυπουργική και την προεδρική, κατά την οποία σημειώθηκαν γενικότερες αναπτυξιακές επιδόσεις. Ετσι δημιουργήθηκε η λεγόμενη «Νέα Τουρκία». Το βρετανικό Μέσο προσπάθησε να επικεντρωθεί στις κατοικίες.

«Τεράστιοι αριθμοί παρανόμων κτισμάτων νομιμοποιήθηκαν, το κράτος εισέπραξε τα σχετικά τέλη, όμως μέχρι στιγμής κατέρρευσαν περισσότερα από 5.700 κτίρια. Η τελευταία χάρη που έγινε, το 2018, λίγο πριν από τις προεδρικές εκλογές, αφορούσε 7,5 εκατομμύρια κτίρια». Τα βασικά κατασκευαστικά λάθη στα τουρκικά κτίρια εντοπίζονται στα δομικά στοιχεία τους, κυρίως στα υποστυλώματα και στον οπλισμό τους.

Αλλά και τα σχετικά στατιστικά στοιχεία έχουν ενδιαφέρον: «Σύμφωνα με στοιχεία έτους 2020 του υπουργείου Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας, περίπου τα μισά κτίρια στην Τουρκία χτίστηκαν κατά παράβαση των σεισμικών κανονισμών». Ωστόσο «το να μιλάς ανοιχτά είναι επικίνδυνο, αφού πέρυσι η κυβέρνηση Ερντογάν φυλάκισε δύο κορυφαίους επικριτές των κατασκευαστικών πολιτικών της», μέλη τεχνικών επιμελητηρίων.

Πάντως οι άθλιες κατασκευές δεν αφορούν μόνο φτωχούς Τούρκους. Την πάτησαν και οι πλούσιοι, και παράδειγμα είναι το πολυτελές δωδεκαώροφο κτίριο στο Χατάι, το οποίο σωριάστηκε και παρέσυρε στον θάνατο περί τους 800 ανθρώπους – θεωρούνται καταπλακωμένοι κάτω από τα τσιμέντα του, δηλαδή νεκροί πλέον. Τι έκαναν οι κατασκευαστές του; Κατέβασαν γρήγορα τις ιστοσελίδες τους από το web και φρόντισαν να εξαφανιστούν.

Το τουρκικό κράτος υπήρξε ο κατά συρροήν βαστάζος των κατασκευαστών αυτού του είδους, ενώ και την εβδομάδα του σεισμού ήταν απόν, έγραψαν οι Βρετανοί. Ετσι «ολόκληρες συνοικίες αφέθηκαν στη μοίρα τους». Τίποτε δεν λειτούργησε. «Πού πήγαν εκείνα τα οχήματα, οι φαγάνες, οι μπουλντόζες, τα γκρέιντερ, όλα όσα έβλεπες καθημερινώς στους δρόμους; Ολα εξαφανίστηκαν, αφού οι μεγαλοεργολάβοι δεν βγάζουν λεφτά από την ανάσυρση πτωμάτων». Ο κόσμος νιώθει εγκαταλελειμμένος.

«Ο Ερντογάν κατέστειλε τις διαδηλώσεις το 2013 και εδραίωσε την εξουσία του την απόπειρα πραξικοπήματος τρία χρόνια αργότερα. Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Μάιο (σ.σ. αν και εφόσον) είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία του μέχρι στιγμής. Η κατάσταση της οικονομίας και η ασυνήθιστη ενότητα των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που έχουν σχηματίσει συμμαχία εναντίον του, απειλούσαν την κυριαρχία του προτού γίνει ο σεισμός, πόσο μάλλον τώρα που υπάρχει μεγαλύτερη λαϊκή οργή».

Το 2003 ο Ερντογάν ήταν λιγότερο… μοιρολάτρης απ’ όσο είναι σήμερα. Τότε, ύστερα από έναν άλλον μεγάλο σεισμό, είχε αντισταθεί στο παντοδύναμο κισμέτ, ζητώντας και άλλες εξηγήσεις. Ομως την περασμένη εβδομάδα ο τόνος του ήταν εντελώς διαφορετικός: «Γράφουμε στο τεφτέρι μας όσους διαδίδουν ψέματα. Θα τους αντιμετωπίσουμε αργότερα». Και τα έριξε όλα στη… μοίρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News