Παρακολουθώ αυτές τις μέρες στο ERTFLIX τη σειρά «Τhe Salisbury Poisonings», που βασίζεται στα συνταρακτικά γεγονότα του 2018 στο Σόλσμπερι. Οταν ο ρώσος διπλός πράκτορας Σεργκέι Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλα βρέθηκαν δηλητηριασμένοι με μια από τις πιο τοξικές ουσίες στην Ιστορία (Nόβιτσοκ), θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή όλων των  κατοίκων της γραφικής αγγλικής πόλης.

Σε μια σκηνή της σειράς, η τοπική διευθύντρια υγείας Τρέισι Ντάσκεβιτς (αληθινό πρόσωπο), που αναλαμβάνει τη διαχείριση της κρίσης, μπαίνει στο σπίτι της και λέει ξεφυσώντας, στον άντρα της: «Δεν  ξέρεις τι είναι αυτό που κάνω, ούτε  μπορώ να σου εξηγήσω».

Δεν χρειάζεται να δουλεύεις με νευροτοξικούς παράγοντες και ρώσους πράκτορες (και μάλιστα διπλούς). Υπάρχουν κάποια πράγματα που οι άλλοι δεν θα «πιάσουν» ποτέ σχετικά με τη δουλειά που κάνεις. Ο καθένας μας έχει τη δική του μυστική εργασιακή σφαίρα (με τις ρουτίνες, τις  χαρές και τις αγγαρείες της), «αχαρτογράφητη» συνήθως για τους περισσότερους τρίτους, ιδιαίτερα για όσους δεν ασκούν το ίδιο επάγγελμα.

Από αόρατοι… ήρωες

Τα τελευταία τρία χρόνια έριξαν φως σε πολλές δουλειές και πολλές αφανείς (ή και «στιγματισμένες») κατηγορίες εργαζομένων, π.χ. οι λεγόμενοι «essential workers» («απαραίτητο προσωπικό») έγιναν ήρωες. Το 2020 άρχισες ξαφνικά να βλέπεις συνεντεύξεις με ταμίες σουπερμάρκετ και ντελιβεράδες, να κάνεις ουρά για να δεις τον φαρμακοποιό σου, να θαυμάζεις τον απολυμαντή με την ολόσωμη λευκή στολή που ψέκαζε τον δρόμο όταν εσύ έβγαινες να σουλατσάρεις με SMS νούμερο 6.

Εγιναν ακόμα πολλά αποκαλυπτήρια. Στην καραντίνα μπορεί να ήταν και η πρώτη φορά που βίωσες από κοντά τη δουλειά του/της συμβίου σου (όχι, παλιά δεν είχες ιδέα τι πραγματικά έκανε όταν έφευγε πρωί-πρωί, με τον καφέ και το ισοθερμικό τσαντάκι). Το Zoom έφερε την προσωπική σου ζωή στο γραφείο (μέσα από περιφερόμενες ουρές κατοικιδίων και ουρλιαχτά νηπίων ή συντρόφων), το ξεχασμένο «unmute» φανέρωσε ότι δεν το έχεις σε τίποτα να παίζεις κιθάρα ή να μασουλάς πατατάκια την ώρα της σύσκεψης με το big boss.

Για πρώτη φορά συνειδητοποίησες τι τραβούν οι εργαζόμενοι στην εστίαση (ένα 39% εξ αυτών που εγκατέλειψαν τη δουλειά τους στις ΗΠΑ ήταν «για την εχθρικότητα και την παρενόχληση από τους πελάτες»), πόσο δεινοπαθούν οι αεροσυνοδοί ή οι κούριερ. Ακόμα και στο Netflix κάθισες να παρακολουθήσεις  τη ζωή  μιας οικιακής βοηθού στο «The Maid», ενώ είδες και τη Σάντρα Μπούλοκ με πλαστικό σκουφί  και ποδονάρια να υποδύεται μια εργάτρια συσκευασίας σε εργοστάσιο θαλασσινών («Ασυγχώρητη»).

Το χρηματιστήριο των επαγγελμάτων άλλαξε, επίσης, εντελώς. Σύμφωνα, π.χ., με τη δημοσκόπηση της Ipsos (2022 Ipsos Global Trustworhimess Index) στην οποία συμμετέχουν πολίτες 28 χωρών, οι γιατροί παραμένουν σταθερά στην κορυφή της λίστας με τα πιο αξιόπιστα επαγγέλματα (ακολουθούμενοι από τους επιστήμονες και τους δασκάλους), ενώ οι πολιτικοί παραμένουν παγκοσμίως κατακρημνισμένοι στον πάτο. Βέβαια, η έρευνα της Ipsos (27 Mαΐου-10 Ιουνίου 2022) δεν περιλαμβάνει τη χώρα μας και δεν πρόλαβε το προεδρικό διάταγμα 85, που έριξε τους εγχώριους καλλιτέχνες στα Τάρταρα.

To new normal ανέδειξε νέες ελίτ. Θυμίζω, π.χ., τις όχι και τόσο μακρινές εποχές που η παραλυμένη Βρετανία του Μπόρις Τζόνσον κρεμόταν από τους «οδηγούς μεγάλους φορτηγών» και οι πάντες πάλευαν να τους δελεάσουν με χρυσές βίζες και τρελές αποδοχές (μέχρι και 90.000 ευρώ τον χρόνο).

Τα τρία τελευταία χρόνια μάς έδωσαν και μια γερή γεύση από τα επαγγέλματα του μέλλοντος. Αναφέρω ενδεικτικά  μερικούς από τους επαγγελματίες που συστήνει  το περιοδικό Time στην καινούργια του πλατφόρμα επαγγελματικού προσανατολισμού «your hot job» (για παιδιά 8-14 ετών): διευθύντρια διαφορετικότητας, ισότητας και συμπερίληψης στο ΝFL (το κορυφαίο πρωτάθλημα αμερικανικού ποδοσφαίρου), ιατρικός βιβλιοθηκάριος, ecopreneur, κυνηγός ιών, ειδικός στην κυβερνοασφάλεια, αστικός αγρότης κ.ά.

 Νέα εργασιακά μάντρα

Μέσα, δε, από την πρόσφατη εργασιακή επανάσταση και το γενικότερο υπαρξιακό ταρακούνημα για το τι σου δίνει και τι σου παίρνει τελικά η δουλειά που επέλεξες να κάνεις, πολλά από τα παλιά μάντρα καταργήθηκαν.

Οπως ότι η καριέρα σου είναι η ζωή σου (όχι, σύμφωνα με το Atlantic, είναι μόλις το 8% της ζωής σου). ‘Η πως αν κάνεις τη δουλειά που ονειρεύεσαι, θα πλέεις αιωνίως σε πελάγη ευτυχίας (εξαιρετικά ενδιαφέρον το πρόσφατο ρεπορτάζ του BBC γι΄αυτούς που εγκατέλειψαν την «dream job» τους). Οτι δεν γίνεται να είσαι παραγωγικός από το τραπέζι της κουζίνας του σπιτιού σου. Οτι οι συνάδελφοι είναι η οικογένειά σου. Οτι οι εργαζόμενοι σε μεγαθήρια όπως η Amazon ή το Twitter περνούν φανταστικά.

Και ας αποκτήσαμε αυτούς τους δύσκολους καιρούς μεγαλύτερη ενσυναίσθηση για το εργασιακό σύμπαν του διπλανού μας, οι δουλειές των άλλων εξακολουθούν να περιβάλλονται από έναν πυκνό πέπλο μυστηρίου. Αναφέρω ενδεικτικά τι μου είπαν δέκα διαφορετικοί εργαζόμενοι για το τι δεν «πιάνουν» οι άλλοι σχετικά με το επάγγελμά τους.

«Πως όταν επιστρέφω στο σπίτι είμαι σαν ξεφούσκωτο σακί» (εκπαιδευτικός). «Οτι έχουμε πολύ καθάρισμα» (ιδιοκτήτης ανθοπωλείου). «Οτι παραδίδω πολύ λίγα σε ποσότητα, γιατί όταν έχεις να κάνεις με φάρμακα, η ποιότητα έχει τη μεγαλύτερη σημασία» (στέλεχος φαρμακευτικής εταιρείας). «Οτι δεν είναι στο DNA σου η έκθεση στον κόσμο» (ηθοποιός). «Οτι η δουλειά αυτή έχει πολλή Ψ (σ.σ.: ψυχοθεραπεία)» (γυμναστής πιλάτες). «Η ορθοστασία και ο ανταγωνισμός» (αισθητικός σε κατάστημα καλλυντικών). «Οι πελάτες που τα θέλουν γρήγορα. Σου τηλεφωνεί ο άλλος για τσιγάρα και ουίσκι και τα θέλει “τώρα”» (υπάλληλος σουπερμάρκετ). «Οτι “δουλεύεις” και την ώρα που μαγειρεύεις ή κοιμάσαι» (σκηνοθέτης). «Οτι εσύ είσαι το εργαλείο της δουλειάς σου, άρα η δουλειά είναι δική σου προέκταση και γίνεται τρόπος ζωής» (ψυχίατρος). «Οτι ένας ηλίθιος δεκαεπτάχρονος αποφάσισε ότι εγώ σήμερα θα είμαι καρδιοχειρουργός» (γιατρός).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News