«Πιστεύω ότι ο Τζον χρησιμοποίησε τη Γιόκο για να τον βοηθήσει να διαλύσει τους Beatles», υποστηρίζει ο 83χρονος ηθοποιός και μίμος Νταν Ρίχτερ, ο οποίος συγκστοικούσε με τον Τζον Λένον και τη Γιόκο Ονο και εργάστηκε ως προσωπικός τους βοηθός από το 1969 έως το 1973. Ηταν παρών στην ηχογράφηση του τελευταίου άλμπουμ του συγκροτήματος, «Abbey Road», όπου ο Λένον επέμενε ότι η δεύτερη σύζυγός του έπρεπε να είναι κεντρική και ανταγωνιστική παρουσία, γράφει στην Telegraph η Ελεν Μπράουν.

Εκείνο τον καιρό η Ονο ανάρρωνε από ένα πρόσφατο τροχαίο ατύχημα· ο Ρίχτερ περιγράφει ότι ήταν ξαπλωμένη «σε εκείνο το τεράστιο ορειχάλκινο κρεβάτι, όλα ήταν λευκά και εκείνη, με ένα άσπρο νυχτικό, ακριβώς στη μέση του στούντιο… Ετσι, το μόνο που έβλεπες ήταν η Γιόκο σε ένα κρεβάτι. Το υπόλοιπο συγκρότημα ήταν απλώς αηδιασμένο».

Ο Ρίχτερ, ο οποίος εμφανίστηκε στην πρώτη σκηνή της κλασικής ταινίας του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968), μιλάει με θαυμασμό για τον παλιό του φίλο Τζον Λένον, ο οποίος δολοφονήθηκε στη Νέα Υόρκη πριν από 42 χρόνια, στις 8 Δεκεμβρίου 1980, ακριβώς μία ημέρα πριν από τα 40ά γενέθλιά του. Μάλιστα, ο παλιός συνεργάτης του, μόλις ηχογράφησε ένα νέο επεισόδιο του podcast British Scandal «The Ballad of Yoko and John».

Μιλώντας με την Ελεν Μπράουν της Telegraph μέσω βιντεοκλήσης από το σπίτι του στη Σιέρα Νεβάδα, λέει ωστόσο ότι «εκείνη την εποχή ο Τζον ήθελε να τελειώνει με τους Beatles… Ηταν μεγάλο πρόβλημα για αυτόν: πώς διαλύεις τους Beatles; Αξιζαν εκατομμύρια δολάρια», προσθέτοντας ότι η Apple Records, η δισκογραφική εταιρεία που είχε ιδρύσει το συγκρότημα το 1968, «ήταν μεγάλη επιχείρηση. Ο Πολ θα συνέχιζε για πάντα. Και ο Τζον είχε αποφασίσει ότι δεν θα πήγαινε πουθενά και δεν θα έκανε τίποτα χωρίς τη Γιόκο. Εκείνη, λοιπόν, ήταν εκεί, κρεβατωμένη στο στούντιο…»

Ο Ρίχτερ συνάντησε για πρώτη φορά την Ονο στο Τόκιο, το 1964. Χειραφετημένη από τους πλούσιους γονείς της, εργαζόταν ως σερβιτόρα και ήταν παντρεμένη με τον δεύτερο σύζυγό της, τον παραγωγό ταινιών και art promoter Αντονι Κοξ. Το ζευγάρι μοιραζόταν ένα λοφτ με τον Ρίχτερ και την πρώτη του σύζυγο, Τζιλ. «Κάναμε ατελείωτες συζητήσεις», λέει ο Ρίχτερ, «το μυαλό της ήταν πολύ ασυνήθιστο».

Ο Ρίχτερ και η Τζιλ διατήρησαν τη φιλία τους με την Ονο και κατέληξαν να ζουν μαζί της και με τον Λένον όταν το ζευγάρι αγόρασε το Tittenhurst Park, στο Ασκοτ, το καλοκαίρι του 1969. Εκείνη την εποχή, ο Ρίχτερ προσπαθούσε να κόψει την ηρωίνη, όπως επίσης ο Λένον και η Ονο, που την είχαν αρχίσει μετά την αποβολή της Ονο, τον Νοέμβριο του 1968, και συνέχισαν να κάνουν χρήση μετά το τροχαίο ατύχημα που είχαν το 1969.

Ο Ρίχτερ τους προμήθευε ηρωίνη κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του «Abbey Road». «Δεν ήθελα να κάνουν χρήση», λέει στην Telegraph, «Αλλά δεν ήθελα και να αυτοκτονήσουν παίρνοντας ηρωίνη από τον δρόμο». Αναστενάζει. «Υπήρχε ένας μύθος, ότι τα ναρκωτικά ήταν το κλειδί για δημιουργικότητα. Μπορεί να είναι, μπορεί και όχι. Ο κόσμος νόμιζε ότι η Μπίλι Χόλιντεϊ και ο Τσάρλι Πάρκερ ήταν καλύτεροι καλλιτέχνες λόγω των ναρκωτικών; Δεν το πιστεύω».

Βγάζει το καπέλο του στον Λένον και την Ονο για την ταχύτητα με την οποία έκοψαν μαζί του την έξη τους (εμπνέοντας το τραγούδι του Λένον «Cold Turkey»). «Εξακολουθούσαν, βέβαια, να καπνίζουν χόρτο. Ο Τζον προσπαθούσε να μην πίνει. Μεθυσμένος γινόταν βίαιος, όταν έπινε έβγαινε η χειρότερη πλευρά του, οπότε μαζί πίναμε Coca Cola», θυμάται.

Ο Ρίχτερ ξεκίνησε να εργάζεται επίσημα για το ζευγάρι το 1971, αφού τους συνόδευσε σε ένα καταστροφικό ταξίδι στη Μαγιόρκα, όπου η Ονο επισκέφθηκε την επτάχρονη κόρη της, Κιόκο. Ενώ ο Ρίχτερ αγόραζε παπούτσια για το κοριτσάκι, η τοπική αστυνομία συνέλαβε τον Λένον πιστεύοντας ότι είχε απαγάγει το παιδί μαζί με την Ονο. Το επόμενο πρωί ο Ρίχτερ έδωσε μια συνέντευξη Τύπου για λογαριασμό τους και το ζευγάρι τον έπεισε να γίνει προσωπικός του βοηθός.

Ηταν εύκολοι εργοδότες, λέει. Συνήθως, έλεγχε την αλληλογραφία τους και τους πήγαινε τα πιο σημαντικά γράμματα στο κρεβάτι, μαζί με το πρωινό τους. Προσθέτει ακόμη πως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τόσο ο Λένον όσο και ο ΜακΚάρτνεϊ παντρεύτηκαν πλούσιες γυναίκες: «Και οι δύο κατέληξαν με γυναίκες που ήξεραν πώς να χειρίζονται χρήματα, περιουσίες, εταιρείες, προσωπικό… Ενα από τα πράγματα που με εξέπληξαν στον Τζον όταν τον πρωτογνώρισα ήταν το πόσο λίγα ήξερε για τέτοια ζητήματα. Αποκαλούσε τον εαυτό του “εργατική τάξη”, αλλά στην πραγματικότητα ήταν κατώτερης μεσαίας τάξης», περιγράφει.

Ο Λένον ήταν επίσης αποφασισμένος να συμβαδίσει με τους άλλους Beatles. Ο Ρίχτερ τον θυμάται να επιστρέφει από το Friar Park (τη νεογοτθική έπαυλη του Τζορτζ Χάρισον, κοντά στο Χένλεϊ) λέγοντας: «Εβλεπα νερό από το παράθυρο του Τζορτζ. Πιστεύεις ότι θα μπορούσαμε να βάλουμε μια λίμνη εδώ;». Αλλά ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός του παρέμεινε εκείνος με τον ΜακΚάρτνεϊ: «Τον ενοχλούσε που ο Πολ μπορούσε να γράφει γλυκές μελωδίες όπως το “Yesterday” και το “Hey Jude”. Εκείνος δεν μπορούσε να το κάνει. Ηταν απλώς πολύ οξύθυμος ή πολύ έξυπνος…».

Ο Ρίχτερ θυμάται την πικρία  που πλημμύρισε το Tittenhurst όταν «ο Τζον έβαλε κάποιον να κάνει μια λίστα με όλα τα τραγούδια των Beatles και μετά έπρεπε να πούμε ποια ήταν τα δικά του και ποια του Πολ». Κουνάει το κεφάλι του. Στη συνέχεια γελάει με την ανάμνηση μιας εξόδου σε ένα «φανταχτερό εστιατόριο όπου έπαιζε μια μπάντα. Οταν είδαν τον Τζον να μπαίνει, άρχισαν να παίζουν το “Yesterday”. Ο Τζον ενοχλήθηκε τρομερά!»

Σχετικά με την ασφάλεια του Λένον, ο Ρίχτερ γνώριζε πάντα ότι «ο Τζον ήταν στόχος και το ήξερε. Υπήρχαν γράμματα από εμμονικούς θαυμαστές του όλη την ώρα. Ανθρωποι στις πύλες του Tittenhurst». Πίστευε πως ο Λένον επρόκειτο να δολοφονηθεί πηγαίνοντας να συναντήσει τον Μπομπ Ντίλαν στο Plaza Hotel, στη Νέα Υόρκη.  Ο Ρίχτερ βγήκε πρώτος από το αυτοκίνητο για να ελέγξει αν τα πράγματα ήταν ασφαλή και τρομοκρατήθηκε όταν ένας άνδρας τους πλησίασε με ταχύτητα βάζοντας το χέρι στην τσέπη του. «Νόμιζα ότι θα πέθαινα», λέει. Αποδείχθηκε ότι «ήταν από την ασφάλεια του ξενοδοχείου και ερχόταν να δει αν χρειαζόμασταν βοήθεια! Τότε συνειδητοποίησα ότι ο Μπομπ στεκόταν εκεί όλη την ώρα, γελώντας, εντελώς απαρατήρητος, με στρατιωτική στολή παραλλαγής».

Υποστηρίζει πως αν εξακολουθούσε να δουλεύει για τον Λένον δεν υπήρχε περίπτωση να τον αφήσει «ποτέ» να χρησιμοποιήσει την εξώπορτα του κτιρίου «The Dakota», έξω από την οποία πυροβολήθηκε από τον Μαρκ Τσάπμαν το 1980: «Αυτή η πόρτα ήταν επικίνδυνο σημείο. Μπορούσες να το δεις και να το αποφύγεις. Υπήρχε μια πλαϊνή πόρτα την οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει», παρατηρεί. Με δεδομένο το μίσος που προκαλούσε η Γιόκο, μπορεί να ήταν και εκείνη στόχος; «Οχι», απαντά στην Telegraph ο Ρίχτερ, «αλλά ο κόσμος τη μισούσε πραγματικά».

Ο Ρίχτερ πάντα ένιωθε ότι η Ονο ήταν θύμα μισογυνισμού: «Δεν της αναγνωρίστηκε ποτέ πλήρως η δουλειά που έκανε στη Νέα Υόρκη. Και ο Τόνι Κοξ πήρε περισσότερα εύσημα από όσα του αναλογούσαν για τις δουλειές που έκαναν μαζί στην Ιαπωνία, μόνο και μόνο επειδή ήταν άντρας». Αλλά με τον Λένον η Γιόκο «δεν χρειαζόταν κανέναν… Ηταν αυτός ο Δάντης και η Γιόκο ο Βιργίλιός του, ο οδηγός του στον κόσμο της τέχνης», λέει ο Ρίχτερ.

Οταν ήταν με την πρώτη του σύζυγο, Σύνθια, ο Λένον έγραψε το σεξιστικό τραγούδι «Run for Your Life», αλλά αργότερα, όταν ήταν με την Oνo, έγραψε το «Woman is the Nigger of the World», το οποίο καταδικάζει τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία αντιμετωπίζει τις γυναίκες, αναφέρει η Ελεν Μπράουν. Η Γιόκο τον έκανε, άραγε, φεμινιστή; «Ω, έτσι νομίζω. Στο τέλος», παραδέχεται ο Ρίχτερ. «Σίγουρα μπορούσε να είναι νταής. Δεν νομίζω ότι κανένας από τους δύο αντιμετώπισε πολύ καλά τη Μέι Πανγκ» – τη νεαρή γραμματέα του Λένον με την οποία είχε σχέση ο σταρ το 1973, με την έγκριση της Γιόκο.

Ο Ρίχτερ δεν έχει πλέον επαφή με τον Ρίνγκο Σταρ ή τον Πολ ΜακΚάρτνεϊ, με τους οποίους μίλησε για τελευταία φορά το 1973: «Ο Τζον και η Γιόκο βρίσκονταν στον χώρο τους, στην Μπανκ Στριτ [στη Νέα Υόρκη], και προσπαθούσα να πείσω τον Τζον και τον Πολ να τους μιλήσουν. Ο Πολ ήταν σε ένα ξενοδοχείο στο Βερολίνο και κάλεσα τους δικούς του. Είπα: “Αν έπαιρνα τον Τζον στο τηλέφωνο, θα του μιλούσε ο Πολ;”. Μου απάντησαν ναι, και έτσι μίλησαν. Ενιωσα πολύ καλά με αυτό, γιατί αγαπούσαν πραγματικά ο ένας τον άλλον», λέει.

Ο Νταν Ρίχτερ είδε τη Γιόκο Ονο για τελευταία φορά πριν από τρία χρόνια στο Λος Αντζελες, σε μια συναυλία αφιερωμένη στη δουλειά της: «Συναντηθήκαμε στα παρασκήνια, βγήκε σε αναπηρικό καροτσάκι. Απλώς κρατήσαμε ο ένας το χέρι του άλλου και αρχίσαμε και οι δύο να κλαίμε. Εβλεπα πόσο αδύναμη ήταν. Είπα, “Θεέ μου, Γιόκο, θυμάμαι τότε που όλοι σου φέρονταν τόσο άσχημα και εδώ σε καταχειροκροτούν όρθιοι!” Ηταν πολύ συγκινητικό».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News