Έναν χρόνο μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει επιτύχει κανέναν από τους βασικούς του στόχους. Τον Ιανουάριο απομάκρυνε το στρατηγό Σουροβίκιν, τον οποίον είχε διορίσει μόλις λίγους μήνες νωρίτερα ως επικεφαλής της εκστρατείας στην Ουκρανία και αυτό είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι ξέρει και ο ίδιος ότι χάνει.  

Η επιτυχία της Ουκρανίας οφείλεται σε μεγάλο μέρος στην υποστήριξη της Δύσης. Σε αντίθεση με την εισβολή της Ρωσίας στη Γεωργία το 2008 και στην Ουκρανία το 2014, αυτήν τη φορά η Δύση ανταποκρίθηκε ενεργά και ενωμένα. Το ΝΑΤΟ ενίσχυσε της ανατολικές γραμμές άμυνάς του και κάλεσε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να γίνουν μέλη του. Η Ευρώπη έδωσε άσυλο σε εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανούς και καθοδηγούμενη από τον Μπάιντεν και την κυβέρνησή του, η Δύση έχει ήδη δώσει τεράστιες ποσότητες οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, έχει επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και έχει ξεκινήσει μια πολύ επώδυνη απεμπλοκή από τη ρωσική ενέργεια. Από την άλλη, ο κινέζος πρόεδρος Τζινπίνγκ δεν έχει δώσει παρά μια γενική ρητορική υποστήριξη στον Πούτιν για τον πόλεμό του αλλά καμία βοήθεια σε πρακτικό επίπεδο, ενώ προσέχει πολύ να ακολουθεί τη διεθνή πρακτική των κυρώσεων. 

Ολα αυτά είναι τα καλά νέα. Οπως όμως  επισημαίνει το Foreign Affairs, υπάρχουν και άσχημα νέα _ αρχικά το γεγονός ότι ο πόλεμος συνεχίζεται, ο Πούτιν δεν δείχνει καμία διάθεση να τον τελειώσει και οι Ρώσοι ετοιμάζουν μια μεγάλη επίθεση μέσα στο επόμενο διάστημα, μια επίθεση μάλιστα, η οποία εκτιμάται από αναλυτές ότι μπορεί να έχει ως στόχο το Κίεβο. 

Πού ποντάρει ο Πούτιν; Στον χρόνο. Οσο αυτός περνάει, ο ρώσος πρόεδρος πιστεύει ότι η Δύση θα χάσει το ενδιαφέρον της και εντέλει θα αφήσει την Ουκρανία στην τύχη της. 

Και γι αυτό, επισημαίνει η ίδια ανάλυση, είναι η ώρα να δράσει η Δύση διαφορετικά. Αν ο Πούτιν αρχίσει να κερδίζει στα πεδία των μαχών, σε λίγα χρόνια κανείς δεν θα θυμάται την αξιοζήλευτη αποφασιστικότητα του Τζο Μπάιντεν να ενώσει τον κόσμο σε ένα κοινό μέτωπο υπέρ της Ουκρανίας το 2022, γράφει στην ανάλυσή του ο Μάικλ ΜακΦόλ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Στάνφορντ και πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα την περίοδο 2012-14. Γι αυτό οι δυτικοί ηγέτες πρέπει να δράσουν άμεσα και να δράσουν καταλυτικά. 

Η σταδιακή χορήγηση βοήθειας, συνεχίζει, είναι μια παγίδα: μπορεί να βοηθάει την Ουκρανία, αλλά δεν φέρνει το τέλος του πολέμου. Το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και οι δυτικές κυβερνήσεις πρέπει να υποστηρίξουν την Ουκρανία όχι στο να αποκρούει τους Ρώσους, αλλά σε μια τελική νίκη. Και για να γίνει αυτό χρειάζονται πιο προηγμένα όπλα, περισσότερες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια για την ίδια την Ουκρανία. Και τίποτε απ’ όλα αυτά, συνεχίζει η ανάλυση, δεν πρέπει να γίνεται με το σταγονόμετρο. Πρέπει όλα αυτά να συμβούν γρήγορα, ώστε η Ουκρανία να κερδίσει τις μάχες και τελικά τον πόλεμο, μέσα στους επόμενους μήνες.  

Εάν δεν συμβεί αυτό, ο πόλεμος θα καταλήξει να «σέρνεται», το οποίο είναι προς όφελος του Πούτιν. 

Το δόγμα του σοκ 

Η χρονιά ξεκίνησε καλά. Οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Γερμανία ανακοίνωσαν σχέδια να παράσχουν στην Ουκρανία  ελαφρά τεθωρακισνμένα μεταφοράς προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των M2 Bradley και Strykers, AMX-10 RC και Marders, αντίστοιχα. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να στείλει δώδεκα άρματα μάχης Challenger II και 30 αυτοκινούμενα οβιδοβόλα AS-90 των 155 χιλιοστών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία ανακοίνωσαν ότι θα δώσουν στην Ουκρανία από ένα σύστημα αεράμυνας Patriot και η Ολλανδία δεσμεύτηκε να συνεισφέρει πυραύλους και εκτοξευτές Patriot. Και τελικά, οι ΗΠΑ πήραν την απόφαση, την περασμένη εβδομάδα, να δώσουν στην Ουκρανία μερικές δεκάδες άρματα μάχης M1 Abrams, τα οποία άνοιξαν το δρόμο στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να στείλουν τα πολυπόθητα γερμανικής κατασκευής άρματα μάχης Leopard 2.

Δεν αρκούν αυτά όμως. Η Ουκρανία χρειάζεται κι άλλα. Όσο περισσότερα πυρομαχικά μπορούν να παραδοθούν στην Ουκρανία, τόσο το καλύτερο. Ο αριθμός των αρμάτων μάχης που έχει ανακοινωθεί μέχρι στιγμής είναι σημαντικός, αλλά εξακολουθεί να είναι υποπολλαπλάσιος από αυτό που χρειάζεται ο ουκρανικός στρατός για να απωθήσει τους Ρώσους, ειδικά επειδή τα άρματα μάχης Abrams θα χρειαστούν πολλούς μήνες για να κατασκευαστούν, να εκπαιδευτεί σε αυτά το προσωπικό και να μπουν στον πόλεμο. 

Επιπλέον, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πρέπει να αναβαθμίσουν την ποιότητα των οπλικών συστημάτων που στέλνουν την Ουκρανία. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, τα συστήματα ATACMS, τα οποία έχουν ακτίνα δράσης τα 200 χιλιομετρα και θα επιτρέψουν στους Ουκρανούς να βάλλουν μέσα σε ρωσικό έδαφος, εναντίον των ρωσικών αεροδρομίων, αλλά να χτυπήσουν και τις αποθήκες πυρομαχικών στην Κριμαία. Οι Ουκρανοί χρειάζονται επίσης μαχητικά αεροσκάφη και drones.  

Οι ουκρανοί πιλότοι πρέπει να αρχίσουν να εκπαιδεύονται στα F-16. Διότι σε κάποια φάση του πολέμου η ουκρανική αεροπορία θα πρέπει να εγκαταλείψει τα παλαιού τύπου σοβιετικά αεροσκάφη με τα οποία μάχεται τώρα και να αρχίσει να λαμβάνει αμερικανικά σύγχρονα μαχητικά. Ο Ζελένσκι θα μπορούσε να υπογράψει μια δεσμευτική συμφωνία ότι δεν θα τα χρησιμοποιήσει για να χτυπήσει στόχους στο ρωσικό έδαφος, προκειμένου να παρακαμφθούν οι δυτικές αντιστάσεις. 

Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν μαζί και σε μια δόση. Το ΝΑΤΟ πρέπει να κάνει το «Big Bang». Για την ακρίβεια η παράδοση όλων αυτών των συστημάτων πρέπει να ανακοινωθεί στις 24 Φεβρουαρίου 2023, στην πρώτη επέτειο της ρωσικής εισβολής, προκειμένου να έχει και ψυχολογικό αντίκτυπο στη ρωσική πλευρά. 

Η πιθανότητα να χρησιμοποιήσει ο Πούτιν πυρηνικά στην Ουκρανία είναι μικρή έως ανύπαρκτη, κυρίως διότι μια τέτοια κίνηση δεν τον εξυπηρετεί σε τίποτε. Πιθανότατα οι απειλές του είναι κενές περιεχομένου. Συνεπώς υπάρχουν μεν κίνδυνοι από την παροχή μεγαλύτερης βοήθειας στην Ουκρανία, αλλά μια ρωσική πυρηνική επίθεση δεν είναι μέσα σε αυτούς. 

Κι αν χαθεί η υποστήριξη του κόσμου;

Ο κίνδυνος που θα προκύψει από τη μη παροχή άμεσης και μεγάλης βοήθειας, όμως, είναι μεγαλύτερος: Οσο περισσότερο διαρκέσει ο πόλεμος, τόσο όλη η υφήλιος θα εξακολουθήσει να υφισταται τις συνέπειές του, με πρώτη την ίδια την Ουκρανία φυσικά. 

Ένας παρατεταμένος πόλεμος επίσης ενέχει τον κίνδυνο να χαθεί τελικά η υποστήριξη του κόσμου προς την Ουκρανία στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Όσο ο πόλεμος τραβάει σε μάκρος χωρίς σημαντικές νίκες των Ουκρανών, ο Μπάιντεν θα δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να πείσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων να εγκρίνει πακέτα βοήθειας προς τη χώρα. Κι αυτό θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο όσο θα πλησιάζουν οι εκλογές και ο Μπάιντεν θα έχει απέναντί του τον Τραμπ, ο οποίος δεν υποστηρίζει τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Τα ίδια περίπου θα συμβούν και στην Ευρώπη.  

Ενας άλλος τομέας στον οποίο η Δύση πρέπει να κινητοποιηθεί περισσότερο είναι οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Η Δύση πρέπει να ανακηρύξει τη Ρωσία χώρα που υποστηρίζει την τρομοκρατία. Οι συναλλαγές των Αμερικανών πολιτών με τη Ρωσία πρέπει να απαγορευτούν και οι έλεγχοι κάθε συναλλαγής που προέρχεται από τη χώρα να αυξηθούν.  

Οι ρωσικές τράπεζες πρεπει να μπλοκαριστούν εντελώς στη Δύση, όπως και όλες οι κρατικές ρωσικές εταιρείες. Μοναδική εξαίρεση να παραμείνει η εξαγωγή τροφίμων και λιπασμάτων από τη χώρα, αλλά η Δύση πρέπει ακόμη και αυτό να το κάνει πιο ακριβό και πιο δύσκολο. 

Νέες κυρώσεις πρέπει να επιβληθούν, οι οποίες να ακινητοποιήσουν την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Οι G-7 πρέπει να βάλουν πολύ αυστηρά πρόστιμα στις ναυτιλιακές εταιρείες που παραβιάζουν τις κυρώσεις. Και να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στις εταιρείες που συνεχίζουν να έχουν συναλλαγές με τη Ρωσία, προκειμένου να σταματήσουν. 

Οι ατομικές κυρώσεις πρέπει να περιλάβουν όλους τους ρώσους ολιγάρχες, όλους τους κυβερνητικούς αξιωματούχους, όλους τους υψηλόβαθμους υπαλλήλους των κρατικών εταιρειών, όλους τους ρώσους στρατιώτες που πολεμούν στην Ουκρανία και τις οικογένειες όλων των ανωτέρω. Και οι κυρώσεις πρέπει να γίνουν συντονισμένα από όλες τις χώρες. 

Επίσης πρέπει να επιβληθούν ταξιδιωτικοί περιορισμοί στους ρώσους πολίτες. Μπορεί να απαγορευτεί εντελώς η πρόσβασή τους σε όλες τις δημοκρατικές χώρες, παρά τον κίνδυνο να αποξενωθούν έτσι οι Ρώσοι που αντιτίθεντα στον Πούτιν. Μια άλλη λύση είναι να επιβληθεί στους ρώσους πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν ειδικό τέλος «ανοικοδόμισης της Ουκρανίας», επιπλέον του κόστους της βίζας τους. Εάν δεν θέλουν να το πληρώσουν, μπορούν να κάνουν διακοπές στο Μινσκ αντί για τη Βαρκελώνη. Και όλα αυτά πρέπει να ανακοινωθούν στις 24 Φεβρουαρίου. 

Την ίδια στιγμή, η Δύση πρέπει να διευκολύνει τους Ρώσους που αντιτίθενται στον πόλεμο και θέλουν να φύγουν από τη χώρα τους. Να τους δώσει άδειες εργασίας. Να τους διαβεβαιώσει ότι μετά τον πόλεμο δεν θα χρειαστεί να επιστρέψουν στη Ρωσία. Να τους δώσει τη δυνατότητα να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς και να εγκατασταθουν μόνιμα στη Δύση. 

Αυστηρότερες κυρώσεις

Η Ουκρανία χρειάζεται χρήματα και η Δύση πρέπει να βρει τρόπο να της τα δώσει. Το πρώτο που μπορεί να κάνει είναι να κατασχέσει τα περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται σε δυτικά χέρια και να τα δώσει απ’ ευθείας στην Ουκρανία. Αξιωματούχοι των οικονομικών επιτελείων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη διστάζουν να κάνουν μια τέτοια κίνηση. Ωστόσο, κρατικές περιουσίες έχουν κατασχεθεί νόμιμα στο παρελθόν, σε μέρη όπως το Ιράκ και το Αφγανιστάν, και θα πρέπει να γίνει και τώρα. Επιπλέον, κάτι τέτοιο τώρα έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι στέλνει ένα αποτρεπτικό μήνυμα στην Κίνα σχετικά με πιθανή εισβολή στην Ταϊβάν, καθώς το Πεκίνο έχει πολλά περισσότερα χρηματοοικονομικά αποθεματικά επενδυμένα στη Δύση. 

Οι δυτικές χώρες θα πρέπει να επιβάλουν φόρους εισαγωγής σε όλα τα ρωσικά αγαθά και εξαγωγής σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες που πωλούνται στη Ρωσία, τα έσοδα από τους οποίους θα μεταφερθούν σε ουκρανικό ταμείο ανασυγκρότησης. Και ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα πρέπει να ξεκινήσει σήμερα.

Οι αυστηρότερες κυρώσεις αποκόπτουν τη Ρωσία από τον κόσμο, αλλά η Δύση θα πρέπει ταυτόχρονα να κάνει περισσότερα για να αγγίξει τις καρδιές και τα μυαλά των ίδιων των Ρώσων, συμβουλεύει ο αρθρογράφος του Foreign Affairs. Το χρηματοδοτούμενο από τις ΗΠΑ Radio Free Europe/Radio Liberty σχεδόν τριπλασίασε το κοινό του, το μεγαλύτερο μέρος του στη Ρωσία και την Ουκρανία, μετά την έναρξη του πολέμου. Τα ρωσικά ανεξάρτητα ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται πλέον εκτός Ρωσίας διεύρυναν το κοινό τους. Η τηλεθέαση των καναλιών YouTube που διαχειρίζονται συνάδελφοι του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι αυξήθηκε επίσης τρομερά το 2022. Τα δύο κανάλια που δημιούργησε αρχικά ο Ναβάλνι έχουν τουλάχιστον 9,5 εκατομμύρια συνδρομητές. Ωστόσο, κάθε ένα από αυτά τα Μέσα θα επωφεληθεί από περισσότερους πόρους, νέες μεθόδους χρηματοδότησης, ευκολότερη πρόσβαση σε βίζες εργασίας και τεχνολογίες που θα τους βοηθήσουν να διεισδύσουν στο πληροφοριακό Σιδηρούν Παραπέτασμα του Πούτιν. Θα πρέπει να επιχειρηθούν νέοι τρόποι επικοινωνίας με τους Ρώσους, είτε μέσω μηνυμάτων κειμένου, μεγαλύτερης χρήσης του TikTok και των καναλιών Telegram ή πιο διακριτικών μηνυμάτων αντί για άμεσες ειδήσεις.

Όσο Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται στην Ουκρανία, οι Ουκρανοί θα πολεμούν. Θα πολεμήσουν με ή χωρίς νέα προηγμένα όπλα, με ή χωρίς σκληρότερες κυρώσεις, με ή χωρίς χρήματα. Ας βοηθήσουμε την Ουκρανία να κερδίσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε την 24η Φεβρουαρίου, την επέτειο της εισβολής του Πούτιν, είναι να καταστήσουμε σαφές ότι αυτή είναι η στρατηγική της Δύσης. Αυτό απαιτεί την παροχή -συντονισμένη από δεκάδες χώρες την ίδια μέρα- περισσότερων και καλύτερων όπλων, την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων και νέας οικονομικής βοήθειας, μεγαλύτερες προσπάθειες δημόσιας διπλωματίας και μια αξιόπιστη δέσμευση για μεταπολεμική ανοικοδόμηση. 

Αυτός είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε να βρεθούμε στην ίδια κατάσταση με σήμερα όταν περάσει η 24η Φεβρουαρίου 2024, καταλήγει το άρθρο του Foreign Affairs.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News