Οταν σε κάθε στέγη θα βλέπουμε φωτοβολταϊκά πάνελ, μπορούμε να ελπίζουμε ότι η ενεργειακή κρίση που βιώνει η Ευρώπη μετά τον πόλεμο του Πούτιν θα αποτελεί παρελθόν, ακόμη κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τελειώσει.

Στις λέξεις αυτές μπορεί να κρύβεται η λύση για να απαλλαγεί μια για πάντα, τουλάχιστον ο ευρωπαϊκός Νότος, από την παγίδα των χωρών παραγωγής ενέργειας (ανάμεσα τους η Ρωσία) από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), που σήμερα οδηγούν τη Γηραιά Ηπειρο στην ύφεση, και ταυτόχρονα να δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας του περιβάλλοντος.

Τη συνταγή αυτή της φυγής προς τα εμπρός μετέδωσε πρώτος στη χώρα μας ο καθηγητής του ΕΜΠ, σύμβουλος της κυβέρνησης, Παντελής Κάπρος, ο οποίος έστειλε ταυτόχρονα το μήνυμα ότι «είναι πιθανό να διατηρηθούν οι τιμές φυσικού αερίου επί μακρόν και μετά τη λήξη του πολέμου σε σχετικά υψηλά επίπεδα, εάν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα εξυγίανσης του ανταγωνισμού στις χώρες όπου οι χρηματιστηριακές τιμές μετακυλίονται αυτόματα στα τιμολόγια λιανικής».

Οπως γνωρίζουμε όλοι, στρέφοντας τη ματιά μας στις Βρυξέλλες, η ρύθμιση των αγορών, που απ’ ό,τι φαίνεται λειτουργούν με κανόνες ολιγοπωλίου ως πρός τη διαμόρφωση των τελικών τιμών ενέργειας, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Συναντά αντιδράσεις, τα λόμπι οργιάζουν, για να φτάσουμε για μια ακόμη φορά στο αδιέξοδο να προταθεί η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και αυτή να είναι 275 ευρώ η μεταβατώρα (!), όταν σήμερα οι τιμές βρίσκονται πολύ κάτω από τα 200 ευρώ. Δώρον άδωρον…   

Τη λύση της φυγής πρός τα εμπρός επέλεξαν πρώτοι οι Ισπανοί. Οπως στην Ελλάδα οι ηλιακοί θερμοσίφωνες, που αποτέλεσαν μια επανάσταση στην καθημερινή ζωή προσφέροντας δωρεάν ζεστό νερό στα νοικοκυριά, στα ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και σήμερα βρίσκονται σχεδόν σε κάθε στέγη, έτσι και στις ισπανικές πόλεις ξεκίνησε η επανάσταση των φωτοβολταϊκών. 

Σήμερα στη Βαρκελώνη εξελίσσεται το μεγάλο επενδυτικό μπουμ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς ο δήμος επιδοτεί το 40% του κόστους εγκατάστασης των φωτοβολταϊκών συστημάτων και των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Και προβλέπει ότι σε δυό χρόνια το μισό των αναγκών της πόλης σε ενέργεια θα καλύπτεται από την αυτοπαραγωγή.

Ετσι, φτάνουμε λοιπόν σε μια άλλη οικονομική συμπεριφορά, των νοικοκυριών, των επαγγελματιών και των μικρών επιχειρήσεων. Ο παραγωγός (producer) είναι ο ίδιος ο καταναλωτής (consumer) ή, αν θέλετε, ο καταναλωτής επιζητά να γίνει και παραγωγός, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες και να επιβιώσει.

Πλέον, θα μπορούμε να μιλάμε για τον «prosumer», που στην ουσία είναι ο καταναλωτής του μέλλοντος, τον οποίο δημιουργεί η ενεργειακή και οικονομική κρίση. 

Για όσους λατρεύουν την οικονομική θεωρία, η εξήγηση γι’ αυτή την αλλαγή συμπεριφοράς έχει δοθεί ήδη από τη θεωρία του «homo economicus». Ο «οικονομικός άνθρωπος» είναι ένα λογικό άτομο, που μεγιστοποιεί τη χρησιμότητά του προσπαθώντας να αποκτήσει τα μεγαλύτερα οφέλη με μια ελάχιστη προσπάθεια.

Η έννοια του homo economicus, η οποία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον 19ο αιώνα από τον οικονομολόγο Τζον Στιούαρτ Μιλ, είναι αυτή που εξηγεί τις συμπεριφορές που εμφανίζονται στην ανθρώπινη κοινωνία κάτω από ορισμένες συνθήκες.

Το φαινόμενο του homo economicus, που θεωρείται παγκόσμιο και διαχρονικό, συνέβη χθες, συμβαίνει σήμερα και θα συμβεί αύριο, οπουδήποτε στον πλανήτη και κάτω από οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα. Αρκεί ο πολίτης να έχει τις απαραίτητες πληροφορίες για να σταθμίσει το οικονομικό του συμφέρον και τις δυνατότητες που του δίνει το χρηματοοικονομικό σύστημα με απόλυτη λογική, ώστε να επιτύχει τη δική του ευημερία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News