Το πέρασμα ενός στρογγυλού σύννεφου από την Προύσα την Πέμπτη (19/1) μπορεί να έδωσε την εντύπωση σε πολλούς ότι ένας ιπτάμενος δίσκος ετοιμαζόταν να προσγειωθεί στη βορειοδυτική πόλη της Τουρκίας. Ωστόσο επρόκειτο απλώς για ένα φακοειδές σύννεφο, φαινόμενο όχι ασυνήθιστο στις ορεινές περιοχές, σύμφωνα με την Washington Post.

Οι φωτογραφίες και τα βίντεο του σύννεφου, το οποίο είχε «βάψει» πορτοκαλί ο πρωινός ήλιος, έγιναν γρήγορα viral μαγνητίζοντας θεατές σε όλο τον κόσμο.

Οι εντυπωσιακές εικόνες αυτές όχι μόνο είναι γνήσιες, έγραψε ο μετεωρολόγος της αμερικανικής εφημερίδας Μάθιου Καπούτσι –απαντώντας σε ορισμένους που «αμφισβήτησαν την αυθεντικότητα τους»– , αλλά δίνουν και μια καλή αφορμή για μια «βουτιά» στον συναρπαστικό κόσμο της επιστήμης του.

Explainer: Πώς σχηματίστηκε το φακοειδές σύννεφο;

«Αναπόσπαστο στοιχείο της μετεωρολογικής έρευνας είναι η κατανόηση της περιβάλλουσας γεωγραφίας (μιας περιοχής). Σε αυτήν την περίπτωση, μια σύντομη διαδικτυακή αναζήτηση διαπιστώνει ότι η Προύσα είναι φωλιασμένη στους πρόποδες του όρους Ουλού, με υψόμετρο 2.543 μέτρα, το οποίο βρίσκεται στα νότια της πόλης», σημείωσε αρχικά ο Καπούτσι.

Το φακοειδές σύννεφο των παραπάνω φωτογραφιών αποτελεί τυπικό παράδειγμα ενός σύννεφου της κατηγορίας αυτής, η οποία απαντάται σε περιοχές με γεωγραφία ανάλογη με αυτή της περιφέρειας της Προύσας, καθώς «τα φακοειδή σύννεφα σχηματίζονται σε γραμμικά στρωματοποιημένα περιβάλλοντα –ή σε εκείνα τα περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται από τέλεια στρωματοποιημένη ατμόσφαιρα».

Ο συντάκτης της Post απλοποίησε το παραπάνω σχήμα με το εξής παράδειγμα: «Οραματιστείτε το ντρέσινγκ μιας σαλάτας που έχει “κάτσει” και έχει χωριστεί σε στρώσεις με βάση την πυκνότητα των υλικών».

«Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στην ατμόσφαιρα απλώς δε μπορούμε να το δούμε», εξήγησε. Και «υπό κανονικές συνθήκες αυτά τα στρώματα παραμένουν χωρισμένα», σύμφωνα με τον ειδικό. Ωστόσο, «εάν ένα εμπόδιο (όπως ένα βουνό) καλύπτει πολλαπλά στρώματα, αέρας από τα κατώτερα επίπεδα μπορεί να εξαναγκαστεί σε ανοδική πορεία, προκαλώντας μια διαταραχή στο κατά τα άλλα τέλεια στρωματοποιημένο περιβάλλον».

Ο σχηματισμός του νέφους σχετίζεται, με τη σειρά του, με το γεγονός ότι οι άνεμοι που βρίσκονταν χαμηλότερα τείνουν να συγκρατούν περισσότερη υγρασία ενώ ψύχονται καθώς ανεβαίνουν, είναι το επόμενο στοιχείο που επεσήμανε ο Καπούτσι.

Επειτα, όμως, «η επιρροή του βουνού δεν διαρκεί για πάντα. Στην πραγματικότητα, μόλις η αέρια μάζα περάσει το βουνό, ή το όποιο εμπόδιο, θα κατέβει στο επίπεδο που βρισκόταν αρχικά, κάτι που θα ζεστάνει, θα ξηράνει και τελικά θα διαλύσει το σύννεφο. Ετσι το φαινόμενο εμφανίζεται μόνο στο ύψος της κορυφής του βουνού και λίγο κάτω από αυτή, σχηματίζοντας ένα νέφος που μοιάζει με καπέλο το οποίο είναι συχνά κυκλικού σχήματος».

«Παρόλο που τα φακοειδή σύννεφα φαίνονται να παραμένουν ακίνητα πάνω από την κορυφή του βουνού, στην πραγματικότητα σχηματίζονται σε πολύ θυελλώδη περιβάλλοντα. Θυμηθείτε –γεννιούνται από ένα ρεύμα αέρα που αναγκάζεται να ανέβει και μετά να υποχωρήσει, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα σταθερό κανάλι αέρα που ρέει μέσα σε αυτά», συμπλήρωσε.

Την Πέμπτη στη δυτική Τουρκία έπνεαν ισχυροί άνεμοι από το νότο.

Αλλα αξιοσημείωτα παραδείγματα

Αυτό που έκανε το σύννεφο στην Προύσα ιδιαίτερα εντυπωσιακό ήταν η ώρα της ημέρας που σχηματίστηκε –λίγο πριν την ανατολή του ηλίου. Το υψόμετρο του, γύρω στα 3.050 με 6.100 μέτρα πιθανότατα, του επέτρεψε να «πιάσει» το φως του ήλιου προτού αυτός ξεπεράσει τον ορίζοντα στην ανατολή.

A UFO-shaped lenticular cloud dazzled onlookers in Türkiye’s Bursa, creating a surreal sight.

The lens-shaped clouds form when the air is stable and moist and winds originating from a similar direction blow across mountains at different altitudes through the troposphere pic.twitter.com/eWKiAdjotx

— TRT World (@trtworld) January 19, 2023

Μια παρόμοια φωτογραφία από την πόλη Γουίντ της Καλιφόρνιας, έγινε viral τον Φεβρουάριο του 2020.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα φακοειδή σύννεφα εμφανίζονται συχνά στις δυτικές περιοχές, λόγω του περάσματος του υγρού αέρα από τον Ειρηνικό πάνω από τα Βραχώδη Ορη.

Some more lenticular cloud photos from Saturday morning. #wawx pic.twitter.com/zV9oAZxhfD

— NWS Seattle (@NWSSeattle) August 28, 2016

Ωστόσο τα νέφη αυτά μπορούν να σχηματιστούν και στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, έγραψε η Post, παραθέτοντας το παράδειγμα μιας «εισβολής» φακοειδών σύννεφων στην Ουάσινγκτον την περασμένη άνοιξη.

Very unique cloud formation over Washington DC this afternoon @capitalweather pic.twitter.com/FXdCZb5QAs

— C on the scene (@Conthescene) March 1, 2022

Στο Γιβραλτάρ, ένα πάντα παρόν φακοειδές σύννεφο γνωστό ως «Levanter» (κάτω) αποτελεί «σήμα κατατεθέν» του ουρανού της πόλης, κατέληξε το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας.

#Gibraltar – 14/01 – a stunning view of this afternoon's #Levanter sitting over the Rock – on a day which saw low cloud come and go, with sunny spells and some late #cirrus clouds. Winds switched from West to Easterly, Max 17.0C to 17.6C. pic.twitter.com/tv7Fi9dESc

— MeteoGib (@MeteoGib) January 14, 2023

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News