Την αναθεώρηση του νόμου του 1983 για την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας ζήτησαν από το Κοινοβούλιο και τη Δικαιοσύνη οι Αρχές στο Ιράν, εν μέσω των μαζικών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας που έχουν ξεσπάσει εδώ και περισσότερους από δύο μήνες στη χώρα.

Η χώρα είναι αντιμέτωπη με καθημερινές διαδηλώσεις μετά τον θάνατο, στις 16 Σεπτεμβρίου, της Μαχσά Αμινί, μιας Κούρδισσας 22 ετών, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της. Εκτοτε, χιλιάδες Ιρανοί και Ιρανές βγήκαν στους δρόμους και πολλές γυναίκες έβγαλαν ή έκαψαν τη μαντίλα τους δημοσίως.

Το Σάββατο, ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζερί δήλωσε ότι «το Κοινοβούλιο και οι δικαστικές Αρχές εργάζονται» πάνω στο θέμα της υποχρεωτικότητας της μαντίλας, χωρίς να διευκρινίσει αν ενδέχεται να τροποποιηθεί η νομοθεσία.

Οπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο Ιράν, με δύο αντίθετα στρατόπεδα να αντιπαρατίθενται: των συντηρητικών, που επιμένουν στον νόμο του 1983, και των προοδευτικών, που επιθυμούν να μπορούν οι γυναίκες να επιλέγουν αν θα φορούν ή όχι τη μαντίλα.

Η μαντίλα έγινε υποχρεωτική στο Ιράν τέσσερα χρόνια μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Η αστυνομία ηθών δημιουργήθηκε ώστε «να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και της χρήσης μαντίλας».

Σύμφωνα με τον νόμο του 1983, οι γυναίκες στο Ιράν –ντόπιες και αλλοδαπές–, ανεξαρτήτως θρησκείας, θα πρέπει να φορούν δημοσίως μαντίλα και φαρδιά ρούχα. Από τις 5 Ιουλίου, ένας νέος νόμος «για τη μαντίλα και τη σεμνότητα στη χώρα», τον οποίο προώθησε ο ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, επέβαλε νέους περιορισμούς στις γυναίκες: η μαντίλα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τα μαλλιά τους, αλλά και τον λαιμό και τους ώμους.

Ωστόσο, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στην Τεχεράνη, ο Ραϊσί φάνηκε ανοικτός σε ενδεχόμενες αλλαγές στη νομοθεσία. «Το Σύνταγμά μας έχει αξίες και αρχές σταθερές και ακλόνητες (…), αλλά υπάρχουν τρόποι εφαρμογής του Συντάγματος που μπορούν να επανεξεταστούν», δήλωσε.

Διφορούμενες δηλώσεις για την αστυνομία ηθών

Επιπλέον, ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζερί ανακοίνωσε την κατάργηση της αστυνομίας ηθών, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το οποίο επικαλείται το ιρανικό Isna.

«Η αστυνομία ηθών δεν έχει καμία σχέση με τη δικαστική εξουσία και καταργήθηκε από τις Αρχές που τη δημιούργησαν», ήταν η επίμαχή δήλωση του Μονταζερί το βράδυ του Σαββάτου, από την ιερή πόλη Κομ.

Η αστυνομία ηθών, γνωστή με την ονομασία «Γαστ- ε-Ερσάντ», ιδρύθηκε υπό τον υπερσυντηρητικό πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ για να διαδώσει «την κουλτούρα της σεμνότητας και του χιτζάμπ».

Αποτελείται από άνδρες με πράσινη στολή και γυναίκες που φορούν μαύρο τσαντόρ, ένα ένδυμα που καλύπτει το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματος. Η αστυνομία ξεκίνησε τις περιπολίες της το 2006. Το κατά πόσο αυτές έφτασαν στο τέλος τους, όπως έσπευσαν να μεταδώσουν μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα, παρέμενε υπό αμβισβήτη μέχρι και αργά το βράδυ της Κυριακής.

Χαρακτηριστική ήταν η ακόλουθη επισήμανση του ανταποκριτή του Independent Μπορζού Νταραγκαχί στο Twitter:

«Ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν προέβη σε ορισμένες διφορούμενες δηλώσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να ερμηνευθούν ως τέλος της αστυνομίας ηθών, αλλά μπορεί επίσης να υποδηλώνουν ότι η Δικαιοσύνη θέλει να αποστασιοποιηθεί από τον θεσμό. Οι δηλώσεις που μεταφέρθηκαν από τον Τύπο δεν ισοδυναμούν με αλλαγή πολιτικής».

Iran’s attorney general has made some ambiguous statements that could possibly be construed as an end to the morality police, but may also suggest that judiciary wants to disassociate itself from the institution. Statements cited in press do not equal a change in policy.

— Borzou Daragahi ?? (@borzou) December 4, 2022

Το χρονικό

Μετά τον θάνατο της Αμινί και τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν, ολοένα και περισσότερες γυναίκες άρχισαν να κυκλοφορούν χωρίς μαντίλα, κυρίως στο βόρειο τμήμα της Τεχεράνης.

Στις 24 Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα μετά την έναρξη των κινητοποιήσεων, το βασικό μεταρρυθμιστικό κόμμα του Ιράν κάλεσε τις Αρχές να άρουν την υποχρεωτικότητα της μαντίλας.

Η Ενωση του Λαού του Ισλαμικού Ιράν, που ιδρύθηκε από στενούς συνεργάτες του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου Μοχαμάντ Χαταμί (1997-2005), ανακοίνωσε ότι «ζήτησε» από τις Αρχές «να προετοιμάσουν τα νομικά εργαλεία που θα ανοίξουν τον δρόμο προς την ακύρωση της νομοθεσίας περί υποχρεωτικότητας της μαντίλας», σύμφωνα με ανακοίνωση του κόμματος στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Το κόμμα ζήτησε επίσης από τις ιρανικές Αρχές να «ανακοινώσουν επισήμως το τέλος της αστυνομίας ηθών» και να «επιτρέψουν τις ειρηνικές διαδηλώσεις».

Συνολικά 448 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί από την έναρξη των κινητοποιήσεων, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Iran Human Rights, με έδρα τη Νορβηγία.

Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν ανακοίνωσε το Σάββατο ότι «περισσότεροι από 200 άνθρωποι», πολίτες και μέλη των δυνάμεων της τάξης, έχουν σκοτωθεί, ενώ τη Δευτέρα ο στρατηγός Αμιραλί Χαζιζαντέχ των Φρουρών της Επανάστασης είχε κάνει λόγο για περισσότερους από 300 νεκρούς.

Εξάλλου, χιλιάδες πολίτες έχουν συλληφθεί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ακτιβιστών και ΜΚΟ. Το Σάββατο, άλλη μία ηθοποιός του κινηματογράφου, η Μιτρά Χαζάρ, συνελήφθη στο σπίτι της επειδή ανήρτησε πρόσφατα στον λογαριασμό της στο Instagram βίντεο με τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο στο Βερολίνο, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς το κίνημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News