«Το ΕΣΠΑ είναι το σπίτι των ΜμΕ. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας». Με λίγες λέξεις ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρης Σκάλκος, ανοίγει τη νέα περίοδο επιδοτήσεων για περισσότερες από 250.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, νέους επιστήμονες και επαγγελματίες απευθύνοντας πρόσκληση να αξιοποιήσουν τα προγράμματα του Εθνικού Σχεδίου Περιφερειακής Ανάπτυξης που ξεκινούν μέσα στο Δεκέμβριο.

Τα χρήματα του νέου ΕΣΠΑ είναι πολλά. Οι επιδοτήσεις θα ανέλθουν στα 26.2 δισ. ευρώ σε βάθος πενταετίας κι αυτά δίνουν μια ανάσα σε μια περίοδο που το χρήμα ακριβαίνει λόγω της ανόδου των επιτοκίων. Ο κ. Σκάλκος εκτιμά ότι παρά τη δυσμενή διεθνή συγκυρία και την αύξηση των επιτοκίων “το 2023 το ελληνικό ΑΕΠ θα συνεχίσει να αυξάνεται, οδηγούμενο από τις επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κι από τις άμεσες ξένες επενδύσεις που έχουν προγραμματιστεί από καιρό”.

Μέσω των παρεμβάσεων αυτών και κυρίως του ΕΣΠΑ το 2023 θα επιδοτηθούν έργα και δράσεις συνολικού ύψους 13 δισ. ευρώ, μέγεθος πολύ υψηλότερο από ό,τι στο παρελθόν.

Ζεστό χρήμα 26,2 δισ. ευρώ για επενδύσεις  

Βέβαια το κρίσιμο ερώτημα είναι κατά πόσο το κράτος είναι έτοιμο για την εκκίνηση του μεγάλου αυτού επενδυτικού προγράμματος, το οποίο περιμένουν οι επιχειρήσεις ως μάνα εξ ουρανού μέσα στη δυσμενή οικονομική συγκυρία.

Ο κ. Σκάλκος ο οποίος έχει αποκτήσει την εμπειρία από τη διαχείριση του προηγούμενου ΕΣΠΑ που κλείνει με υψηλή μάλιστα απορροφητικότητα, τονίζει ότι “με όρους διαχείρισης, το υπουργείο και οι φορείς, είναι απόλυτα έτοιμοι, καθώς στην πραγματικότητα προετοιμαζόμαστε γι΄αυτή τη στιγμή τα προηγούμενα σχεδόν τρία χρόνια.  Συγκριτικά με την έναρξη της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, στη νέα περίοδο έχουμε κερδίσει περίπου έναν ολόκληρο χρόνο ”.

Η κυβέρνηση έχει ήδη εξασφαλίσει εγκρίσεις του συνόλου των νέων τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων, την ψήφιση του νέου Εφαρμοστικού Νόμου για τη διαχείριση των Προγραμμάτων της νέας περιόδου ενώ έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη νέων διαχειριστικών εργαλείων και πληροφοριακών συστημάτων (ανάμεσά τους το νέο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων), το νέο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) και τις αναδιαρθρώσεις των Ειδικών Υπηρεσιών του ΕΣΠΑ όπου αυτό κρίθηκε αναγκαίο.

Το πρώτο πρόγραμμα που ξεκινά είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, για το οποίο ήδη δημοσιεύτηκε η πρώτη πρόσκληση συμμετοχής. Παράλληλα θα τρέξουν όλα τα ώριμα έργα που δεν ολοκληρώθηκαν την προηγούμενη περίοδο και είναι της τάξης των πέντε δισ. ευρώ.

Πώς κατανέμονται οι πόροι

Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 πρόκειται να χρηματοδοτήσει δράσεις που ακουμπούν κάθε τομέα της οικονομικής και της κοινωνικής ζωής του τόπου στοχεύοντας σε μία δυναμική, περιβαλλοντικά βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη που δεν εξαιρεί κανέναν.

Οπως εξηγεί ο γενικός γραμματέας, «το περιεχόμενο των Προγραμμάτων συνδέθηκε με ολοκληρωμένες εθνικές στρατηγικές και εθνικά σχέδια δράσης, ώστε κάθε δράση και έργο  να έχει μία προσθετικότητα, να αποτελεί μέρος ενός λεπτομερούς πλάνου για την αναβάθμιση των υποδομών της χώρας, το βιώσιμο περιβάλλον και την κοινωνική ανάπτυξη. Και αναφέρει ενδεικτικά μια αλυσίδα στόχων: τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τα δίκτυα και τη συνδεσιμότητα, τις πολυτροπικές υποδομές μεταφορών, την Εξυπνη Εξειδίκευση των επιχειρήσεων με περιφερειακή διάσταση, την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια, την κυκλική οικονομία, την «καθαρή» ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη δίκαιη μετάβαση των περιοχών της απολιγνιτοποίησης, την πολιτική προστασία απέναντι σε φυσικούς κινδύνους και απειλές, την αντιπλημμυρική θωράκιση, τη βιοποικιλότητα, την ηλεκτροκίνηση, το πόσιμο νερό, την ορθολογική διαχείριση υδάτων και λυμάτων, τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας, την ισότητα των φύλων, τις πολιτικές για το παιδί, τη μακροχρόνια φροντίδα, την πρωτοβάθμια υγεία».

Σε ποιους απευθύνονται τα προγράμματα

Τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ απευθύνονται σχεδόν αποκλειστικά σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, την τρέχουσα περίοδο 2014-2020 ενισχύθηκαν 264.812 επιχειρήσεις, από τις οποίες το 87,5% αφορά πολύ μικρές, το 10,3% μικρές και μόλις το 2,23% μεσαίες επιχειρήσεις.

Το νέο ΕΣΠΑ δίνει ακόμη προτεραιότητα στην ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης όπου η χώρα προσπαθεί να ανατρέψει μία μεγάλη υστέρηση διαθέτοντας συνολικούς πόρους ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Στόχος είναι η εφαρμογή δράσεων βελτίωσης της πρόσβασης στην απασχόληση ιδιαίτερα για τους νέους έως 29 ετών (για τους οποίους πρόκειται να διατεθεί το 14% των συνολικών πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρίσκονται εκείνες οι κοινωνικές ομάδες που καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας (γυναίκες, μακροχρόνια άνεργοι).

Κρίσιμος ο ρόλος των Περιφερειών

Στη νέα προγραμματική περίοδο οι Περιφέρειες της χώρας έχουν αυξημένο ρόλο και κατά συνέπεια και αυξημένες ευθύνες. Η κυβέρνηση εμπιστεύτηκε τις Περιφέρειες, θέλοντας να αλλάξει το συγκεντρωτικό μοντέλο στη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων, δεσμεύοντας το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού του νέου ΕΣΠΑ σε αυτές.

Συνολικά 8,2 δισ. ευρώ θα διατεθούν στις Περιφέρειες, ποσό που αντιστοιχεί σε αύξηση 2 δισ. ευρώ συγκριτικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο.

 Ο κ. Σκάλκος απαντώντας στο ερώτημα των ημερών «ποιος θα είναι ο ρόλος και  η συμμετοχή των τραπεζών στο εγχείρημα» καθώς από αυτόν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία του προγράμματος, υπογραμμίζει:

«Στο νέο ΕΣΠΑ και για τις δράσεις της επιχειρηματικότητας πρόκειται να διατεθούν για χρηματοδοτικά εργαλεία και τραπεζικά προϊόντα πιστώσεις που θα φτάσουν τα δύο δισ. ευρώ. Βασικός εταίρος μας σε αυτό είναι η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία και ήδη συνεργάζεται με τις τράπεζες σε μία σειρά προϊόντων (πχ. Ταμείο Επιχειρηματικότητας). Σε συνεργασία με τις τράπεζες οι πόροι του ΕΣΠΑ μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τη ρευστότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κάτι που είναι ζητούμενο».

Ως προς τις μακρο-οικονομικές επιδράσεις του, το νέο ΕΣΠΑ υπολογίζεται να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 31 δισ. ευρώ έως το 2030 (κατά 61 δισ. ευρώ έως το 2035) και στη δημιουργία περίπου 125.000 θέσεων εργασίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News