Ρώτησα τον Πύρρο Δήμα τι εντυπώσεις έφερε μαζί του στην Ελλάδα, ακολουθώντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Βόρεια Ηπειρο. «Μία γλυκιά συγκίνηση, αν δεν είσαι από εκεί, δεν μπορείς να το καταλάβεις. Ειδικά για μας από τη Χειμάρρα, είχε και μία αίσθηση θριάμβου καθώς για το αλβανικό κράτος η πόλη μας δεν ανήκει σε μειονοτική περιοχή. Συνεπώς το να πηγαίνει στη Χειμάρρα ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν κάτι που οι μεγαλύτεροι δεν μπορούσαν καν να φανταστούν».

Στο χρόνια που γνωρίζω τον Πύρρο ακούω συνέχεια για το παράπονο των ανθρώπων από τη Βόρεια Ηπειρο. Και η αλήθεια είναι ότι ο καημός τους έχει ιστορική βάση. Η μητέρα Ελλάδα υποχρεώθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, το 1914, να διαλέξει ανάμεσα στη Βόρειο Ηπειρο και στα νησιά του Αιγαίου. Οσο και αν το πάλεψε ο Βενιζέλος, το τελεσίγραφο ήταν κατηγορηματικό. Ετσι οι βορειοηπειρώτες ακούνε από μικρά παιδιά ότι θυσιάστηκαν για την Ελλάδα. Ειδικά στη Χειμάρρα, πέρασαν σκληρά, δύσκολα, άσχημα χρόνια. Εκτός από δικαιώματα έχασαν και περιουσίες, υπέστησαν επιχειρήσεις τρομοκράτησης. Και όταν ήρθαν στην Ελλάδα, ήταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Η ελληνική μειονότητα της Βορείου Ηπείρου αριθμεί πάνω από 120.000 ανθρώπους. Ωστόσο οι κάτοικοι της Χειμάρρας δεν αναγνωρίζονται ως μειονοτικοί από την Αλβανία. Ετσι, στη Χειμάρρα το ελληνικό σχολείο λειτουργεί ως παράρτημα του σχολείου της Κορυτσάς καθώς η αλβανική κυβέρνηση δεν χορηγεί άδεια για τη δημιουργία νέας σχολικής μονάδας.

«Ελλάς-Ελλάς μη μας ξεχνάς» φώναξαν οι κάτοικοι στον Μητσοτάκη. Ο Πρωθυπουργός τους υποσχέθηκε ότι θα μεριμνήσει για τα συνταξιοδοτικά τους και τα θέματα των σχολείων. Πάντως ο Πύρρος σημειώνει με έμφαση ότι δεν παρατήρησε κινήσεις ή εκδηλώσεις ακροδεξιών στοιχείων που συχνά λειτουργούν ως παράγοντες έντασης. «Ηταν όλα συγκινητικά και χαρούμενα, ούτε μία στιγμή δεν σημειώθηκε ένταση ή εκδηλώθηκε αμηχανία».

Ο Ράμα, διηγείται ο Πύρρος, ήταν πολύ φιλικός, έλεγε σχεδόν τα ίδια με τον Μητσοτάκη, τονίζοντας ότι η μειονότητα θα έχει την αρωγή των αλβανικών αρχών καθώς αποτελεί γέφυρα ανάμεσα στις δύο χώρες. «Είστε και δικοί μας και της Ελλάδας» είπε χαρακτηριστικά. Μεταξύ μας, δεν θα μπορούσε να κάνει και αλλιώς. Η γούνα του φέρει ράμματα για τα περί «εξαπάτησης» κατά την είσοδο της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ενώ μόλις την Τετάρτη η Αλβανία συμφώνησε με την Τουρκία για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού. Επρεπε κάπως να γλυκάνει την ατμόσφαιρα. Αν μη τι άλλο, χρειάζεται την ελληνική συμπαράσταση για την πορεία προς την Ευρώπη. Και πλέον γνωρίζει ότι ο ευρωπαϊκός του δρόμος περνάει και από τα χωριά της ελληνικής μειονότητας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News