Η ανακοίνωση του αμερικανικού Πενταγώνου προ ημερών για τη συνέχιση των συνομιλιών ΗΠΑ-Τουρκίας για τα F-35 «άνοιξε την όρεξη» σε ορισμένους που έσπευσαν να «μεταφράσουν» την είδηση ως «παράθυρο» επιστροφής των Τούρκων στο πρόγραμμα των stealth μαχητικών 5η γενιάς, από το οποίο εξοβελίστηκαν λόγω των ρωσικών S-400 και των κυρώσεων εν δυνάμει του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act).
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι πρόκειται για τις τελευταίες προσπάθειες διευθέτησης των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ των δύο πλευρών (βλ. αποζημιώσεις που διεκδικούν αμφότερες).
Και την Τρίτη –λίγες ώρες πριν υποδεχθεί η Πολεμική Αεροπορία την πέμπτη «Οχιά», το πέμπτο F-16 Viper, στην Τανάγρα, παρουσία του Πρωθυπουργού– ήρθε η επίσημη επιβεβαίωση από το ίδιο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ξεκαθάρισε πως (ό,τι και αν γράφεται, ό,τι και αν λέγεται και όποια ερμηνεία θέλει κανείς να «περάσει») δεν τίθεται θέμα επιστροφής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35.
Οπως διευκρινίστηκε αναφορικά με τον β’ γύρο των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιανουαρίου στην Ουάσιγκτον, οι διαβουλεύσεις Ουάσιγκτον – Αγκυρας για τα μαχητικά F-35 αφορούν τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων για το τέλος του προγράμματος στην Τουρκία, ενώ απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, έγινε ακόμη πιο συγκεκριμένος, λέγοντας ότι οι δύο πλευρές συνομιλούν για να κλείσουν σταδιακά τα θέματα που έχουν προκύψει λόγω της αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.
Η ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας δεν έκανε αναφορά στο περιεχόμενο των συνομιλιών και περιορίστηκε απλώς να σημειώσει ότι οι δύο αντιπροσωπείες συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις στην επόμενη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στην Αγκυρα την άνοιξη του 2023.
Μετά την έκδοση της ανακοίνωσης, εκπρόσωπος του Πενταγώνου αρνήθηκε να σχολιάσει το αντικείμενο των διαβουλεύσεων, λέγοντας «δεν έχουμε πρόσθετες λεπτομέρειες προς κοινοποίηση αυτή τη στιγμή».
Το τέλος όμως των «τουρκικών» F-35 είναι οριστικό και αμετάκλητο, καθώς ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεκαθάρισε με το πλέον σαφή τρόπο ότι δεν τίθεται θέμα επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, αφού οι κυρώσεις CAATSA για την Τουρκία παραμένουν σε ισχύ.
«Τίποτα δεν έχει αλλάξει όσον αφορά την καταλληλόλητα της Τουρκίας για το πρόγραμμα των F-35. Το υπουργείο Αμυνας εξέδωσε τη δήλωση (για τον β’ γύρο των διαβουλεύσεων). Αυτή είναι μια συζήτηση σχετικά με το πως θα οδηγήσουμε σταδιακά τα στοιχεία αυτού του προγράμματος προς το τέλος», επεσήμανε, ενταφιάζοντας επισήμως πια τις όποιες ελπίδες είχαν οι Τούρκοι να αποκτήσουν F-35.
Το «αγκάθι» των αποζημιώσεων
Η Τουρκία είχε αποπεμφθεί από το πρόγραμμα των F-35 στις 23 Σεπτεμβρίου 2021 με αποτέλεσμα να διεκδικεί αποζημίωση 1,4 δισ. δολ. – ποσό το οποίο είχε καταβάλει ως προκαταβολή για την παραλαβή των πρώτων πέντε μαχητικών. Ωστόσο, στην Ουάσιγκτον θεωρούν ότι η παραλαβή δεν πραγματοποιήθηκε με υπαιτιότητα της Αγκυρας, καθώς η Τουρκία αψήφησε τις επανειλημμένες ιδιωτικές και δημόσιες προειδοποιήσεις, παραβιάζοντας έτσι εν γνώσει της την αμερικανική νομοθεσία.
Οι Αμερικανοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι αν χρωστάει κάποιος για τα F-35, αυτή είναι η Τουρκία για τα «φύλαχτρα» των πέντε μαχητικών που παραγγέλθηκαν αλλά δεν παραδόθηκαν τελικά ποτέ στην τουρκική Αεροπορία.
Τέλος, πέρα από τις οικονομικές διαφορές που σχετίζονται με τη μη παραλαβή των μαχητικών, υπάρχουν ακόμα μια σειρά από τεχνικά θέματα τα οποία έχουν να κάνουν με την ομαλή έξοδο της Τουρκίας από το πρόγραμμα της παραγωγής των μαχητικών.
To ίδιο μαύρα όμως για την Αγκυρα είναι και τα μαντάτα για τα F-16 (εξ ου και οι συνεχείς διαρροές περί επικείμενης απόκτησης 48 Eurofighter Τyphoon Tranche 3 από τους Βρετανούς) αφού σε νέες του δηλώσεις –αυτή τη φορά στο Μega και τη Νίκη Λυμπεράκη– ο γερουσιαστής Μενέντεζ επανέλαβε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν υπάρχει περίπτωση να προχωρήσει η πώλησή τους στην Τουρκία του Ερντογάν.
Αυτό, τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, μπορεί να γίνει «μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει την επιθετική της στάση εναντίον της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου, και τις άλλες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα και την εθνική μας ασφάλεια».
«Θα ήθελα η Τουρκία να είναι διαφορετική απ’ ό,τι είναι υπό την ηγεσία του Προέδρου Ερντογάν. Να είναι ένα αξιόπιστος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, να ακολουθεί τους διεθνείς κανόνες, να μην είναι επιθετική έναντι των γειτόνων της, να μην συλλαμβάνει και φυλακίζει δημοσιογράφους και δικηγόρους. Να μην κηρύσσεις ξαφνικά έναν από τους βασικούς σου πολιτικούς αντιπάλους ένοχο, για να τον αποκλείσεις από τις εκλογές και πολλά ακόμη.
»Οπότε, σε αυτό το πλαίσιο, είμαι αντίθετος στην πώληση των F16, γιατί στο τέλος της ημέρας η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουμε δει την Τουρκία του Ερντογάν να ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες», ξεκαθάρισε ο Μπομπ Μενέντεζ για να υπογραμμίσει:
«Αυτό που έχουμε δει είναι μια Τουρκία που απειλεί μια άλλη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, την Ελληνική Δημοκρατία και την απειλεί χωρίς δικαιολογία, χωρίς αιτία. Οπότε στο μυαλό μου θα ήταν προβληματικό να πουλήσουμε στρατιωτικό υλικό, όταν προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες και όταν εκδηλώνει ξεκάθαρα ξανά και ξανά κάποιες από τις προθέσεις της».
Ετσι την ώρα που η ενίσχυση της Πολεμικής μας Αεροπορίας προχωρά με σταθερά, απτά βήματα και η μία μετά την άλλη οι «Οχιές του Αιγαίου» «φωλιάζουν» στην 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, στη γείτονα εκφράζονται ανοικτά πια οι πρώτες ανησυχίες για τις… συνέπειες από τον οριστικό ενταφιασμό των F-35 και το μπλόκο για τα F-16.
«H κατάσταση στο Αιγαίο και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν και μια στρατιωτική διάσταση διότι από τη μία πλευρά υπάρχει το αίτημα της Τουρκίας για F-16 και από την άλλη το αίτημα της Ελλάδας για τα F-35», σημείωσε το Haberturk, με τον καθηγητή Πολιτικών Επιστημών, Ναΐμ Μπαμπουρόγλου, να μιλά για την υπεροπλία που «χτίζει» η Ελλάδα στον αέρα:
«Οταν θα φτάνουμε το 2030 θα υπάρχει μια Ελλάδα που θα διαθέτει και F-35 . Όπως η Ελλάδα θα διαθέτει και τα μαχητικά Rafale 4.5 γενιάς καθώς ξέρετε τα F-35 είναι της γενιάς. Επίσης η Ελλάδα θα διαθέτει και F-16 με εξελιγμένα συστήματα. Ολα αυτά μέχρι το 2030. Το χειρότερο σενάριο για την Τουρκία απέναντι στην Ελλάδα προβλέπει πως η Τουρκία δεν θα έχει καταφέρει να εκσυγχρονίσει τα F-16, δεν θα έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα του εθνικού μαχητικού και να μην έχει βρει λύση και απάντηση στα Rafale που είναι 4.5 γενιάς».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News