Την περίπλοκη σχέση της Σερβίας με τη Μόσχα έφερε ξανά στο προσκήνιο η οργή του Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά τη δημοσιοποίηση ρωσικού βίντεο που φέρεται να δείχνει σέρβους «εθελοντές» να εκπαιδεύονται για να πολεμήσουν με την Ομάδα Βάγκνερ στην Ουκρανία.

Οπως επισήμανε το BBC, η Σερβία κατηγορείται συχνά ότι δίνει προτεραιότητα στη μακροχρόνια φιλία της με τη Ρωσία έναντι της φιλοδοξίας της να ενταχθεί στην ΕΕ, εντούτοις αυτό που προέκυψε τις τελευταίες ημέρες στο Βελιγράδι δείχνει ότι η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη.

Υπονοώντας ότι οι σχέσεις με τη Μόσχα είναι λιγότερο ρόδινες, ο σέρβος πρόεδρος ανέφερε ότι όχι μόνο η Σερβία ήταν «ουδέτερη» όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά ότι δεν έχει μιλήσει με τον Βλαντίμιρ Πούτιν εδώ και «πολλούς μήνες».

Κανένα από τα συστημικά πολιτικά κόμματα δεν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι υποστηρίζει την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα, η Σερβία έχει ταχθεί με συνέπεια υπέρ των ψηφισμάτων στα Ηνωμένα Εθνη που καταδικάζουν την επιθετικότητα της Ρωσίας.

Ο Βούτσιτς αυτή την εβδομάδα έκανε ξεκάθαρη τη θέση του Βελιγραδίου: «Για εμάς, τόσο  η Κριμαία όσο και το Ντονμπάς είναι Ουκρανία και έτσι θα παραμείνουν». Ωστόσο, ανέφερε το BBC, η στάση αυτή δεν ήταν αρκετή για να εντυπωσιάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επειδή η Σερβία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε για δεύτερη φορά ψήφισμα που ζητά την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων έως ότου η Σερβία συμφωνήσει σε κυρώσεις.

Παράλληλα, σέρβοι δικηγόροι και αντιπολεμικές οργανώσεις υπέβαλαν μήνυση κατά του ρώσου πρεσβευτή στο Βελιγράδι και του επικεφαλής της σερβικής υπηρεσίας πληροφοριών και εσωτερικής ασφαλείας για τη στρατολόγηση Σέρβων.

Η Σερβία έχει καταδικάσει περίπου 30 υπηκόους της που πολέμησαν σε συγκρούσεις στο εξωτερικό, ανάμεσά τους και στο Ντονμπάς το 2014, κάτι που απαγορεύεται από τη σερβική νομοθεσία.

Οι ΗΠΑ είχαν εκφράσει την ανησυχία τους στον Βούτσιτς την περασμένη εβδομάδα, με αφορμή το ρωσικό βίντεο και ο αμερικανός πρεσβευτής στο Βελιγράδι, Κρίστοφερ Χιλ, δήλωσε την ικανοποίησή του μετά τις δηλώσεις του σέρβου προέδρου.

Οπως επισήμανε το BBC, για όσο διάστημα η ΕΕ δεν έδειχνε «ενθουσιασμό» για την επέκτασή της στα Δυτικά Βαλκάνια, ήταν «λογικό» για τη Σερβία να διατηρεί φιλικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Με τον τρόπο αυτό υπενθύμιζε στις Βρυξέλλες ότι το Βελιγράδι είχε και άλλες επιλογές. Οι φτηνές προμήθειες φυσικού αερίου, η πλειοψηφία της Gazprom στην ιδιοκτησία της σερβικής πετρελαϊκής εταιρείας NIS και η άρνηση της Ρωσίας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, ήταν πρακτικοί λόγοι που υπαγόρευαν την ανάγκη  διατήρησης καλών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Ωστόσο, η εισβολή στην Ουκρανία φαίνεται πως άλλαξε τις αντιλήψεις στη Σερβία. Το Βελιγράδι δεν εντυπωσιάστηκε όταν ο Πούτιν αναφέρθηκε στη μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου ως δικαιολογία για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας περιοχών της κατεχόμενης ανατολικής Ουκρανίας. Στο μεταξύ, οι Βρυξέλλες συνειδητοποίησαν καθυστερημένα ότι η επιφυλακτικότητά τους απέναντι στα Δυτικά Βαλκάνια άφηνε περιθώρια στη Μόσχα να απλώσει τα πλοκάμια της.

Για τον λόγο αυτό, οι ενταξιακές συνομιλίες για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία ξεμπλοκαρίστηκαν γρήγορα και η Βοσνία έλαβε καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Αν ο πρόεδρος της Σερβίας περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία για να στραφεί αποφασιστικά προς τη Δύση, ίσως αυτή είναι η ιδανική στιγμή, σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γκάι Ντελάνι, ανταποκριτής του BBC στα Βαλκάνια.

Ο Βούτσιτς έχει προειδοποιήσει για «πολύ δύσκολες» συνομιλίες με ειδικούς απεσταλμένους της ΕΕ και των ΗΠΑ και σχεδιάζει να απευθυνθεί στους Σέρβους το Σαββατοκύριακο για να τους πει «τι απαιτείται και τι αναμένεται από τη Σερβία σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας».

Η αλήθεια είναι ότι ο Βούτσιτς έχει κάνει παρόμοιες δηλώσεις και στο παρελθόν, χωρίς ποτέ να δεσμευτεί για μια σημαντική αλλαγή πολιτικής. Αλλά αυτή την εβδομάδα, επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι η τροχιά της Σερβίας ήταν προς τη Δύση. «Ξέρω ότι η ΕΕ είναι ο δρόμος μας και δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές», ανέφερε μιλώντας στο Bloomberg.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News