Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς είναι ο τελευταίος στην αλυσίδα των πολιτικών που πήραν στο σπίτι τους απόρρητα έγγραφα. Ως γνωστόν, τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν όσο και ο προκάτοχός του, Ντόναλντ Τραμπ, ερευνώνται από τις αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες μετά τον εντοπισμό τέτοιων αρχείων στην κατοχή τους. Φως στο πώς και στο γιατί του φαινομένου προσπάθησε να ρίξει το BBC News.

Οι Πενς και Μπάιντεν ενημέρωσαν τις Αρχές όταν ανακαλύφθηκαν τα έγγραφα. Το FBI έκανε έφοδο στην ιδιοκτησία του Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο για να ανακτήσει απόρρητο και ευαίσθητο υλικό, και κάποιοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι παρεμποδίστηκαν από ανθρώπους του Τραμπ.

Ομως η ιστορία των «σπιτικών» εγγράφων, τα οποία είναι αποτέλεσμα λανθασμένης χρήσης του ευαίσθητου υλικού, δεν αρχίζει με αυτά τα πολιτικά πρόσωπα.

Πολλοί πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένης της Χίλαρι Κλίντον και ενός πρώην υπουργού Εξωτερικών του Καναδά, έχουν βρει τον μπελά τους επειδή δεν τήρησαν τα πρωτόκολλα ασφαλείας.

«Η εσφαλμένη τοποθέτηση διαβαθμισμένων εγγράφων είναι πολύ συνηθισμένη, συμβαίνει συνεχώς» είπε ο Toμ Μπλάντον, διευθυντής του National Security Archive που τυγχάνει ανεξάρτητο αποθετήριο κυβερνητικών εγγράφων, εδρεύον στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον.

Αν και δεν αποσαφηνίστηκε τι ακριβώς είναι τα χαρτιά που κατείχε ο Πενς, ο Μπλάντον, γενικώς μιλώντας, είπε ότι διαβάθμιση μπορεί να τεθεί σε μεγάλη γκάμα εγγράφων με πληροφορίες, ακόμη και σε αποδελτιωμένα ρεπορτάζ εφημερίδων! Τέτοιας κατηγορίας έγγραφα αποχαρακτηρίζονται με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο ο αποχαρακτηρισμός τους δεν είναι αυτόματη διαδικασία. Στο μεσοδιάστημα καλύπτονται από το απόρρητο.

Υπάρχει μία τάξη εγγράφων που σημαίνεται από την ένδειξη SCI (Sensitive Compartmented Information). Τέτοια χαρτιά περιέχουν πληροφορίες ικανές να αποκαλύψουν την ταυτότητα των μυστικών πρακτόρων και συνεπώς να τους εκθέσουν. Το BBC υπογράμμισε ότι πολλά έγγραφα αυτού του τύπου βρέθηκαν στην έπαυλη του Τραμπ στη Φλόριντα, όπως αποκάλυψαν οι σχετικές φωτογραφίες που δημοσιοποίησε το FBI.

Κατά τον Μπραντ Μος, νομικό, ειδικό σε θέματα εθνικής ασφαλείας, η μεγάλη διαφορά μεταξύ του Τραμπ και των υπολοίπων πολιτικών που διέπραξαν τέτοια σφάλματα έγκειται στην αντιμετώπιση της έρευνας που ακολούθησε την εύρεση των στοιχείων. Ο Μος είπε ότι «ο Τραμπ σπατάλησε 18 μήνες καθυστερώντας, συσκοτίζοντας και, σε τελευταία ανάλυση, παρεμποδίζοντας την έρευνα», ενώ απλώς «έπρεπε να ειδοποιήσει τις Αρχές, να παραδώσει τα στοιχεία και να βεβαιωθεί ότι επέστρεψαν στην αρμόδια για τη φύλαξή τους κρατική υπηρεσία».

Δεδομένου ότι το αμερικανικό κράτος διώκει τον παρανόμως κατέχοντα διαβαθμισμένα έγγραφα μόνο όταν τα έκλεψε ή όταν παρεμποδίζει τις έρευνες, η περίπτωση Τραμ είναι «εξαιρετικά ασυνήθιστη» συνέχισε ο Μος.

«Σύμφωνα με τον νόμο περί κατασκοπείας, οποιαδήποτε μη εξουσιοδοτημένη διατήρηση, κακή διαχείριση ή διαβίβαση εγγράφων παραβιάζει τον  νόμο. Αν οι Αρχές θεωρήσουν ότι κάποιο έγγραφο κρατήθηκε σκοπίμως, είτε για δημοσιοποίηση είτε για πώληση, τότε ο υπεύθυνος μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρές νομικές συνέπειες, όπως συνέβη στην περίπτωση του πρώην επικεφαλής της CIA, Ντέιβιντ Πετρέους».

Ο Πετρέους είχε κατηγορηθεί ότι ότι παρέδωσε απόρρητα έγγραφα στην πρώην ερωμένη και βιογράφο του. Κατέληξε σε συμφωνία με τους διώκτες του αποφεύγοντας τα κακουργήματα, ωστόσο δεν απέφυγε τη διετή ποινή φυλακίσεως με αναστολή και ένα τσουχτερό πρόστιμο 100.000 δολαρίων.

Μιλώντας για την ελαφρότητα με την οποία οι πολιτικοί μεταχειρίζονται τις διαβαθμισμένες πληροφορίες, ας σημειωθεί ότι τις περισσότερες φορές οι ίδιοι αντιμετωπίζουν συνέπειες πολιτικές και όχι ποινικές.

Λόγου χάρη, η Χίλαρι Κλίντον, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές (που έχασε από τον Τραμπ), είχε αποθηκεύσει email κρατικού ενδιαφέροντος σε προσωπικά αρχεία της. Το FBI ερεύνησε την υπόθεση και η Κλίντον απηλλάγη από την κατηγορία της εγκληματικής πράξης. Βέβαια, τιμωρήθηκαν οι βοηθοί της, κριθέντες «εξαιρετικά απρόσεκτοι».

Οι αμερικανοί πολιτικοί δεν είναι οι μόνοι που μπορούν να κατηγορηθούν για απροσεξία, παρατήρησε το BBC. Ο Μαξίμ Μπερνιέ, υπουργός Εξωτερικών του Καναδά επί πρωθυπουργίας Στίβεν Χάρπερ, αναγκάστηκε να παραιτηθεί το 2008, αφού η τότε σύντροφός του βγήκε στην τηλεόραση και είπε ότι είχε αφήσει μυστικά έγγραφα στο διαμέρισμά της.

Το 2011 ο βρετανός πολιτικός των Τόρις Ολιβερ Λέτγουιν υπέστη επίπληξη επειδή εμφανίστηκε φωτογραφία του να πετάει στα σκουπίδια κρατικά έγγραφα. Αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη και εγγράφως, αν και απεδείχθη ότι τα χαρτιά ήταν αδιαβάθμητα.

Πού, λοιπόν, βρίσκεται η ρίζα του φαινομένου; Ο Μπλάντον θεωρεί ότι το «κακό» παράγεται από τη γραφειοκρατία. Διότι είναι τεράστιος ο όγκος των διαβαθμισμένων εγγράφων που περνάει από τα χέρια των κορυφαίων αξιωματούχων. Πολλά από αυτά τα έγγραφα δεν χρειάζονταν καν διαβάθμιση, είναι η αλήθεια.

Ενα άλλο πρόβλημα, σύμφωνα με τον Μος, είναι ότι οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι δεν έχουν εκπαιδευθεί σε πρακτικές ασφαλείας, σε αντίθεση με τους υφισταμένους τους. «Η καλύτερη εκπαίδευση θα το διόρθωνε, αλλά αυτό δεν θα συμβεί ποτέ» είπε ο Μος. «Μόλις φθάσει κάποιος σε αυτό το επίπεδο εξουσίας, έχει την τάση να υπερεκτιμά την εικόνα του και τις δυνάμεις του, και δεν ακούει κανέναν».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News