Το παραπάνω ερώτημα ακούγεται συχνά τις τελευταίες ημέρες. Ο ισχυρός σεισμός στην Τουρκία και στη Συρία εύλογα πυροδότησε σε όλους μια ανασφάλεια σχετικά με το τι θα προκαλούσε στα δικά μας σπίτια, αν γινόταν εδώ. Ανήκοντας σε μια οικογένεια πολιτικών μηχανικών, την έκανα κι εγώ την ερώτηση στον πατέρα μου, Ιωάννη Σταμπούλογλου, πολιτικό μηχανικό και διδάκτορα Μηχανικής.

«Η βασική διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ότι η Ελλάδα πλέον είναι δίπλα στις κατασκευές και τις ελέγχει, ενώ στην Τουρκία η ειδική μεταχείριση των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών έγινε εμφανής. Ακόμη και την ανοικοδόμηση που έγινε σε περιόδους πιο χαλαρές, η ελληνική Πολιτεία την έλεγχε με ένα πλέγμα τακτοποιητικών νόμων όπου καταγράφονται οι αυθαιρεσίες και εξακριβώνεται η στατική τους επάρκεια ή η απαίτηση ενισχύσεων» αναφέρει ο Ι. Σταμπούλογλου.

Σε σχέση με τους αντισεισμικούς κανονισμούς, το 1959 ήταν χρονολογία-σταθμός για τη χώρα μας: «Τότε οι αντισεισμικές μελέτες επιβλήθηκαν κατά την έκδοση αδειών. Αν και την περίοδο αυτή η διασφάλιση της ασφάλειας των κατασκευών ήταν πιο χαλαρή, εν τούτοις το 1981, με τον σεισμό των Αλκυονίδων που έπληξε την Αθήνα, ο οικοδομικός ιστός συμπεριφέρθηκε με αξιοπρέπεια».

Ο Ι. Σταμπούλογλου πιστεύει ότι από το 1981 η χώρα «ξύπνησε» και επικεντρώθηκε στον εκσυγχρονισμό του αντισεισμικού κανονισμού της. Το κρατικό ενδιαφέρον, σε συνδυασμό με το ικανό επιστημονικό δυναμικό που αποφοιτά από τις Πολυτεχνικές Σχολές εδώ, οδήγησε στο να έχουμε σήμερα έναν από τους πιο σύγχρονους και αξιόπιστους αντισεισμικούς κανονισμούς παγκοσμίως: «Από το 1982-84 και μετά, όλες σχεδόν οι κατασκευές τηρούν τη στατική μελέτη τους. Εχει γίνει σταδιακά συνείδηση ότι οικονομία δεν γίνεται πλέον στην ασφαλή κατασκευή του φέροντος οργανισμού των κτιρίων».

Η ποιότητα της οικοδομής στην Ελλάδα έχει εν πολλοίς διαμορφωθεί και από τη νοοτροπία του Ελληνα, που συνοψίζεται σε αυτό που λέμε, «να βάλω ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μου»: «Η ιδιωτική ανοικοδόμηση και η αντιπαροχή είναι οι βασικοί τρόποι ανοικοδόμησης της χώρας. Η ιδιομορφία, που κατά τη γνώμη μου διαφύλαξε κατά το δυνατόν την ποιότητα στις κατασκευές μας, είναι ο κατακερματισμός της γης, ο οποίος οδήγησε την ανοικοδόμηση σε επίπεδο βιοτεχνίας και όχι βιομηχανίας, γεγονός που ενίσχυε τον ανταγωνισμό και διασφάλιζε σε κάποιον βαθμό την ποιότητα».

«Στη βιομηχανική ανοικοδόμηση του αστικού ιστού οι εταιρείες είναι πανίσχυρες και η διαπραγμάτευσή τους με την πολιτεία γίνεται με άλλους όρους, όπου ενδέχεται να υπάρχει και ειδική μεταχείριση. Στη χώρα μας, για να γίνει βιομηχανοποίηση της αστικής ανοικοδόμησης, πρέπει ή να αλλάξει η μορφή παραγωγής ή να απαλλοτριωθούν αστικές περιοχές (γεγονός δύσκολο λόγω των πολλών δικαιούχων ιδιοκτητών). Μια τέτοια προσπάθεια πήγε να γίνει πριν από χρόνια στα προσφυγικά της Καισαριανής, αλλά ευτυχώς απέτυχε» σημειώνει ο Ι. Σταμπούλογλου.

Στην Ελλάδα η απόκτηση κατοικίας είναι όνειρο ζωής. Το «μια φορά το φτιάχνω το σπίτι» οδηγεί σε ακριβότερες, καλύτερες και ασφαλέστερες πλέον κατασκευές. Και έχει πλέον εμπεδωθεί σε όλους τους παράγοντες μιας κατασκευής (κράτος – μηχανικούς – ιδιοκτήτες- εργολάβους) ότι είμαστε μια σεισμογενής χώρα: «Η μέση κατοικία στην Ελλάδα είναι καλύτερη και ασφαλέστερη από την αντίστοιχη μέση κατοικία στην Ευρώπη. Και μια απόδειξη για αυτό είναι ότι στους μεγάλους σεισμούς του 1981 και 1999 ο μέσος οικιστικός ιστός συμπεριφέρθηκε αξιοπρεπώς» αναφέρει ο Ι. Σταμπούλογλου.

Ο ίδιος πιστεύει, ωστόσο, ότι οι προ του 1984 οικοδομές, που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό του οικιστικού ιστού της χώρας, πρέπει να ελέγξουν τη στατική επάρκεια του φέροντος οργανισμού τους και αν χρειάζεται, να θωρακιστούν περαιτέρω: «Εργαλεία υπάρχουν, αλλά οι δαπάνες είναι μεγάλες και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρξει συνδρομή και από την Πολιτεία, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο».

Στο ερώτημα τι πρέπει να κάνει ο πολίτης για να ελέγξει την στατικότητα του σπιτιού του, η απάντηση είναι η εξής: «Πρώτον, να ελέγξει μακροσκοπικά το κτίριο, εάν παρουσιάζει ρωγμές και αστοχίες. Επειδή δεν είναι όλες οι ρωγμές ένοχες, καλό θα είναι να συμβουλευτεί κανείς έναν ειδικό. Στα προ του 1984 κτίρια καλό θα ήταν να ζητήσει μια μελέτη στατικής επάρκειας. Αν στο ακίνητο υπάρχουν βλάβες από προηγούμενους σεισμούς, ο έλεγχος αυτός πρέπει να γίνει».

«Κανένας δεν μπορεί να απαντήσει πότε θα γίνει ένας σεισμός, πού θα γίνει, τι μέγεθος θα έχει και πόση διάρκεια. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αντισεισμική συμπεριφορά είναι η επιτάχυνση του σεισμού, η απόσταση από την εστία, το εστιακό βάθος, η διάρκεια και η κατεύθυνση. Πάντως, κατασκευές σύγχρονες ή κατασκευές συντηρημένες, και αν απαιτηθεί ενισχυμένες, θα αποκριθούν καλύτερα από κάποιες άλλες», καταλήγει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News