Ανεξέλεγκτη δημιουργία κλινών ή στρατηγική τουριστική ανάπτυξης; Αυτό είναι το ερώτημα που τέθηκε – εκ νέου – αυτή τη φορά, στη 52^η Τακτική Γενική Συνέλευση της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ).

Είναι ένα δίλημμα που εντοπίζεται σε ένα κομβικό σημείο για την Αθήνα ως τουριστικό προορισμό και ως τόπο. Μια και σήμερα έχει αλλάξει σημαντικά ο χάρτης των τουριστικών καταλυμάτων στην πόλη, αλλά και ο κοινωνικός χάρτης στις γειτονιές.

Το δίλημμα έχει να κάνει με την εξέλιξή της ελληνικής πρωτεύουσας τόσο σε οικονομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Τώρα «θα αξιολογηθεί η μέχρι σήμερα διαδρομή», είπε η πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ Λαμπρινή Καρανάσιου Ζούλοβιτς. Το ερώτημα λοιπόν είναι: σταθερή άνοδος ή κορεσμός; Κάθε επιλογή ακολουθεί διαφορετική διαδρομή.

Αφορμή η μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) για τη Φέρουσα Ικανότητα της Αθήνας, αλλά και η αναμενόμενη – και από το 2012 ζητούμενη – ρύθμιση του περιβάλλοντος των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Οπως και η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου μίγματος για το προϊόν της Αθήνας, το οποίο να αξιοποιεί το θαλάσσιο μέτωπο, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, όπως και τη δημιουργία Μητροπολιτικού Συνεδριακού κέντρου (αίτημα που χρονολογείται από το 1999).

Συμπέρασμα της μελέτης που εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΕΞΑΑΑ και έχει στόχο να αποτελέσει βάση για έναν ευρύτερο δημόσιο διάλογο, είναι ότι το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης της χώρας βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης. Αυτό νομοτελειακά – όπως τονίστηκε από τον Επίκουρο Καθηγητή Παντείου Πανεπιστημίου Γιώργο Σώκλη που παρουσίασε τη μελέτη – οδηγεί στον κορεσμό, εκτός εάν υπάρξουν παρεμβάσεις ανανέωσης του προσφερόμενου προϊόντος.

Ειδικότερα για την περιοχή της Αθήνας, εκτιμάται ότι σε ορισμένους βασικούς δείκτες Φέρουσας Ικανότητας, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υπέρβαση των βέλτιστων ορίων τουριστικής ανάπτυξης. Οι δείκτες για την Αττική και την επικράτεια κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τα αίτια της επιδείνωσης των δεικτών στην Αθήνα εντοπίζονται στη μεγάλη αύξηση της ζήτησης για καταλύματα, η οποία καλύφθηκε σε συντριπτικό ποσοστό μέσω της ραγδαίας εξάπλωσης καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αντίθετα, το ξενοδοχειακό δυναμικό της Αθήνας παρέμεινε στάσιμο και η αυξημένη ζήτηση καλύφθηκε μέσω αξιοποίησης του πλεονάζοντος δυναμικού.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη, ποσοστό 43% των προσφερόμενων καταλυμάτων στην Αθήνα σήμερα δεν είναι ξενοδοχειακά και το 50% αυτών αφορούν στη βραχυχρόνια μίσθωση.

Στην αναστολή του κορεσμού συμβάλλει η ποιοτική αναβάθμιση του ξενοδοχειακού δυναμικού της ελληνικής πρωτεύουσας τα τελευταία χρόνια, καθώς και ο περιορισμός της εποχικότητας. Ωστόσο, τονίζεται ότι η χωρίς ποιοτικά κριτήρια και ανεξέλεγκτη εξάπλωση νέων καταλυμάτων τείνει να επιδεινώσει τους δείκτες φέρουσας ικανότητας και ταυτόχρονα δεν επιτρέπει και την αύξηση του εσόδου ανά διαθέσιμο δωμάτιο (Rev Par).

«Tο τουριστικό προϊόν της χώρας φαίνεται ότι βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης, ενώ στην περιοχή της Αθήνας τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υπέρβαση των βέλτιστων ορίων τουριστικής ανάπτυξης λόγω του ότι συγκεντρώνεται ένας μεγάλος αριθμός διανυκτερεύσεων σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα», είπε ο κ. Σώκλης. Επισημαίνοντας ότι «οι συνθήκες είναι ώριμες για μία συζήτηση για ένα νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης το οποίο θα ανανεώσει το τουριστικό προϊόν της χώρας πριν αυτό παρακμάσει».

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό να χαράζουμε την τουριστική στρατηγική βάσει των πραγματικών δεδομένων», σχολίασε η πρόεδρος του ΙΤΕΠ Κωνσταντίνα Σβύνου, επισημαίνοντας ότι η μελέτη για τη Φέρουσα Ικανότητα της Αθήνας – Αττικής παραδίδεται στους πολιτειακούς, τοπικούς και κλαδικούς φορείς και ειδικότερα στην Περιφέρεια Αττικής, προκειμένου να δρομολογηθεί ο διάλογος για το μέλλον του προορισμού και η πορεία που θα ακολουθήσει.   

Από πλευράς ΕΞΑΑΑ, κρίθηκε πως θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο και αναγκαίο να διερευνηθεί σε βάθος το πώς ακριβώς το νέο περιβάλλον των τελευταίων ετών σε τουριστικά καταλύματα (παλιά και νέα ξενοδοχεία – ενοικιαζόμενα δωμάτια – καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και παραξενοδοχία) επιδρά και σε ποιό βαθμό, στο προφίλ του προορισμού, στη συνολική ζήτηση, στις τιμές των καταλυμάτων και στη βιωσιμότητα κατ’ επέκταση των επιχειρήσεων. Καθώς επίσης, στην  προσφερόμενη ποιότητα συνολικά και στις προσδοκίες του τουριστικού (και όχι μόνο) κόσμου για τον προορισμό.

«Θέλουμε ανεξέλεγκτη δημιουργία κλινών με τον κίνδυνο να μείνουν κενές; Ή επιθυμούμε μια στρατηγική ανάπτυξη, η οποία θα μας διασφαλίσει βιωσιμότητα και μια ορθή εξέλιξη σε όλα τα επίπεδα;» ρώτησε η πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ. Για να προσθέσει ότι «η υπερπροσφορά κλινών μας προβληματίζει γιατί βλέπουμε -μεταξύ άλλων – ότι δεν επιτρέπει την αύξηση των τιμών». Με βάση τα μηναία στοιχεία μέσης πληρότητας, μέσης τιμής δωματίου και RevPAR (ξενοδοχείων), η Αθήνα υστερεί σε πληρότητα μονάδων και σε τιμές – έναντι των ανταγωνιστών της.

Με βάση τα πρόσφατα στοιχεία Νοεμβρίου, το 11μηνο για την Αθήνα έκλεισε με αρνητικό πρόσημο -11% σε ότι αφορά στη Μέση Πληρότητα, με αύξηση 1,1% στο Έσοδο ανά Διαθέσιμο δωμάτιο (Rev Par) και άνοδο 14,7% στη Μέση Τιμή Δωματίου (ADR). Η τελευταία όμως δεν θεωρείται ότι αντισταθμίζει τις υποχρεώσεις των 12μηνης λειτουργίας ξενοδοχείων της πόλης.

«Ας μην ξεχνάμε πως δραστηριοποιούμαστε σε έναν 12μηνο αστικό και ταυτόχρονα εποχιακό προορισμό, με υψηλό κόστος λειτουργίας και ένα ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων – κυρίως για τα ξενοδοχεία», είπε η κυρία Ζούλοβιτς.

Σειρά έχουν πολιτικές αποφάσεις και στοχευμένες παρεμβάσεις, για την ποιότητα της τουριστικής δραστηριότητας και προσφοράς του προορισμού και για το επίπεδο ζωής πολιτών και επισκεπτών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News