Ούτε ένα ούτε δύο τα καλά ρεπορτάζ για τις μεταμοσχεύσεις, με αφορμή τα δώρα από την Εμμα, που έπεσε θύμα τροχαίου στη Θεσσαλονίκη. Δεν είναι λίγο να μεταγγίζεις ζωή σε επτά-οκτώ ανθρώπους. Πλάσμα ευνοημένο από τη φύση, όμορφο, αισθαντικό, δεν πρόλαβε να ζήσει και πολλά – ποιος προλαβαίνει στα 21 του; Δεν έζησε τη μητρότητα, η καρδιά της θα μπορέσει όμως να αγαπήσει ένα παιδί. Μια 40χρονη μάνα πήρε το βασικότερο όργανο της, στο Ωνάσειο.

Δεν χόρτασε εικόνες. Ισως η δεκάχρονη πιτσιρίκα, που βγήκε από τον κόσμο των σκιών λαμβάνοντας τον ένα κερατοειδή χιτώνα της, να καταφέρει να ταξιδέψει, να δει, να θαυμάσει όσα αναλογούν και στις δυο τους. Δεν είναι τα μόνα όργανα της φοιτήτριας που μεταμοσχεύονται (και το ήπαρ και ο νεφρός και…), είναι που η καρδιά και τα μάτια έχουν χιλιοτραγουδηθεί, πυρήνες συναισθήματος, καθρέφτες μεγάλων καημών και χαράς ανείπωτης.

Εικόνισμα στα σπίτια τους θα κάνουν οι λήπτες τη φωτογραφία της Εμμας. Το σκοτάδι δεν είναι, βλέπετε, παντοτινό, ακόμη και στην Ελλάδα με τους αριθμούς της ντροπής. Οι Ισπανοί κι οι Πορτογάλοι σώζουν την τιμή της Νότιας Ευρώπης, είναι «εδώ» για να διδάξουν ανθρωπιά και αλληλεγγύη, με τον αλτρουισμό τους. Μόλις 4,5 άνθρωποι αποφασίζουν να γίνουν δότες στο ένα εκατομμύριο στη δική μας χώρα. Τον χρόνο, 60 οι έλληνες δωρητές, στην Πορτογαλία 700…

Είναι καλύτεροι άνθρωποι, μήπως; Καταρχήν, είναι καλύτερα ενημερωμένοι. Πόσοι, στην εγχώρια πραγματικότητα, από τους συγγενείς που αρνούνται να προχωρήσουν σε δωρεά οργάνων αγαπημένου προσώπου τους (έρευνα τους εμφανίζει περισσότερους από τους μισούς) ξέρουν ότι οι γιατροί δεν λαμβάνουν όργανα από νεκρούς; Πόσοι γνωρίζουν τι σημαίνει εγκεφαλικά νεκρός και πόσο απέχει από την κατάσταση «φυτού» στην οποία κάποιος ασθενής μπορεί να ζήσει για χρόνια;

Μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της χώρας δεν διακρίνεται για την ορθολογική σκέψη του, τουναντίον χαρακτηρίζεται από την προσκόλληση σε αδικαιολόγητους φόβους, σε προλήψεις, ακόμη και δεισιδαιμονίες. Μοιάζει να χρειάζεται μια ενημερωτική εκστρατεία που θα τη θυμόμαστε για χρόνια, όπως ανακαλούμε τις εκκωφαντικές, κοινωνικές εικόνες της Benetton από τα χέρια του φωτογράφου Ολιβιέρο Τοσκάνι.

Μακάρι να είχαμε κι εμείς έναν Πέδρο Αλμοδόβαρ, έναν δυνατό σκηνοθέτη που θα αποφάσιζε να παροτρύνει με συναίσθημα τον κόσμο στην ευγενή πράξη της δωρεάς οργάνων. Το έκανε ο ισπανός καλλιτέχνης με την ταινία «Ελπίδα», φτιαγμένη ειδικά για την προώθηση των μεταμοσχεύσεων και λέγεται ότι επηρέασε αποφασιστικά το κοινό, δικό του και μη.

Μακάρι να είχαμε την τόλμη να φτιάξουμε καμπάνιες όπως αυτή των Μεξικανών (Mexican Transplant Association), με μότο «Ζήσε δυο φορές» («Live twice»), με φωτογραφίες διαιρεμένες στα δύο και παράξενα «ταίρια», κανείς ποτέ δεν ξέρει ποιος θα «δώσει» και ποιος μπορεί να βρεθεί στην ανάγκη να «πάρει». Να μιμηθούμε την καμπάνια στη Σεαρά της Βραζιλίας, με σύνθημα «Η πραγματική δύναμη υπάρχει μέσα σου», με δότες υπερήρωες και καρδιές στα χρώματα του Spiderman.

Να φθάσουμε έστω και στο μικρό τους δαχτυλάκι τους Γάλλους (France Adot) και τη συγκλονιστική καμπάνια ευγνωμοσύνης, με άυλα σώματα δοτών σε πραγματικές, γήινες αγκαλιές ληπτών;

Τι θα γινόταν, πάντα υποθετικά, αν γέμιζαν οι όψεις των λεωφορείων, οι τοίχοι του μετρό, τα καταστήματα, με το πρόσωπο της Εμμας; Πώς θα ανταποκρινόταν σε μια τέτοια καμπάνια ο κόσμος που ευαισθητοποιήθηκε με την τραγωδία της νεαρής κοπέλας; Και αν η «προσφορά» ραγδαία πολλαπλασιαζόταν;

Πηγές στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων λένε με σιγουριά ότι το σύστημα απλώς θα παρέλυε. Μονάδες μεταμόσχευσης θα μούδιαζαν. Οργανωτικές ανεπάρκειες, σοβαρά ελλείμματα, απουσία ειδικού προσωπικού μπορούν ακόμη και να δυναμιτίσουν δωρεές οργάνων. Η ενίσχυση της κουλτούρας δωρεάς δεν φτάνει από μόνη της, για τη χώρα που βρίσκεται στις δέκα τελευταίες θέσεις των χωρών του δυτικού κόσμου, ασφαλώς και της Ευρώπης.

Ηχεί, και είναι, τραγική η διαπίστωση. Κάποιοι θωρούν με αισιοδοξία τον νέο νόμο για τις μεταμοσχεύσεις στις αρχές του 2023. Αλλοι ελπίζουν στην εθνική πρωτοβουλία που έχει αναλάβει το Ιδρυμα Ωνάση σε συνεργασία και με τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, για μια άλλη, πιο αποτελεσματική στρατηγική και μεταμοσχευτική παιδεία. Και όλοι μας, ιδίως όσοι «περιμένουν», προσευχόμαστε στον Θεό της Εμμας, στη ζωογόνο δύναμη που υποδηλώνει το ίδιο το όνομά της. Εμμανουέλα θα πει «μαζί μας είναι ο Θεός».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News